Wykład 5 29-X-09 Ocena toksykologiczna związków chemicznych
Cel: Wyznaczenie dawki nieszkodliwej dla człowieka dla substancji celowo dodawanych do żywności oraz dla zanieczyszczeń chemicznych występujących w żywności
A następnie: Wyznaczanie limitu zawartości w produktach spożywczych Zwierzęta - wyznaczenie najwyższej dawki niedziałającej mg/kg m c:
NOAEL - no observed adverse effect level
Najwyższa dawka w badaniach długoterminowych przy której nie występuje statystycznie istotny wzrost częstości lub nasilenie szkodliwych skutków działania substancji badanych zwierząt w stosunku do grupy kontrolnej
LOAEL - lowest observed adverse effect level
Najniższa dawka w badaniach długoterminowych przy której występuje statystycznie istotny wzrost częstości lub nasilenia szkodliwych skutków działania substancji badanych zwierząt w stosunku do grupy kontrolnej
Ludzie wyznaczenie ADI mg/kg m.c.
ADI - acceptable daily intake - dopuszczalne dzienne pobranie ilości substancji, która zgodnie z aktualnym stanem wiedzy może być pobierana przez człowieka codziennie przez całe życie, prawdopodobnie bez szkody dla zdrowia
ADI wyznacza się głownie dla substancji celowo dodawanych do żywności. Wyłącznie dla substancji, które nie kumulują się w organizmie
Dotyczy pobrania ze wszystkich źródeł tj żywność, woda, powietrze, leki, kosmetyki
Nie wyznacza się dla substancji rakotwórczych (ADI=0)
ADI = NOEAL : współczynnik niepewności
Współczynnik niepewności - najczęściej 100 (10x10)
Wynika to z różnic międzygatunkowej (szczury i ludzie, kinetyka i dynamika =10) i różnic między osobnikami (dzieci i dorośli, kinetyka i dynamika =10)
Konieczność stosowania współczynnika niepewności wynika z :
liczba zwierząt użytych do doświadczenia jest ograniczona i mała w stosunku do liczebności ludzi
zastosowane test czynnościowe i kryteria histopatologiczne mogą okazać się nie najczulsze
człowiek charakteryzuje się mniejszą zdolnością metabolizowania i wydalania substancji niż np. szczur
z powodu różnic genetycznych, wieku, warunków odżywiania, stanu zdrowia, styl życia, wysiłku fizycznego, klimatu, rozrzut reakcji jest dużo większy w populacji ludzkiej niż wśród dobrze dobranych zwierząt laboratoryjnych
możliwość interakcji z innymi substancjami pobieranymi przez człowieka np. z lekami
dana substancja może dostać się do organizmu człowieka różnymi drogami
ludzie dla innych substancji: PMTDI, PTWI, PTMI mg/kg m.c. PMTDI
(…)
…, uszkodzenie wątroby, erek, ośrodkowego układu nerwowego
Objawy
Po 8-36 godz, żołądkowo - jelitowe, biegunka, odwodnienie, żółtaczka, spadek krzepliwości krwi, śpiączka, wątroba, hipoglikemia, skąpomocz, bezmocz
Uwagi Dawka śmiertelna amanitoroksyny 0,1 mg/kg mc 50g grzyba
Muchomor sromotnikowy
Cechy charakterystyczne - zwisający pierścień przyrośnięty do górnej części trzonu, trzon osadzony w pochwie
- młody…
…/gatunek grzyba
Strzępia ceglasty, lejkówka odbielona, strumykowa, borowik szatański, grubo trzonowy , ponury
Czynnik toksyczny
Muskaryna
Działanie
Muskarynowe (obwodowe, cholinergiczne), po 0.5 do 2 h ślinotok, pocenie się, łzawienie, zwężenie źrenic, z-j, spadek ciśnienia tętniczego
Objawy
Uwagi Dawka śmiertelna muskaryny 300mg wywołanie objawów przy zaw 0,01% w grzybie 10-20mg surowego grzyba
Grupa 5…
…
Stożkogłówka biała, kołpaczek motylkowaty, pierścieniak półkolisty
Czynnik toksyczny
Psylobicyny, psylocyna
Działanie
Halucynogenne, ośrodkowe psychotropowe
Objawy
Po 30-60 min przyspieszenie czynności serca, halucynacje wzrokowe, zaburzenia doznaniowe, wzrost ciśnienia tętniczego, zawroty głowy, wymioty, drgawki
Uwagi 10-13 g świeżych grzybów powoduje zaburzenia neurologiczne i psychiczne
Grupa 7- słabo…
… jesieni
objawy zawsze po spożyciu surowego grzyba: nudności, wymioty, bóle brzucha, bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie, nadmierne pocenie się, uczucie zimna
rzadziej biegunka lub zwolnienia akcji serca
zaburzenie termoregulacji i uszkodzenie wątroby
jeśli jemy - to należy obgotować i odlać wodę
nieswoiste zatrucia grzybami:
występują gdy spożywa się grzyby
stare, przejrzałe
nieświeże
zepsute…
…
Fallotoksyny - heptapeptydy, powodują destabilizację błon komórkowych, hemoliza, temp rozkładu 2800C
Grupa 1- warunkowo śmiertelne
Rodzaj/gatunek grzyba
Zasłonak rudy
Czynnik toksyczny
orelanina
Działanie
Cytotoksyczne, działanie opóźnione przewlekła niewydolność nerek, martwica nerek
Objawy
Po 36h, ż-j, po 2-20 dniach, krwinkomocz, białkomocz, bezmocz, żółtaczka
Uwagi Ponad 1/3 przypadków
Grupa 2 - silnie…
…
odgrzewane po przygotowanie
na które zastosowano środki ochrony roślin
przyczyny:
grzyby zawierają dużo choliny, która pod wpływem bakterii może przekształcić się w aneurynę o działaniu podobnym do muskaryny
są ciężkostrawne zawierają w ściankach grzybni polisacharyd chitynę
notowano zatrucia bakteryjne m.in. jadem kiełbasianym po spożyciu solonych grzybów
zatrucia środkami chemicznymi
Grzyby…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)