Wstęp do muzykologii (2009/2010)
1. Naturalny obraz świata
Naturalny obraz świata powstaje z wrażeń zmysłowych i wyobrażeń. Umożliwia on praktyczną orientację w
świecie i zawiera wiedzę o nim. Pozwala działać na świat, jest podłożem rozległej wiedzy jaką zdobywa nauka
lepszymi metodami poznawczymi.
Brakami naturalnego świata są jego zmienność i względność. Jest zależny od stanu naszego umysłu,
punktu widzenia. Jest wreszcie niezupełny – nie obejmuje całości świata, a wyłącznie jego fragmenty, które
pozostają w naszym „sąsiedztwie”.
Naturalny obraz świata musi być uzupełniony przez naukę.
2. Funkcje naturalnego obrazu świata
Prawdopodobnie chodzi o zmienność, względność, niezupełność
3. Pojęcie wiedzy potocznej
Wiedza potoczna wynika z naturalnego obrazu świata. Wiedza naukowa służy jej uzupełnieniu, rozszerzeniu.
Punktem wyjścia wiedzy naukowej jest naturalny obraz świata, nie jest ona pozbawiona z nim więzi. Stara się
jednak systematycznie go poszerzać z właściwą sobie ścisłością i ostrożnością.
4. Pojęcie wiedzy naukowej
Wiedza naukowa stanowi odejście od subiektywizmu człowieka. Nauka ulepsza wiedzę potoczną poprzez jej
ograniczenie. Pomija subiektywne i nieuchwytne własności rzeczy na pierwszy plan wysuwając własności
uchwytne
5. Ulepszanie wiedzy potocznej przez naukę
Polega na:
rozszerzaniu wiedzy potocznej,
korygowaniu wiedzy potocznej,
dowodzeniu faktów wiedzy potocznej,
uściślaniu wiedzy potocznej
porządkowaniu wiedzy potocznej
ograniczeniu wiedzy potocznej
6. Klasyfikacja nauk
Podział nauk:
Nauki przyrodnicze badają przyrodę
Nauki humanistyczne badają kulturę /wytwory człowieka/
Nauki przyrodnicze to nauki nomologiczne lub nomotetyczne, ponieważ ustalają prawa
Od greckiego nomos = prawo
Nauki humanistyczne to nauki idiograficzne, ponieważ opisują indywidualne wydarzenia /zjawiska/
od greckiego idios = odrębny
Nauki przyrodnicze ustalają prawa. Są to nauki nomologiczne
Nauki humanistyczne nie ustalają praw, lecz typy. Są to nauki typologiczne
– Nauki typologiczne dzielą się na:
o historyczne
o typograficzne
o systematyczne
Nauki historyczne ustalają porządek czasowy różnych typów tworów politycznych, artystycznych,
literackich, filozoficznych, naukowych, językowych
Nauki typograficzne (geograficzne) zajmują się rozmieszczeniem typów tworów kultury w przestrzeni
Nauki systematyczne grupują rzeczy wedle ich podobieństwa, bez względu na to, jak są
rozmieszczone w czasie i przestrzeni
Nauki empiryczne (realne): odwołują się do doświadczenia
Nauki aprioryczne (dedukcyjne, aksjomatyczne, racjonalne, formalne): wywodzą swe twierdzenia,
nie odwołując się do doświadczenia
Nauki teoretyczne (czyste): badają jakie są rzeczy
Nauki praktyczne (stosowane, techniczne): badają, jak osiągnąć, aby rzeczy stały się takie a nie inne
7. Nauki nomotetyczne
Nauki przyrodnicze to nauki nomologiczne lub nomotetyczne, ponieważ ustalają prawa
b. Od greckiego nomos = prawo
8. Nauki idiograficzne
c.
Nauki
(…)
… przez fizjologa niem. E.H. Webera głosi, iż stosunek
ledwo dostrzegalnego przyrostu wrażenia do wielkości danego bodźca jest wielkością stałą. G.T. Fechner
nadał temu prawu postać matematyczną, znaną odtąd (1860) pod nazwą p. W.–F. Przeniesione na teren
wrażeń słuchowych, stało się podstawą skali poziomu natężenia dźwięku (→ natężenia dźwięku poziom. P.
W.–F. pozwala jednak obliczać wielkość wrażenia jedynie…
… instrumentarium Francji (Traité des instruments)
- zawiera 19 ksiąg
- jest to synteza wcześniejszych dokonań
- powstał autorski skrót w języku łac.: “Harmonicorum libri XII” (rodzaj łacińskiego
kompendium muzyki francuskiej dla obcokrajowców)
18. Kepler
Johannes Kepler (1571-1630) – niemiecki astronom, matematyk, filozof, astrolog. Przedstawiciel
spekulatywnego paradygmatu teorii muzyki. Za swoich mistrzów uznał…
… systemu oznaczeń. Harmonia
pozostała przez całe życie w centrum jego zainteresowań teoretycznych. Jego słynny traktat Traité de
l’harmonie (1722) stworzył podstawy harmoniki funkcyjnej i systemu dur-moll, rewolucjonizując teorię
kompozycji.
Dla metodologii nowożytnej teorii muzyki rewolucyjny stał się sposób badań Rameau. Sprowadził on
muzykologię na tory racjonalistyczne.
21. Charakterystyka…
…, że sztuka jest FORMĄ a nie UCZUCIEM) wysunął swoje
postulaty w kontekście nauki o muzyce. Dzieło muzyczne, zdaniem Hanslicka jest formą dźwiękową w ruchu,
trzeba je badać pod kontem formy i porzucić próby odnalezienia treści emotywnej i uczuciowej w muzyce,
których ona nie zawiera. (Treścią muzyki jest bowiem specyficzne piękno muzyczne). Teoria muzyki powinna
porzucić metody spekulatywne a skupić…
… mniejszy udział
spekulatywności mimo ciągłego niedomiaru metod i badań źródłowych.
Panuje koncepcja ewolucjonistyczna – muzyka rozwija się zgodnie z zasadą postępu, a kolejni kompozytorzy
są coraz doskonalsi. Jest to pierwszy model wyjaśniania dziejów muzyki.
41. Glarean
1488 – 1563
szwajcarski humanista, historyk, muzyk i poeta.
"Dodekachordon" ( 1547) był znaczącym wkładem w teorię muzyki.
42. Rousseau…
…) – amerykański etnomuzykolog, autor pracy The Anthropology of
Music (1964), w której zawarł główny postulat antropologii muzycznej, jakim jest badanie muzyki w kulturze.
Jeden z założycieli Amerykańskiego Towarzystwa Etnomuzykologicznego.
Poświęcił się badaniom Płaskogłowych ludów terenów Montany, a także ludów Basongye i Bashi
(Demokratyczna Republika Kongo), co zaowocowało serią artykułów o muzyce…
… (semiografia)
II. Podstawowe kategorie muzyczne (grupowanie form muzycznych);
III. Prawa:
a) w kompozycjach każdej epoki;
b) w koncepcjach teoretycznych;
c) realizowane w praktyce muzycznej.
IV. Historia instrumentów muzycznych.
Nauki pomocnicze muzykologii historycznej:
a) historia ogólna;
b) paleografia;
c) chronologia;
d) dyplomatyka (badanie rękopisów);
e) bibliografia (badanie publikowanych książek);
f…
… historycznej
Historia ogólna
• Paleografia
• Chronologia
• Dyplomatyka (badanie rękopisów)
• Bibliografia (badanie publikowanych książek
• Bibliotekoznawstwo i archiwistyka
• Historia literatury i języków
• Historia liturgiki
• Historia tańca
• Instytucje
32.Muzykologia systematyczna
synchronia –to badanie jednostkowych struktur muzycznych bez zwracania uwagi na czynnik
chronologiczny –tu muzykologia…
… i ma swoje niekwestionowane miejsce w każdym kulcie, tak więc
każda już najdawniejsza cywilizacja musiała w pewnym momencie stanąć przed problemem udzielenia
odpowiedzi na pytanie o pochodzenie muzyki. Pierwszą odpowiedź na to pytanie zawierały rozliczne mity
muzyczne.
Pierwsze twierdzenie naukowe, dotyczące muzyki, zawdzięczamy Pitagorejczykom. Skoro muzyka oparta jest
na proporcjach liczbowych, tak samo jak kosmos…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)