Sposoby wzbogacania słownictwa. SPOSOBY WZBOGACANIA SŁOWNICTWA:
a) Derywacja-to proces tworzenia nowych wyrazów za pomocą formantów (przedrostków, przyrostków), b) Wyrazy o znaczeniu przenośnym - powstają przez przenoszenie cechy jednego wyrazu na drugi, np. bieg pocisku-zestawienie realne, bieg sprawy-znaczenie przenośne. Wyrazy o znaczeniu przenośnym wzbogacają słownictwo nie tylko poprzez zwiększenie liczby słów, ale przede wszystkim liczby ich znaczeń (np. złote ręce, kamienne serce). c) Zapożyczenia - wyrazy przyjęte bezpośrednio z jakiegoś języka, np. z języka niemieckiego druk, ratusz, z łaciny egzamin, audycja, z języka angielskiego koks, brydż, Zapożyczenia wzbogacają słownictwo, jeżeli nie mają odpowiedników polskich, np. arogancki. d) Kompozycja - to łączenie w całość dwu lub więcej wyrazów bądź ich tematów. Zależnie od sposobu ich połączenia rozróżniamy trzy typy wyrazów złożonych: zestawienia, zrosty, złożenia. * zestawienia - stanowią nazwę przedmiotu lub pojęcia, np. maszyna do pisania, wieczne pióro, czarna jagoda
* zrosty - zespolenie dwu lub więcej wyrazów pisanych łącznie i traktowanych jako jeden wyraz pod względem akcentu, np. Wielkanoc, lekceważyć, dotychczas, widzimisię
* złożenia - zespolenie członów wyrazowych za pomocą formantu "o" "i", "y", np. białogłowa, listopad, lekkomyślny, samochód, pucybut . e) Skrótowce - to wyrazy utworzone przez połączenie liter lub sylab wyrazów stanowiących skracaną nazwę. Skrótowiec zastępuje całą grupę wyrazów i może podlegać normalnej odmianie. Rozróżniamy następujące rodzaje skrótowców: * literowce (czytamy nazwy liter, np. PKO=Pekao, PKP=Pekape) * głoskowce (czytamy nazwę głosek, np. ZUS=Zus, PAN=Pan), * sylabowce (grupowce, np. Pafawag, żelbet=żelazo-beton, czytamy sylaby lub grupy liter skróconych wyrazów) * skrótowce mieszane (czytamy nazwy liter, głosek-sylab, np. CPLiA=Cepelia, CEZAS=Cezas). f) Neologizmy - to wyrazy, wyrażenia nowo utworzone w danym języku. Powstają one z konieczności nazwania nowych przedmiotów i pojęć, powstających wraz z rozwojem kultury materialnej i duchowej społeczeństwa. g) Słownictwo specjalne - wyrazy wiążące się z rozwojem poszczególnych dziedzin nauki i techniki. Słowa te, często niezrozumiałe dla ogółu, są niezbędne dla określonego kręgu specjalistów. h) Słownictwo środowiskowe - charakterystyczne dla jakiegoś środowiska, np. dla uczniów, aktorów, myśliwych czy sportowców, np. w łowiectwie: wadera-wilczyca, cieciorka-samica cietrzewia. i) Wyrazy wieloznaczne - słowa posiadające wiele różnorakich znaczeń np. ognisko, bałwan.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)