Syndrom wyuczonej bezradności

SYNDROM WYUCZONEJ BEZRADNOŚCI Próbując wyjaśnić bierność osób pozostających przez wiele lat w sytuacji prze­mocy, można odwołać się do teorii wyuczonej bezradności. Teoria ta została sformu­łowana przez amerykańskiego psychologa Martina Seligmana, który przez wiele lat pracował nad wyjaśnieniem mechanizmu powstawania bierności i rezygnacji. Poję­cie wyuczonej bezradności sformułował na bazie licznych eksperymentów, jakie prze­prowadził na zwierzętach. Uzy­skane wyniki [...], dały początek badaniom nad ludzką bezradnością i biernością.
Leonora Walker badała z kolei przez wiele lat zachowania kobiet doznających przemocy w rodzinie. Zauważyła, że na początku pojawiania się aktów przemocy, kobiety podejmowały różne działania mające wpłynąć na zmianę sytuacji („od prośby do groźby"). Dopiero, gdy kobiety nabierały przekonania o nieskuteczności swoich posunięć, rodziło się w nich poczucie bezradności.
Wyuczona bezradność jest poddaniem się, zaprzestaniem działania, które wy­nika z przekonania, że cokolwiek się zrobi, nie będzie to miało żadnego znaczenia, gdyż zawsze znajdzie się powód do zachowań agresywnych.
Wyuczona bezradność jest najczęstszym objawem u osób doznających prze­mocy. Bardzo często rozwija się na bazie życiowych doświadczeń. Walker, na pod­stawie wieloletnich badań, ustaliła listę czynników wysokiego ryzyka rozwoju wyuczonej bezradności, do których zaliczyła: Doświadczenia z dzieciństwa:
-    przemoc fizyczna; -    napaść seksualna lub molestowanie; -    sytuacje traumatyczne (śmierć lub rozwód rodziców, alkoholizm, choroba bli­skich itp.); -    kłopoty w nauce; -    problemy zdrowotne.
Doświadczenia wyniesione ze związków w życiu dorosłym:
-    przemoc (istotny jest czas trwania, rodzaj i częstość przemocy); -    patologiczna zazdrość; -    gwałt, przymuszanie do nieakceptowanych form współżycia; -    groźby pozbawienia życia.
Nakładanie się na siebie niekorzystnych doświadczeń odgrywa istotną rolę w powstaniu i ujawnianiu się syndromu wyuczonej bezradności. Skutki wyuczonej bezradności, łagodzi stopniowe odzyskiwanie przez osobę doznającą przemocy kon­troli nad swoją osobą i swoim życiem.
Wyuczona bezradność prowadzi do wielu negatywnych skutków, które mogą przejawiać się w trzech sferach:
1. Deficyty poznawcze, które polegają na ogólnym przekonaniu, iż nie ma takich sytuacji, w których możliwa jest zmiana, że w konkretnej sytuacji nic nie można zro­bić i nikt nie jest w stanie pomóc; 2. Deficyty motywacyjne, które polegają na tym, że osoba zachowuje się bier­nie, jest zrezygnowana, nie podejmuje żadnych działań, aby zmienić swoją sytuację; 3. Deficyty emocjonalne, które objawiają się stanami apatii, lęku, depresji, uczucia ... zobacz całą notatkę