psychologia osobowości Joseph Nuttin "Struktura osobowości" Rozdział 7 -"Struktura somatopsychiczna według Kretschmera I She ldona" Struktura cielesna wchodzi jako istotna część w funkcjonowanie psychiczne -stanowi element wyobrażenia człowieka o samym sobie. Biotypologia -czynności cielesne i zachowanie psychiczne należy traktować jako przejawy jednej funkcji witalnej. Niemiecki psychiatra Ernest Kretschmer (1888-1964) prekursor topologii somatopsychicznej (ujmowanie prawidłowej psychiki przez pryzmat zjawisk patologicznych) w roku 1921 opublikował swoją typologię pod tytułem "Budowa ciała a charakter". Amerykański lekarz Wil liam Sheldon , wprowadził pewne metodologiczne innowacje, ale zachował podobny charakter.
System Kretschmera dąży do wykrycia trwałych powiązań między pewnymi zespołami cech cielesnych czy konstytucjonalnych a kilkoma grupami właściwości psychicznych i psychopatologicznych.
Rozróżnia on pewne "stałe psychologiczne" np. w dziedzinie cielesnej będzie to rozróżnienie między wąskim, szczupłym, wysmukłym, a typem raczej szerokim, krótkim i grubym. Wyróżnił Pykników (gr. Pykos - gruby, silny)
i asteników (a-sthenes -niesilny, słaby) czy Leptosomików (leptos -wąski, delikatny). Obok tego biegunowego przeciwieństwa między typem pyknicznym a leptosomicznym wyróżnia Kretschmer dwie kategorie: a tletyczny oraz grupę form mieszanych i różnych, które określa się jako dyspl astyczne (wysocy eunuchoidzi, osobnicy otyli i infantylni). Choroba umysłowa jest jedynie skrajną postacią temperamentu i charakteru spotykanego w ramach normy. Stopniowo zaczyna przyporządkowywać swój podział do grup pacjentów z różnymi zaburzeniami: "rzadko typ pyknika można spotkać wśród schizofreników (głównie typ asteniczny(leptosomiczny), atletyczny i dysplastycy), częściej w przypadku psychozy cyklicznej".
Metoda Kretschmera (intuicyjna) próbuje klasyfikować ludzi wedle kilku kategorii czy typów, nie uwzględniając tego, że zarówno różnice fizyczne, jak i psychiczne występują w postaci ciągłych zmian ilościowych. Klasyfikacja typu przebiega wedle ściśle określonej procedury pomiarowej: klinicysta na 5-stopniowej skali ściśle przydziela poszczególne części ciała do określonego typu. Wielokrotne badanie somatyczne chorych daje trzy zasadnicze grupy właściwości (leptosomiczne, atletyczne i pykniczne)
Metoda Sheldona ukazuje wyraźniej ciągłość, z jaką każdy z trzech wymiarów przejawia się u człowieka. Wyraża somatotypy w postaci cyfr. Cecha t.leptosomiczny t.atletyczny t.pykniczny Waga Niska
Wysoka
Średnia lub wysoka
Wzrost Smukły
Średni lub powyżej średniego
Krępy
(…)
… obojętność na ból
Ogólna hałaśliwość
Zbyt dojrzały wygląd fizyczny
Poziomy podział psychiki, ekstrawersja somatotoniczna
Apodyktyczność i agresja pod wpływem alkoholu
W kłopotach -potrzeba działania
Orientacja na cele i zajęcia młodości
Brak swobody w postawie i ruchach, napięcie
Zbyt silne reakcje
Upodobanie do samotności
Nadmierne napięcie psychiczne, nadmierna uprzejmość, obawa o przyszłość
Skrywanie uczuć, powściągliwość emocjonalna
Ruchy oczu i twarzy świadczące o nieśmiałości
Socjofobia
Zahamowanie w kontaktach społecznych
Odporność na kształtowanie nawyków, mała skłonność do rutynowego działania
Agorafobia
Nieprzewidywalność postaw
Opanowany głos i w ogóle unikanie hałasu
Nadwrażliwość na ból
Trudności ze snem, chroniczne zmęczenie
Pionowy podział psychiki, introwersja Odporność na alkohol…
…, że rolę mechanizmu anatomofizjologicznego neurotyczności pełni układ limbiczny (pełniący rolę sterującą w stosunku do AUN, m.in. jądro migdałowate, hipokamp, podwzgórze). Przyjmuje, że różnice indywidualne w neurotyczności wynikają z różnic w progu aktywności podwzgórza. Eysenck podtrzymuje tezę, że u osób o wysokim poziomie N układ sympatyczny charakteryzuje się szczególnie wysoką reaktywnością. K…
… jest charakterystyka czasowa procesów poznawczych, jak też innych form zachowania, przejawiająca się w szybkości reakcji. J. Kagan wprowadził wymiar refleksyjności -impulsywności, charakteryzujący styl funkcjonowania poznawczego. Zachowanie impulsywne wiąże się z aktywnością niektórych struktur układu limbicznego i przedniej kory mózgowej. Gray nazywa te ośrodki behawioralnym układem aktywacyjny. U podstaw…
… w zakresie zapotrzebowania na stymulację, zaś źródłem stymulacji jest nie tyle wartość fizyczna bodźca ale jego znaczenie związane z indywidualnym doświadczeniem jednostki. Cecha poszukiwanie doznań jest w dużym stopniu (70%)determinowana biologicznie. Zuckerman twierdził, że ośrodkiem odpowiedzialnym za różnice indywidualne w poszukiwaniu doznań jest układem limbicznym, przy czym chodzi głównie…
… o metabolizm monoaminowych neuroprzekaźników -dopaminy (DA) i noradrenaliny (NA) tego układu. Osoby poszukujące doznań charakteryzują się: silnie zaznaczonym odruchem orientacyjnym, urozmaiconym życiem seksualnym, chęcią uczestniczenia w niezwykłych eksperymentach. Mężczyźni charakteryzują się wyższym poziomem poszukiwania doznań, ponadto cecha ta koreluje dodatnio z ekstrawersja, impulsywnością oraz siłą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)