XII STOSUNEK PRAWNY Stosunek prawny - to stosunek społeczny uregulowany przez normę prawną. Może przybrać formę stosunku faktycznego (uświadamianego sobie przez strony, np. zawarcie umowy, wymierzenie mandatu, łożenie rodziców na utrzymanie dzieci) i stosunku czysto normatywnego, tetycznego (nie uświadamianego sobie przez strony).
Przepisy prawne nakładają na nas obowiązki, a fakt, że nie wiemy o ich treści nie zwalnia nas od odpowiedzialności ( ignoratia iuris nocet, non excusat ). Stosunki prawne mogą mieć charakter dwustronny (małżeństwo) lub wielostronny (spółka).
Elementy stosunku prawnego:
fakty prawne - każde zdarzenie powodujące powstanie, ustanie bądź zmianę treści stosunku prawnego, czyli zdarzenie wywołujące jakieś skutki prawne. Odwołuje się do tego szczególnie prawo cywilne. Zdarzenie prawne - kategoria faktów prawnych niezależnych od woli człowieka np. śmierć, urodzenie, klęska żywiołowa, upływ czasu. Działania - kategoria faktów prawnych zależnych od woli człowieka - ludzkie zachowanie. Obejmuje działania takie jak: płacenie podatku, oddanie długu jak i zaniechania (nieudzielanie pomocy, niezapłacenie podatku, nieoddanie długu). Kategoria działań obejmuje bardzo zróżnicowaną grupę ludzkich zachowań jak: zawarcie umowy, popełnienie przestępstwa, wydanie wyroku sądowego czy uchwalenie konstytucji. Czyny - działania, które zmierzają do wywołania skutków prawnych, ale je z mocy prawa wywołują. Dzielą się na: zgodne z prawem = fakty prawne (wywołują skutki prawne) i czyny niezgodne z prawem = czyny niedozwolone (delikty cywilne - odpowiedzialność, ex delicto ). Akty prawne - działania, które podejmujemy by wywołać skutki prawne, np. zawarcie umowy.
Akty prawne:
akty tworzenia prawa
akty stosowania prawa
akty konstytutywne - akty tworzące nowy stan prawny; np. wyrok rozwodowy;
akty deklaratoryjne - akty potwierdzające istniejący stan prawny; np. wyrok ustalający treść umowy
czynności prawne - oświadczenie woli przynajmniej jednej strony, zmierzające do wywołania skutków prawnych;
jednostronne - np. testament, porzucenie rzeczy, przyjęcie lub odrzucenie spadku;
dwustronne - np. umowy;
wielostronne - np. umowy;
Czynami niezgodnymi z prawem są: wyrządzenie szkody - nie wykonanie lub nie należyte wykonanie zobowiązania (kodeks cywilny), wykroczenia, przestępstwa: zbrodnie (czyn zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 3 lat lub karą surowszą) i występki (czyn zagrożony karą grzywny powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc).
Stopnie winy:
wina umyślna - sprawca chce popełnić czyn zabroniony (zamiar bezpośredni) lub przewidując zamiar jego popełnienia na to się godzi (zamiar wynikowy);
(…)
… polityczne, stowarzyszenia);
fundacje - substratem fundacji jest określony majątek, fundator - osoba, która wyposaża fundację w majątek i określa sposób i cele jej działania, zalicza się tu również przedsiębiorstwa, banki, muzea, itd.;
przedmiot stosunku prawnego - mogą być:
rzeczy - przedmioty materialne
ruchome
nieruchome = nieruchomości - grunty, budynki, części budynków, superficies solo cedit…
… urodzenia, a traci z chwilą śmierci. Zdolność prawną ma także dziecko poczęte (nasciturus), jednak prawa i zobowiązania majątkowe nabywa gdy się urodzi żywe.
Zdolność do czynności prawnych - zdolność do nabywania praw i obowiązków za pośrednictwem własnych działań, jest zdolnością stopniowalną. Zdolność do czynności prawnej osoby fizycznej zależy od wieku oraz od tego, czy jest ona ubezwłasnowolniona…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)