Informacje zawarte w notatce to: cechy specyficzne w podejściach teoretyczno- metodologicznych.
„STRUKTURA KLASOWA W SPOŁECZNEJ ŚWIADOMOŚCI”
Rozdział IV SCHEMAT FUNKCJONALNY
Trzeci obok schematu dychotomicznego i schematu gradacji
Społeczeństwo podzielone jest na pewną liczbę klas różniących się funkcjami, jakie pełnią w życiu społecznym. Odrębność funkcji pociąga za sobą określone stosunki między klasami (mogą być sobie potrzebne, mogą żyć w niezgodzie), np.:
Arystoteles:
wojownicy i mężowie- obradują nad sprawami państwa
ludność pracująca- uprawa roli, rzemiosło
niewolnicy
Piotr Skarga:
modlący się (ksieża)
broniący się (rycerstwo)
robiący (lub pracujący)
Adam Smith:
posiadacze ziemscy- dochód z renty gruntowej
właściciele kapitału- dochód z nagromadzonego kapitału
robotnicy- wynagrodzenie za pracę
system klas społecznych wyróżnionych na podstawie kryteriów funkcjonalnych może się układać w hierarchię klas, gdyż pewne kategorie ról społecznych są pod różnymi względami uprzywilejowane w stosunku do innych (nie jest to jednolita gradacja- nie możemy uznawać, że szlachta ma się tak do mieszczan, jak mieszczaństwo do chłopów)
hierarchie klasowych ról społecznych, związaną z odrębnymi funkcjami w życiu zbiorowości, a nie wyznaczoną bezpośrednio przez wysokość dochodu lub wielkość majątku spotykamy tam, gdzie przywileje mają jeszcze inną bazę niż bogactwo, gdzie pieniądz nie jest czynnikiem otwierającym drogę do wszelkich funkcji w systemie klas zamkniętych- w ustroju stanowym lub kastowym mamy do czynienia nie tylko z instytucjonalizacją przynależności do grupy, ale także cała hierarchia warstw jest oparta na sankcjach prawnych lub religijnych: miejsce w strukturze społecznej jest poszczególnym warstwom przyporządkowane bezpośrednio w oficjalnych lub sakralnych dekretach, umocnione tradycją, a często także specjalnym rytuałem prestiżu (niższa kasta jest niższą, bo składa się z ludzi o niższym pochodzeniu i dlatego członkowie tej kasty pełnią niższe funkcje)
ponieważ stany i kasty są grupami w zasadzie zamkniętymi, a przynależność do nich zdeterminowana przez pochodzenie albo przez czynności magiczne o niezniszczalnych skutkach społecznych, więc bogacenie się i ubożenie poszczególnych jednostek dokonuje się bez naruszenia barier stanowych (jeśli nie bierzemy pod uwagę kupowania godności, np. szlacheckiej)
w społeczeństwach o strukturze złożonej, tam gdzie hierarchia stanów lub kast nie pokrywa się z gradacją ekonomiczną, na najwyższych piętrach ekonomicznej gradacji istnieje skłonność skrzyżowania systemów kast i stanów z gradacją klas ekonomicznych (nierzadkie objawy solidarności klasowej ponadstanowej pomiędzy najbogatszymi przedstawicielami mieszczaństwa i ekonomiczną elitą arystokracji- Francja, Polska). Wśród
(…)
… rozpiętość nierówności społecznych
Im mniejsza jest liczba klas podporządkowanych tej skali (zwiększenie liczby klas osłabia ostrość klasowych podziałów)
Im węższa jest rozpiętość nierówności społecznych w granicach każdej klasy
Im większy jest dystans między górnymi pozycjami niższej klasy, i dolnymi pozycjami wyższej klasy
Im większa jest polaryzacja pozycji społecznych na ogólnej skali tzn. im większa…
….
Wszędzie tam, gdzie istnieje dążność do zacierania obrazu nierówności społecznych, spotykamy się ze skłonnością do wysuwania się na pierwszy plan wzajemnych zależności w stosunkach między klasami (schemat funkcjonalny)
Znaczeniem granic klasowych można się zajmować ze względu an:
Międzyklasową przynależność (granica jako zapora w stosunkach między członkami różnych klas)
Przynależność klasową jednostek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)