Starozytnosc POLIS GRECKA Dzieje polis greckich dzielimy na 3 okresy: - IV/III tysiąclecie - okres minojski- 1700 r. p.n.e. - mykeński; Achajowie tworzą jednolite państwo- do 1200 r. p.n.e. - upadek z przyczyny Dorów; nie tworzą państwa scentralizowanego, ale poszczególne polis Polis - gminy małych rozmiarów; kilkuset; niewielka ludność; 2 wyjątki - Ateny 2500 tys. Km. 2 i Sp arta 8,4 tys km 2; budowa polis- rynek (agora) z twierdzą (świątynia - Akropol) POLIS ARYSTOKRATYCZNA - od chwili powstania polis do VII w. p.n.e ; głownie w Atenach, z powodu buntów ludności upada; a)władzę sprawowali dobrze urodzeni,b)MONARCHA-na czele król (na początku elekcyjny, potem dziedziczny-najsilniejsi),-król nosił tytuł Wazileus z wyjątkiem w Sparcie, gdzie było dwóch królów, -król stawał się urzędnikiem dożywotnim, potem 10-letnim, potem 1-roczna kadencja)-Ateny, - władza malała, podlegała kontroli c)RADA STARSZYCH Sparta = Geruzja; Ateny = Aeropag -Wywodzi się z arystokracji (Bulla)-Kompetencje =Ustawodawstwo- inicjatywa; gdy jednomyślność w geruzji, to ustawa nie jest rozpatrywana przez ZL,=Urzędnicy wybierani przez Radę Starszych,=Doradztwo dot. Polit. Wewn.I zewn,=Sądownictwo - rozpatrywanie wyroków śmierci,=Ich pozycja z czasem maleje na rzecz urzędników d) URZĘDNICY CENTRALN I , SPARTA-5eforów powyżej 30 lat na roczną kadencję;wVIIIw. byli zaledwie urzędnikami kontrolującymi wychowanie Spartanów; z czasem kontrola królów; potem zwoływali geruzję,ATENY-Archonci; jednym z nich król (archont basileus) - tylko funkcje kapłańskie; Archont polekompos - polityka zagr, wojsko. , archont eponymus - polityka wewnętrzna; występuje również 6 zastępców, tesmothetów - z sekretarzem tworzyli kolegium archontów POLIS OLIGARCHICZNA -powstal na przelomie VII/VIw.Solon podzielil ludzi na 4 klasy maj.:eupatrydów (arystokracji), chłopów oraz rzemieślników i kupców; Na skutek nakładania zbyt dużej ilości obowiązków na chłopów zaczęły się bunty, które doprowadzą do zmiany ustroju. Na skutek reform Somona (oddłużenie obywateli, odsunięcie arystokracji od władzy) od 554 r. p.n.e. mamy polis oligarchiczną - rządy najbogatszych; wprowadzono Radę 400 (po 100 z każdej fyle majątkowej), ograniczano uprawnienia archontów,powołano eklezję (Zgromadzenie Ludowe). POLIS DEMOKRATYCZNA - W latach 506/507 p.n.e. powstaje p olis demokratyczna na skutek reform Klejstenesa - zniesienie podziału rodowego, wprowadzenie terytorialnego na fyle terytorialne. Całą polis ateńską podzielono na 3 obszary - miasto, wybrzeże i centrum kraju, a każda dzieliła się na 10 dzielnic - w sumie 30 fyl. Fyla wewnętrznie dzieliła się na demy (gminy) na czele ze starostami, wybieranymi w drodze losowania na 1 rok (dekarchowie). - przynależność do demu dziedziczna i obowiązkowa.Perykles - w I poł V w. zmienia zasady: odpłatność za sprawowanie urzędów, dzięki czemu urzędnikiem nie zostawał tylko najbogatszy mieszkaniec. A więc urzędy są: kolegialne (ok. 800 w sumie), kadencyjne (1 rok), odpłatne, ale zarazem odpowiedzialne. Odpłatność za urzędy - problemy finansowe - upadek demokracji. Urząd stratega - na czele hierarchii od V w. p.n.e. ; kolegialny, składał się z 10 osób, najpierw wybierani przez poszczególne fyle, potem ZL; nie obowiązywała ich kadencyjność;
(…)
… ogólny i rachunkowość,-marszałek koronny i nadworny - zaopatrzenie b)W XVI w. wprowadzono hetmana Wielkiego koronnego i Wojny c)Podział terytorium na województwa i ziemie,-Urzędy ziemskie (szlachta),=Dygnitarscy - wojewoda, kasztelan, podkomorzy, sędzia,=Zwykli - chorąży, wojski itp. d)Wprowadza się też urzędy królewskie (ogólnopaństwowe) - po raz pierwszy przez Wacława II (króla czeskiego),-Starosta…
… urzędnicy) mieli roczną kadencję (krótkoterminowość w porównaniu do senatu, gdzie kadencja była dożywotnia).Senat traci na znaczeniu, gdyż pojawiają się dyktatury. Podziały urzędników:a)zakres władzy,-wyżsi - konsulowie, pretorowie, cenzorowie Komicja centurialne,-niżsi - kwestorzy, edylowie, 6 innych po 26 osób Komicja trybusowe b)ranga,-kurulni (ważniejsi) - krzesła z kości słoniowej,-niekurulni - zwykłe…
…; zostawał nim zwykle biskup, ponieważ umiał czytać i pisać.e)Sprawowanie urzędów w systemie pałacowo - domenialnym = jednoczesne pełnienie funkcjo administracyjnych, sądowych i państwowych; nazwy wywodziły się od wykonywanych czynności Administracja terytorialna:a)sprzymierzeńcy Ostrogoci budują ją na wzór Rzymski; Italia + 2 prefektury + okręgi (wikariaty) b)wzorzec germański - Frankowie dzielą państwo…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)