To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Transformacja systemu zarządzania w Polsce, przejście z gospodarki nakazowej do gospodarki rynkowej. W okresie powojennym w Polsce przystąpiono do budowy gospodarki nakazowo-rozdzielczej. Gospodarka całego kraju była zarządzana przez państwo. Wiązało się to ze stworzeniem hierarchicznej struktury zarządzania. Zadania do zrealizowania planowane były na szczeblu centralnym a następnie przekazywane niżej. Plany gospodarcze stały się głównym narzędziem zarządzania.
System centralnego planowania spowodował powstanie dwóch patologicznych zjawisk, powodujących ogromne zagrożenie dla całej gospodarki i niewątpliwie przyczyniających się do upadku całego systemu centralnego planowania. Były to:
Czółenko planistyczne - zadania dla całego kraju były rozdzielane na niższych poziomach zarządzania dla poszczególnych segmentów gospodarki. Gdzieś na samym końcu tego łańcucha znajdowało się przedsiębiorstwo, które dostawało z góry zaplanowane wytyczne dotyczące realizacji celów. Cele te na ogół były nie zgodne z możliwościami danego przedsiębiorstwa. Mimo to było ono zmuszone do wykonania planu, a następnie złożenia sprawozdania z jego wykonania. Sprawozdanie to przechodziło tą samą drogą co plan do centralnego planisty. Taki stan rzeczy powodował powstanie drugiego zjawiska.
Przetarg planistyczny - negocjacje dotyczące wytyczanych planów (co i w jakich ilościach ma zostać wykonane). Przedsiębiorstwa ukrywając zwoje prawdziwe możliwości i rezerwy otrzymywały zaniżone plany, które z łatwością mogły być przekroczone. Za przekroczenie planów przedsiębiorstwa otrzymywały nagrody i premie. Tak, więc ukrywanie swojego prawdziwego potencjału produkcyjnego było dla przedsiębiorstw bardzo korzystne.
Polityka gospodarcza rządu była w tym czasie wszechobecna zajmowała się zarówno planowaniem obejmującym całokształt procesów gospodarczych jak i zarządzaniem przedsiębiorstwami. W hierarchii zarządzającej całą gospodarką było wiele szczebli. Występował szczebel centralny (rząd i instytucje centralne). Następnie istniały resorty odpowiedzialne za poszczególne dziedziny gospodarki, potem zjednoczenia a dopiero na samym końcu przedsiębiorstwa. Istniała długa droga przekazywania informacji, która na każdym z tych poziomów była zniekształcana. Rodzaje opracowywanych wówczas planów gospodarczych:
plany roczne
plany kilkuletnie - panowało powszechne przekonanie, że wszystkie inwestycje można zrealizować w przeciągu pięciu lat
plany perspektywiczne - obliczane na 15 - 20 lat.
Planowanie i polityka odbywała się w ramach całej wspólnoty socjalistycznej, co miało często zgubny wpływ na wewnętrzną politykę gospodarczą poszczególnych krajów.
Transformacja systemu zarządzania za gospodarki nakazowej do rynkowej rozpoczęła się w roku 89 i można powiedzieć że trwa po dzień dzisiejszy.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)