To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Struktura a ruchliwość społeczna.
Ruchliwość społeczna uznawana jest powszechnie za charakterystyczny proces społeczeństwa klasowego. Proces ten zmienia bowiem nie tylko strukturę klasowo - warstwową całych społeczeństw ale również strukturę zawodową poszczególnych zbiorowości.
Ruchliwość społeczna nie może być jednak rozumiana w czysto przestrzennych kategoriach, jako synonim ruchliwości geograficznej, migracji. Polega ona bowiem na zmianie miejsca przez jednostki lub grupy społeczne w przestrzeni społecznej. Przestrzenią taką jest określony układ klas, warstw czy kategorii zawodowych. Jak zatem słusznie zauważa J. Szczepański "Ruchliwość społeczna polega na zmianie pozycji społecznej w tej samej zbiorowości lub też na przeniesieniu się do innej zbiorowości i zajęciu tam innej pozycji. Zmieniać pozycje mogą jednostki, grupy, kategorie zawodowe, społeczności lokalne"139) . Należy przy tym zaznaczyć, iż pozycja społeczna jednostki lub grupy to nic innego jak określone miejsce w mikro- lub makrostrukturze, wyznaczone przez wiele czynników , m.in. przez możność wykonywanej roli społecznej, prestiż, udział w dochodach i forma tego udziału, udział we władzy, kultura, postawy , aspiracje życiowe, styl życia itp.
Wracając jednak do zagadnienia ruchliwości społecznej wyróżnić można jej kilka podstawowych typów.
a) Ruchliwość pionowa, czyli przechodzenie z pozycji. na pozycję społeczną w układzie wertykalnym /pionowym/ z niższych pozycji na wyższe /awans/ lub też z wyższych na niższe /degradacja/. Ten typ ruchliwości odnosi się zarówno do zmiany pozycji w ramach hierarchii służbowej /zawodowej/, klasowej, warstwowej czy społeczności lokalnych. Zawsze też może mieć wymiar jednostkowy /np. awans pracownika wykonawczego na stanowisko kierownicze/ jak i grupowy /np. awans społeczności lokalnej ze względu na to, iż stała się ona centrum administracyjnym - siedzibą gminy , powiatu itp./. w związku z postępem techniki i technologii awansować mogą określone zawody inne zaś podlegać ruchliwości pionowej w dół /degradacji/ . Podobna zasada dotyczy wcześniej podanych przykładów. w obrębie ruchliwości pionowej bardzo często stosowana jest perspektywa pokoleniowa. śledząc rodzinne losy dziadków, ojców i synów w perspektywie zmiany przez nich miejsca w strukturze społecznej /np.
dziadek jest drobnym sklepikarzem, ojciec właścicielem średniego przedsiębiorstwa zaś wnuk wielkim potentatem finansowym/ możemy wtedy mówić o ruchliwości międzypokoleniowej.
b) Ruchliwość poziomą. czyli przechodzenie z jednej grupy /zawodowej, społeczności lokalnej/ do drugiej ale bez zmiany pozycji społecznej czyli bez widocznego awansu bądź degradacji /ruchliwość horyzontalna/. Ogólnie można powiedzieć, iż ruchliwość pozioma dotyczy przede wszystkim zmiany zawodów i stanowisk, z którymi nie wiążą się istotne zmiany ani w poziomie prestiżu ani też w innych, ważnych wyznacznikach pozycji społecznej /wielkość dochodu, udział we władzy itp./.
(…)
… się jednostki o określonym rodowodzie społecznym, a co za tym idzie, jakie są - w skali indywidualnej przyczyny i konsekwencje tego rozkładu. Drugie pytanie zaś dotyczy powszechności ruchliwości między rozmaitymi klasami i warstwami społecznymi oraz jej przyczyny i konsekwencje systemowe.
Z punktu widzenia struktury społecznej ruchliwość społeczna jest przede wszystkim procesem redystrybucji jednostek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)