To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
STOSOWANIE PRAWA
Stosowanie prawa należy do tych pojęć, które wywołują nieporozumienia, jest ono bowiem często mieszane z przestrzeganiem prawa. Przez przestrzeganie prawa należy zaś rozumieć takie postępowanie obywateli i organów państwowych, które jest zgodne z obowiązującymi przepisami.
Stosowanie prawa polega na posługiwaniu się przez organy państ- wowe przepisami prawnymi jak instrumentami, służącymi do podejmowania decyzji.
Stosowaniem prawa zajmują się tylko organy państwowe, zwłaszcza organy wymiaru sprawiedliwości i organy administracyjne, oraz organy samorządu terytorialnego.
Stosowanie prawa odbywa się w jednej z dwóch następujących form:
ustalenie istnienia (lub braku) między stronami stosunku prawnego i sprecyzowanie jego treści,
stworzenie (zniesienie, zmiana) między stronami nowego stosunku prawnego.
Pierwsza z wymienionych form polega na tym, że sąd lub organ administ- racji państwowej - najczęściej na żądanie jednej ze stron - autorytatywnie stwierdza, że między stronami istnieje (lub nie) stosunek prawny o określonej treści i że w związku z tym strony mają wobec siebie takie to a takie prawa i obowiązki.
Przykładem tej formy stosowania prawa jest wyrok sądu w sprawie cywilnej o zapłatę należności Wyrok taki nie stwarza między stronami nowej sytuacji prawnej. Sąd orzeka tylko, że między stronami istnieje taki stosunek, na podstawie którego pozwany powinien zapłacić powodowi np. 100 000 zł, odsetki i koszty sporu. W wyroku karnym skazującym sąd stwierdza fakt popełnienia przestępstwa i w ten sposób ustala istnienie stosunku prawnego między państwem i przestępcą, a jednocześnie go precyzuje, wymierzając określoną karę, orzekając o kosztach procesu itd. Podobny charakter ma wiele decyzji organów administracyjnych, np. poświadczenie obywatelstwa.
Druga z wymienionych form stosowania prawa polega na tym, że wskutek wydania przez organ państwowy aktu prawnego nienormatywnego (akt administracyjny, orzeczenie sądowe) między stronami powstaje nowy stosunek prawny, bądź też stosunek już poprzednio istniejący ulega likwidacji lub zmianie. Wyrok rozwodowy stwarza między stronami nową sytuację prawną, gdyż zrywa łączący je dotąd stosunek prawny. Wyrok taki ma więc charakter twórczy, konstytutywny. Podobne skutki wywiera orzeczenie sądu podwyż- szające lub obniżające rentę alimentacyjną, ustalające ojcostwo dziecka poza- małżeńskiego, rozwiązujące umowę.
Analogiczny charakter ma większość aktów administracyjnych. Wystoso- wane przez organ administracji wojskowej wezwanie do odbycia zasadniczej służby wojskowej stwarza między organem a poborowym stosunek prawny.
Charakteryzując ogólnie proces stosowania prawa przez organ państwowy można w nim wydzielić trzy etapy:
ustalenie stanu faktycznego,
(…)
… decyzji.
Ustalenie właściwej normy prawnej nosi nazwę kwalifikacji prawnej. Kwalifikacja niektórych stanów faktycznych jest trudna, wymaga dobrej znajomości przepisów i właściwego ich rozumienia. Niekiedy zachodzi po- trzeba ustalenia, czy odszukane przepisy jeszcze obowiązują.
Wnioskowanie polega na ustaleniu prawnych konsekwencji, jakie w danej sytuacji wynikają dla stron z zastosowania odpowiedniej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)