To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Sokrates nie zostawił żadnej pisemnej spuścizny filozoficznej, ale wpływ jego poglądów jest nie do przecenienia. Ograniczał się on do nauczania ustnego, znamy więc je tylko z pośrednich relacji. Wszystkie zgodne są w następującym ustaleniu: centrum zainteresowania Sokratesa był człowiek. Nie badał natury świata jako całości, lecz skupił uwagę na kwestiach etycznych . Nie budował określonego systemu, ale wypracował bardzo swoistą metodę filozofowania (zwaną maieutyczną) wyrażającą się umiejętnością prowadzenia rozmowy i stawiania pytań. Ujawniała się tu słynna „ironia sokratejska”, polegająca na pozornym przyjęciu tezy przeciwnika, prowadząca ostatecznie do wykazania jej absurdalności. Sokrates chciał uzasadnić bezpodstawność retoryki, skierowanej przede wszystkim na zdobywanie pieniędzy oraz innych dóbr materialnych i ukierunkować ludzkie zainteresowania, na duszę, gdyż właśnie ona stanowi istotę człowieka; dzięki niej możliwe jest odróżnienie człowieka od innych rzeczy. Charakterystykę metody maieutycznej znajdujemy w Teajtecie Platona.
Metoda elenktyczna: Stosował ją Sokrates w odniesieniu do tych, o których sądził, że wiedzy nie posiadają, tylko wiedzę pozorną biorą za wiedzę. Była to metoda pytań: - zadawał pytania, np.: czym jest sprawiedliwość ? - wysłuchiwał odpowiedzi, traktował ją poważnie, taki sposób nazywany jest ironią sokratejską; - zadawał następne pytania, aż do momentu, kiedy sam rozmówca dochodził do stwierdzenia sprzecznego ze swoim twierdzeniem początkowym. Opracował teorię indukcji, należy do logiki Sokratesa. Indukcja: jest to tok rozumowania prowadzący od szczegółu do ogółu. Dedukcja: tok rozumowania prowadzący od ogółu do szczegółu.
Dusza jest źródłem najwyższych wartości. W tym głosu, któremu trzeba być posłusznym - głosowi wewnętrznemu, boskiemu głosowi . Popularność Sokratesa stała się jedną z przyczyn osobistej tragedii, powiększyła szeregi wrogów, szczególnie pośród sofistów, zazdrosnych o wpływy i uczniów. Zostaje oskarżony o bezbożność i psucie młodzieży:
„Sokrates wykracza przeciw prawom, ponieważ (...) nie uznaje bogów, których uznaje państwo, a na ich miejsce wprowadza nieznane i nowe bóstwa” . Sokrates z pewnością nie był ateistą. Poddawał jedynie krytyce religię państwową sprzeciwiając się antropomorfizacji bóstw (to samo czynili przecież i sofiści). Boga w sposób intuicyjny, podobnie jak duszę, ujmował w perspektywie etycznej - nie mogąc zdefiniować go ontycznie, ukazał go przez jego działanie. Jaki był więc bóg Sokratesa? Najwięcej możemy informacji o nim zaczerpnąć z Ksenofontowego Wspomnienia o Sokratesie. Mówi tam o bogu jako o intelekcie, którego dziełem jest świat i porządek panujący w człowieku. Odnosił do niego pojęcie rozumu, działania kierującego do celu, opatrzności troszczącej się o człowieka - najważniejsze dzieło boskie wśród stworzeń
(…)
… sumienia. Cnota - rozumiana przez niego jako poznanie, ukierunkowanie się i wzrost ku dobru, którego pragnie każda dusza - okazuje się rzeczywistością, dla której warto poświęcić swoje życie. Takie świadectwo musiało mieć niebagatelny wpływ na Platona. Słusznie więc mógł napisać P. Hadot: „Śmierć Sokratesa to wydarzenie przełomowe, kładące grunt pod platonizm”.
Sokrates zastanawiał…
… za obowiązek i drogę do szczęścia człowieka. Twierdził, że dobro państwa zależy od gospodarowania nim i organizowania go przez ludzi władzy. Cnota jest celem człowieka, a wiedza ośrodkiem do tego celu.
Okoliczności śmierci Sokratesa.
W 399 roku p.n.e. zostało wniesione oskarżenie przeciwko Sokratesowi. Oskarżono Sokratesa:
I Sokrates nie uznaje bogów oficjalnie czczonych w państwie;
II Sokrates psuje młodzież. W istocie oskarżono Sokratesa o przestępstwo polityczne. Exkurs: Za życia Sokratesa dokonały się trzy przemiany polityczne w Atenach: I okres: rozkwit demokracji ateńskiej nazywany złotym wiekiem demokracji ateńskiej; kończy się gwałtownie procesem o zbezczeszczenie herm (słupów zwieńczone głowami bóstw). Proces ten oznaczał koniec demokracji.
II okres: rządy oligarchii III okres: odrodzenia się demokracji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)