To tylko jedna z 9 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
SPOSTRZEGANIE OSÓB Najważniejszym źródłem informacji na temat innego człowieka jest jego postępowanie.
ATRYBUCJE: WNIOSKOWNIE NA PODSTAWIE ZACHOWANIA
Interpretacje zachowania innych osób wyjaśniają teorie atrybucji. Początkowo zgodne z racjonalnymi regułami wykorzystywały informacje z obserwacji zachowań osoby, by formułować wyjaśnienia przyczyny owego zachowania.
Później ich celem jest opis faktycznego przebiegu procesu wnioskowania o przyczynach zachowania i wyjaśnienie deformacji tego procesu.
KLASYCZNE MODELE ATRYBUCJI (Fritz Heider)
- zachowanie jest łączącą konsekwencją sił tkwiących w otoczeniu (czynniki zew.) i sił tkwiących w działającej jednostce ( czynniki wew.). Oddziałują one na zachowanie addytywnie, czyli sumują się.
O sile osobistej decydują czynniki: zdolności i usiłowanie. Aby pojawiła się minimalna siła osobista, musi być niezerowe natężenie zarówno zdolności jak i usiłowania.
DZIAŁANIE = f (siły zewnętrzne + zdolności x usiłowanie)
Możność - relacje pomiędzy zdolnościami a wielkością sił zewnętrznych. Jest ona tym większy, im bardziej zdolności górują nad nieprzyjaznymi zdolnościami. Czyli działanie = f (mnożność x usiłowanie).
Odpowiedzialność osobista za działanie jest wtedy gdy występuje minimalne usiłowanie, które ma aspekty: intencję (trzeba chcieć danego działania) i wyimek (starać się go zrealizować).
Różnica między możnością a usiłowaniem, polega na tym że możność jest poza kontrolą działającego, gdy usiłowanie ma charakter kontrolowany.
Różne przyczyny sukcesu lub porażki na wyżej wymienionych wymiarach: (Weiner)
Typowy wysiłek : kontrolowane, wewnętrzne-stałe.
Czasowy wysiłek: kontrolowane, wew.-zmienne.
Opinia nauczyciela: kontrolowane, zew.-stałe.
Nietypowa pomoc: kontrolowane, zew.-zmienne.
Zdolności: niekontrolowane, wew.-stałe.
Nastrój: niekontrolowane, wew.-zmienne.
Trudność zadania: niekontrolowane, zew.-stałe.
Pech, szczęście: niekontrolowane, zew.-zmienne.
Podsumowując: wszystkie możliwe przyczyny są rozpatrywane. Decyzja o zadziałaniu jednej z nim (atrybucja) jest podejmowana na podst. różnych informacji.np. Jeżeli Janek otrzymuje oceny porównywalne do ocen swoich kolegów atrybucja jest zew. Natomiast kiedy oceny raz są wyżej raz niżej, następuje atrybucja wew. Czyli coś w Janku decyduje o jego wynikach.
Na rodzaj dokonywanej atrybucji wypływa także oczekiwania co do przyszłości, emocje i poziom wykonania.
Teoria wniosków korespondentach (Jones, Davis) - wnioskowanie o dyspozycyjnych cechach człowieka na podst. jego działania. Wyjaśnienie zachowania jako poszukiwanie korespondencji (odpowiedzialności) między zaobserwowanym działaniem, intencją działającego i jego predyspozycjami.
(…)
… kolejności - jest to efekt pierwszeństwa, który można wyjaśnić na 3 sposoby: a) Hipoteza spadku uwagi b) Hipoteza dyskredytowania informacji sprzecznych z już posiadaną (odwołanie do teorii dysonansu poznawczego); szczególnie gdy informacje początkowe od kolejnych oddziela duży okres czasu lub przedmiot ocen jest dla nas ważny
c) Hipoteza ukierunkowanego rozwijania naszego sądu o innym człowieku - informacje podane jako pierwsze stanowią kontekst dla informacji kolejnych (np. lojalność osoby mądrej i lojalność głupca)
Przeciwieństwem jest efekt świeżości - silniejsze oddziaływanie informacji odebranych jako ostatnie z kolei. Warunki w jakich zanika efekt pierwszeństwa lub przeradza się w efekt świeżości to: ocena po każdej kolejnej porcji danych, powtarzanie danych na głos, konieczność odrębnego…
… wypadek o 1 w nocy - mógł być zmęczony, ale jeśli padał deszcz to tłumaczymy to raczej złymi warunkami atmosferycznymi niż zmęczeniem)
Efekt naduzasadnienia = zjawisko wygaszania motywacji wewnętrznej; czytamy książkę, bo wydaje nam się ciekawa, ale gdy staje się lekturą obowiązkową znacznie mniej ja lubimy
b) Zasada powiększania (ktoś jest uprzejmy dla szefa - nie sądzimy, że jest specjalnie życzliwy…
… postulatów.
Problem ten zwie się deformacją procesu atrybucji.
Podst. błąd atrybucji : różnica perspektyw, egotyzm i egocentryzm atrybucyjny.
Podst. błąd atrybucji polega na skłonności do przypisywania cudzych zachowań czynnikom wewnętrznym, przy niedocenianiu roli sytuacyjnych wyznaczników tych zachowań.
Dzieci obserwując aktora nie dokonują atrybucji dyspozycyjnych, uczą się tego dopiero pod koniec…
…, częściej przypisujemy je czynnikom wew. ,niż sytuacyjnym. Jest on odpowiedzialny za deformację - egotyzm atrybucyjny, czyli tendencja do wyjaśniania własnych zachowań w pochlebny dla siebie sposób.
Innym jest egocentryzm atrybucyjny polegający na przecenianiu własnego wkładu w jakiś wynik osiągany wspólnie z innymi osobami.
- efekt fałszywej powszechności: przecenianie stopnia rozpowszechniania własnych…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)