To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Wykład 11 12.01.2006 Strefowość przyrodnicza - właściwość charakteryzująca środowisko przyrodnicze kuli ziemskiej; jest to prawidłowe występowanie (następstwo) elementów środowiska przyrodniczego zależne od szerokości geograficznej
Szerokość geograficzna - wraz z nią zmienia się oświetlenie; różnice w oświetleniu są efektem różnej dostawy energii słonecznej do powierzchni Ziemi; ilość dostawy energii słonecznej odpowiada za rozmieszczenie stref klimatycznych
Alexander von Humboldt (XIXw.) - zwrócił uwagę na strefowość i doszukiwał się w tym pewnej regularności; następnie zagadnieniem strefowości zajęli się gleboznawcy (kiedyś klasyfikacja gleb oparta była na strefowości - gleby strefowe); potem zjawisko strefowości zostało zaczerpnięte przez inne nauki i odniesione do różnych zjawisk
Strefowość klimatu strefowość elementów meteorologicznych temperatura
temperatura powietrza
temperatura gruntów
temperatura wody
opady
ośrodki ciśnień (niże, wyże)
wiatry strefowe
parowanie z powierzchni ziemi
właściwości mas powietrza
globalna cyrkulacja atmosfery - z niej wynika strefowość klimatyczna strefowość innych elementów jeśli jest strefowość opadów - to występuje także strefowość w obiegu wody; dotyczy ona:
wielkości odpływu
powierzchni zlewni w różnych strefach
strefowości reżimów rzecznych
właściwości chemicznych wód powierzchniowych (zasolenie)
zjawisk hydrologicznych
procesy wietrzeniowe
zmienność pokryw zwietrzelinowych
strefowość w występowaniu pokrywy glebowej
strefowość w występowaniu pokrywy roślinnej
strefowość w występowaniu zwierząt
strefowość w występowaniu człowieka
strefowość krajobrazów
Oprócz czynników strefowych na przyrodę działają też czynniki astrefowe; czynniki te powodują, że granice stref nie przebiegają równoleżnikowo; czynniki astrefowe to:
rozmieszczenie dużych obszarów morskich i lądowych
zimne i ciepłe prądy morskie
pasma górskie i wysokości n.p.m.
cyrkulacja atmosferyczna o charakterze regionalnym (np. monsuny)
Decydują one o różnych odmianach klimatu.
Równoleżnikowy układ stref zakłócony przez:
lokalne zjawiska endogeniczne (zjawiska wulkaniczne, trzęsienia ziemi)
człowiek
Analiza strefowości na kuli ziemskiej strefy wykształcone inaczej na półkuli N niż na S; niektórych stref nie ma na półkuli S (występowanie dużych powierzchni oceanicznych)
(…)
… sumy opadów - poniżej 500mm
rozkład w ciągu roku:
im dalej od równika, tym bardziej zaznacza się jedna pora opadowa (coraz krótsza)
w klimacie podrównikowym i zwrotnikowym - pora deszczowa przypada na lato
zwrotnikowy suchy i bardzo suchy - nie ma pory opadowej; opady nierównomierne
podzwrotnikowy
średnia roczna suma opadów: do ok. 1000mm
opady zimowe (od okresu późnojesiennego)
umiarkowany…
…. na pd.-zach.
strefowość w hydrosferze
zależność dużych systemów rzecznych od stref klimatycznych
woda na lądach stanowi 2,8% całej wody na kuli ziemskiej (97,2% - oceany i morza)
przyjmując, że 2,8% stanowi 100% (cała woda lądów), to:
lodowce i lądolody (ok. 76%)
wody podziemne (ponad 22%)
zbiorniki jeziorne (ok. 0,6%)
woda w atmosferze /para wodna (niecałe 0,4%)
wilgoć glebowa /woda w strefie aeracji…
…:
bezpośrednio przez opady
przez spływ powierzchniowy
przez wody gruntowe
przez zasilanie z topniejących płatów śniegu i topniejących lodowców
Przepływ wody w korycie rzecznym
reżim rzeczny - następujące po sobie, zwykle powtarzające się okresowo, zmiany w zasilaniu koryta rzecznego, w stanach wody i przepływach oraz występowaniu stanów zlodzenia; każda rzeka ma swój charakterystyczny ustrój
Reżim rzeki zależny…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)