Dokładna tematyka notatki jest następująca: teoretyczne podstawy bezrobocia, bezrobocie frykcyjne, bezrobocie keynesowskie, bezrobocie koniunkturalne, bezrobocie strukturalne, pomiar bezrobocia, bezrobocie rejestrowe, badania ankietowe, badania ekonomiczne aktywności ludności, BAEL, rola państwa w zwalczaniu bezrobocia, teoria keynesowska, teoria neoklasyczna, elastyczność i deregulacja rynku pracy, elastyczność czasu pracy, elastyczność płac, elastyczność zatrudnienia, elastyczność podaży pracy, społeczne skutki bezrobocia.
Społeczna kwestia bezrobocia
Występowanie bezrobocia jest niewątpliwie jedną z najbardziej palących problemów społecznych nie tylko w Polsce, ale także w Europie i na świecie. Jako jedno z niewielu zjawisk wywiera bardzo znaczące skutki w wymiarze ekonomicznym i społecznym. Wskaźnik bezrobocia obok dynamiki wzrostu PKB jest ulubionym przedmiotem debat w dyskursie publicznym o aktualnej sytuacji gospodarczej. Skąd wynika tak duże zainteresowanie polityków, publicystów i opinii publicznej kwestią bezrobocia? Czy państwo powinno aktywnie niwelować poziom bezrobocia? Jeśli tak, to jakich instrumentów powinno użyć, aby uzyskać pożądany efekt? W niniejszej pracy postaram się odpowiedzieć na te pytania.
Plan niniejszej pracy wygląda następująco: na początek zostanie przedstawiona teoretyczna problematyka bezrobocia, definicja osoby bezrobotnej w Polsce, metodologia pomiaru bezrobocia oraz występujący w literaturze podział bezrobocia na: frykcyjne, strukturalne i koniunkturalne. Następnie przeciwstawne koncepcje polityki ekonomicznej w kwestii bezrobocia: aktywnej i pasywnej oraz elastyczność rynku pracy. Kolejnym punktem będzie omówienie stanu bezrobocia w Polsce na przestrzeni kilkunastu lat: od transformacji gospodarczej do chwili obecnej. Dalej zostanie przedstawiona aktualna sytuacja na rynku pracy z uwzględnieniem ważnych uwarunkowań takich, jak wejście Polski do Unii Europejskiej. Na koniec zostaną omówione społeczne i ekonomiczne skutki występowania bezrobocia.
1. Teoretyczne aspekty bezrobocia
Bezrobocie to stan przymusowego pozostawania bez pracy. Pojęcie, któremu nie sposób odmówić dużego stopnia ogólności, zostało sformułowane przez brytyjskiego ekonomistę J.A. Hobsona w 1896 roku. Niezwykle ciężko jest podać jednoznaczną definicję osoby bezrobotnej. Cechy osoby bezrobotnej:
pozostawanie bez pracy,
poszukiwanie pracy,
gotowość do pracy.
Jednakże nawet one nie pozostają bez kontrowersji. Dzisiejszy złożony świat gospodarczy powoduje, że ciężko jest go opisać w systemie „zerojedynkowym”, czy w biało - czarnych barwach. Część pracowników jest zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin. Kwestię poszukiwania pracy również trudno zdefiniować. Inaczej wygląda to w miastach, gdzie ludzie są świadomi wagi aktywnego poszukiwania pracy, inaczej w małych miasteczkach i wsiach. Główny Urząd Statystyczny prowadzący ankietowe Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) arbitralnie ustalił następujące kryteria osoby bezrobotnej:
wiek pomiędzy 18 a 65 rokiem życia (w przypadku kobiet górną granicą jest 60 rok życia)
pozostawanie bez pracy w ciągu ostatniego tygodnia
aktywne poszukiwanie pracy w ciągu ostatnich 4 tygodni
bycie zdolnym i gotowym do podjęcia pracy w tygodniu badanym i w kolejnym.
(…)
… elastyczności lokalnego rynku pracy. Podmiotem tych działań w dużym stopniu pozostają organy państwowe. Jest to jedyna aktywna forma walki z bezrobociem, jaką powinny one przedsięwziąć. Zakres takich działań jest bardzo szeroki i obejmuje m.in. liberalizację prawa pracy, w tym zapisy związane ze zwalnianiem pracowników, likwidację płacy minimalnej, swobodniejsze regulowanie płacy nominalnej, ograniczenie…
… dolegliwy, podczas gdy jego znaczenie wzrasta w czasie gorszej koniunktury. Na plus należy zapisać politykę ograniczania liczby uprawnionych do zasiłku dla bezrobotnych i utrzymywanie jego wysokości znacznie poniżej płacy minimalnej. Niepokojąca wydaje się być praktyka ograniczonej roli kobiet na rynku pracy. Może ona wynikać z tradycyjnego, patriarchalnego modelu rodziny i dyskryminacji kobiet na rynku…
… za trendami występującymi na rynku pracy, takimi jak: zainteresowanie określonymi zawodami, np. informatycy, zainteresowanie pewnymi kwalifikacjami, np. znajomość języków obcych, gotowością pracowników do zmiany miejsca zamieszkania z powodu zmiany pracy.
Wysoka elastyczność rynku pracy implikuje trzy podstawowe efekty. Po pierwsze umożliwia obniżenie naturalnej stopy bezrobocia odpowiadającej produkcji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)