To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
41 System waluty wymienialnej Banknot jest zobowiązaniem banku do zamiany na złoto (lub inne walory równej wartości), Pieniądz papierowy jest obowiązkowym środkiem płatniczym będącym tylko znakiem (symbolem) pewnej siły nabywczej. Od momentu upadku waluty złotej mamy do czynienia z pieniądzem papierowym (a napis „banknot” na biletach NBP trzeba traktować jako licentia poetica).
Określenie „wymienialny” mówi o relacji danej waluty do innych walut. Nie ma tu zagwarantowanej wymienialności na złoto. Nie ma też automatycznego powiązania ilości pieniądza z zapasem złota. Tym samym kursy walut (to znaczy ich wzajemne relacje wymienne) nie są ustalone wedhig parytetu złota, lecz kształtują się w zależności od popytu i podaży na waluty. Kursy mogą więc być różne w czasie, na różnych rynkach i w zależności od przepisów różnych krajów. Ogólnie biorąc, typowe dla tego systemu pieniężnego są płynne kursy walutowe.
Omawiany system w wysokim stopniu naśladuje jednak walutę złotą: uczestnicy życia gospodarczego, przedsiębiorstwa wytwórcze, banki i gospodarstwa domowe mogą wymieniać walutę krajową na waluty zagraniczne, przewozić je przez granice, tezauryzować. Przy danej podaży walut krajowych sytuacja na rynkach krajowych i na rynku międzynarodowym określa popyt na te waluty i tym samym relacje wymienne między nimi. Nieustanne zmiany tej sytuacji, normalne w gospodarce rynkowej, powodują płynne zmiany kursów. Ponieważ dotyczy to równocześnie relacji między popytem na pieniądz i jego podażą na różnych rynkach pieniężnych (niezależnie od tego, jakiej narodowości jest ten pieniądz), mamy więc wówczas także płynne, czyli swobodnie równoważące popyt z podażą, stopy procentowe.
Jeśli jednak pieniądz nie jest swobodnie wymienialny na złoto, jak to było w systemie waluty złotej, to takie działanie pieniądza łatwo mogłoby doprowadzić do katastrofy poszczególnych krajów i całej gospodarki światowej. Nie ma tu bowiem zakotwiczenia tego swobodnie pływającego systemu, zakotwiczenia, którym poprzednio były zapasy złota. Teraz, zwiększając łub zmniejszając swobodnie podaż pieniądza, poszczególne kraje mogą, w skrajnym przypadku, doprowadzić do gigantycznej inflacji, do załamania systemu kredytowego, do niepohamowanego wyprzedawania za bezcen produktów krajowych, do zalewania kraju tańszymi produktami zagranicznymi. W konsekwencji następuje załamanie produkcji krajowej i handlu zagranicznego.
Jeśli więc złoto nie steruje systemem pieniężnym, to muszą się tego podjąć władze państwowe i międzynarodowe. Przez władze państwowe rozumiemy tu rząd i bank centralny. Pomińmy chwilowo możliwe kontrowersje między nimi, przyjmując, że albo działają ręka w rękę, albo że jedna z tych instytucji jest w pełni odpowiedzialna za kierowanie systemem pieniężnym.
(…)
… międzynarodowych organizacji pieniężnych przejdziemy w ostatnim punkcie tego rozdziału.
Na czym polega kierowanie pieniądzem? Ma ono dwa główne cele: po pierwsze, obronę równowagi rynków krajowych (dóbr, czynników wytwórczych i pieniądza) na możliwie wysokim poziomie aktywności gospodarczej, po drugie, obronę kursu waluty krajowej i równowagi bilansu handlowego i płatniczego.
Trudność osiągnięcia tych dwóch…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)