RYZYKO I. Wprowadzenie W dzisiejszej szybko zmieniającej się rzeczywistości, nie mamy czasu na podejmowanie decyzji w stu procentach przemyślanych, nie nadążamy z kalkulacją potencjalnych zysków i strat, a pędzący wokół nas ludzie oczekują od nas sprawności i zdecydowania. W takich okolicznościach bardzo często zmuszeni jesteśmy do podjęcia ryzyka, większego, niż bylibyśmy w stanie ponieść w „normalnych” warunkach. Poprzez ulotność chwili, życia i nieuchwytność czasu jednym ze sposobów jego zatrzymywania, budowania sobie ciągłości istnienia stało się kolekcjonowanie wrażeń. Natężenie doznania i jego wartość w ogromnej mierze zależy od towarzyszącego mu niebezpieczeństwa, do podjęcia, którego skłania się coraz więcej ludzi, głównie młodych. Efektem tego jest np. istny boom tzw. sportów ekstremalnych, gdzie narażanie własnego zdrowia i życia jest podstawowym elementem współzawodnictwa, które wygrywa jednostka najbardziej zbliżająca się do „krawędzi”. Ryzyko stało się ważnym elementem życia obecnego młodego pokolenia - szybkie samochody, seks traktowany jak sport, niepewność zmieniającej się z zawrotną prędkością rzeczywistości. Tak więc, skłonność do ryzyka okazuje się być ważną cechą psychiczną, która może mieć znaczący wpływ na styl życia, ewentualne sukcesy i porażki życiowe. Jakie są zależności między skłonnością do ryzyka a innymi dyspozycjami psychicznymi człowieka? Z jaką inną cechą charakteru wiąże się ona najsilniej? W niniejszej pracy postaram się zbadać istnienie zależności pomiędzy skłonnością do podejmowania ryzyka a cechami wchodzącymi w skład najpopularniejszego zestawu cech, opisujących ludzi, tzw. „Wielkiej Piątki”.
II. Zagadnienia teoretyczne Ryzyko Czym jest ryzyko? Za ryzykowne uznaje się decyzje o przystąpieniu do działania, w wyniku którego osiągnięcie celu jest prawdopodobne. Czyli w praktyce niemal wszystkie podejmowane przez nas decyzje są ryzykowne. Pojęcie ryzyka jest powszechne w języku potocznym, gdzie oznacza ono zarówno działanie, które naraża na niebezpieczeństwo coś, co ma wartość, jak i ogrom trudności, jakie trzeba pokonać, aby pomyślnie doprowadzić do końca podjęte lub zaplanowane działanie. Naukowe definicje ryzyka dzielą się na dystrybucyjne i parametryczne. Definicje dystrybucyjne nie odróżniają wyników pożądanych od niepożądanych i według nich ryzyko jest możliwą wariancją wyników oczekiwanych. Definicje parametryczne skoncentrowane są na prawdopodobieństwie powstawania strat i ich wielkości. Pierwszy rodzaj parametrycznego podejścia do ryzyka określa je jako prawdopodobieństwo powstania straty. Drugi podkreśla związek wielkości ryzyka z rozmiarem możliwych szkód. Najbardziej popularne i najszersze jest trzecie podejście, które definiuje ryzyko jako iloczyn prawdopodobieństwa poniesienia straty i jej wielkości. Definicja ta zakłada, że wielkość ryzyka jest wyznaczona prze dwie zmienne, tj. prawdopodobieństwo zajścia niebezpiecznego wydarzenia i wielkość powodowanych przez nie strat. Każde ryzyko ma swój wymiar obiektywny, możliwy do wyznaczenia na podstawie analiz statystycznych oraz wymiar subiektywny, uzależniony od sposobu postrzegania zagrożenia, możliwych jego skutków oraz oceny korzyści, jakie można uzyskać przez podjęcie ryzykownej działalności. Ryzyko jest podejmowane przez jednostki, grupy społeczne, społeczeństwa. Może dotyczyć zdrowia ludzi, istnienia przedsiębiorstwa, funkcjonowania i istnienia państwa. Tak duży zakres przedmiotów ryzyka sprawił, iż podejmowanie ryzyka wyjaśniane jes
(…)
… do badań psychologicznych dał wspaniałe i rzetelne rezultaty. Analiza czynnikowa związana jest z zastosowaniem algebry macierzy i poprzez korelowanie ze sobą wskaźników uzyskanych z badań opartych na dużej baterii testów, zredukowano ilość cech źródłowych do minimalnej liczby czynników. Zastosowanie tej obiektywnej, trafnej i wysoce rzetelnej matematycznej metody zrewolucjonizowało psychologię różnic…
… ilość pytań. Do opracowania wyników użyty został program Microsoft Excel 2002, wchodzący w skład pakietu Microsoft Orfice XP. Po przedstawieniu uzyskanych wyników badań Testem Zachowań Ryzykownych i NEO-FFI, w postaci wykresów ilustrujących ilość osób, które uzyskały odpowiednią wartość punktową w stenach. Następnie przejdę do weryfikacji założeń, za pomocą testu chi-kwadrat dla istnienia zależności…
… i ugodowością. W przypadku ugodowości taki wynik jest raczej oczywisty, gdyż ugodowość opisuje człowieka w sytuacji społecznej, jego potencjalny stosunek do innych ludzi, ewentualną chęć do współpracy lub rywalizacji z innymi, co nie wiąże się jednoznacznie z czynnikami osobowości odpowiedzialnymi za skłonność do podejmowania ryzyka, takimi jak zapotrzebowanie na stymulację czy styl poznawczy. Czynniki…
… oraz te, pochodzące z kwestionariuszy (metoda psychometryczna). W wyniku wieloletnich prób powstał najpopularniejszy kwestionariusz do badania osobowości w oparciu o pięć czynników - neurotyzm, ekstrawersja, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność - NEO-FFI (1985). Szeroka krytyka PMO, sięgająca do poglądów Mischela, sprowokowała McCrea i Costę do uzasadnienia poprawności traktowania czynników NEOAC…
… funkcjonowania procesów poznawczych.
Mimo tych wad jest to z pewnością najbardziej popularna i zwięzła metoda diagnozowania osobowości, która wykorzystując pięć uniwersalnych dwubiegunowych czynników daje możliwości stworzenia profilu cech człowieka. Oto krótka charakterystyka tych pięciu wymiarów:
Neurotyczność (czynnik N). określa poziom lęku, agresywną wrogość, stopień depresji, impulsywność, nadwrażliwość…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)