Skala inwazyjności badań na żywych kręgowcach Przy określaniu stopnia inwazyjności należy uwzględnić:
gatunek zwierzęcia (poziom organizacji kognitywnej i emocjonalnej)
różna tolerancja tych samych procedur przez różne gatunki
zastosowanie humanitarnego zakończenia (humane endpoints) możliwość kompensacji cierpień w przypadku inwazyjnych doświadczeń, po których zwierzęta mają pozostać przy życiu
Przy tworzeniu Skali Inwazyjności uwzględniono systemy kategoryzacji inwazyjności opracowane przez:
The Scientist' Center for Animal Welfare (Bethesda, Maryland, USA)
(Fraser, 1990; Orlans, 1993); Menora i Reida 1994) dla Australian and New Zealand Council for the Care of Animals in research and Teaching (ANZCCART) i …
stopień 1 Procedury nieinwazyjne stopień 2 Procedury powodujące lekki chwilowy ból, stres ub długotrwały lekki dyskomfort stopień 3 Procedury powodujące umiarkowany ból/stres stopień 4 Procedury powodujące silny ból/stres i zwykle nieodwracalne uszkodzenie ciała i funkcji psychicznych stopień X Niedopuszczalne procedury powodujące skrajne cierpienia
STOPIEŃ 1 Procedury nieinwazyjne W trakcie realizacji procedury żadne ze zwierząt uczestniczących w eksperymencie nie jest narażone na cierpienie lub jakikolwiek uszczerbek na zdrowiu. Przykłady:
behawioralne obserwacje małych zwierząt w zamknięciu, łącznie ze stosowaniem... STOPIEŃ 2 Procedury powodujące lekki chwilowy ból, stres lub długotrwały lekki dyskomfort Przykłady:
krótkotrwałe (do kilku minut) i umiejętne unieruchomienie zwierzęcia w celu dokonania obserwacji lub badania klinicznego
pobieranie próbek krwi; podawanie środków w ilości/dawce nie wywołującej niekorzystnych reakcji drogą dożylną, domięśniową, podskórną, dootrzewnową lub doustną
terminalne doświadczenia pod głęboką narkozą, po których zwierzę nie jest wybudzane
krótkotrwałe okresy deprywacji pokarmowej, odpowiadające okresom normalnie występującym dla danego gatunku w przyrodzie STOPIEŃ 3 Procedury powodujące umiarkowany ból/stres Realizacja procedur nie powinna prowadzić do wystąpienia istotnych zmian w zachowaniu zwierząt, jak również w wielkości fizjologicznych parametrów (np. oddech, tętno, pobór pokarmu/wody, wydalanie). Procedury te nie mogą wywoływać u zwierząt samookaleczania, odwodnienia, anoreksji, zwiększonej aktywności ruchowej, zwiększonej wokalizacji, jak również zmian w zachowaniu danego zwierzęcia (np. wzrost poziomu agresji, izolowanie się od innych osobników lub inne patologiczne zachowania socjalne).
(…)
… cierpienie (dystres) i dolegliwość.
Przykłady:
poważne zabiegi chirurgiczne w znieczuleniu ogólnym, tzn. takie, podczas których dochodzi do bezpośredniego dostępu (otwarcia) głównych jam ciała (czaszka, klatka piersiowa, kanał kręgosłupa, jama brzuszna, miednica),
stres behawioralny (pozbawianie opieki matki, agresja, interakcja drapieżnik-ofiara)
unieruchomienie na kilka lub więcej godzin
podawanie chemicznych/farmakologicznych środków zaburzających stan fizjologiczny (testy toksykologiczne)
wywoływanie choroby popromiennej
podawanie pełnego adjuwantu Freunda
wywoływanie nieprawidłowości anatomicznych, fizjologicznych
poddawanie szkodliwym, nieuniknionym bodźcom
przywracanie do świadomości i utrzymywanie przy życiu zwierząt okaleczonych po poważnych zabiegach chirurgicznych (dokonanych pod narkozą)
wywoływanie śmiertelnych chorób (np. choroby popromiennej, śmiertelnych chorób zakaźnych, genetycznych i nowotworowych), jeżeli w procedurze przewidziano humanitarne zakończenie doświadczenia.
wywoływanie zaburzeń organizacji czuciowo-ruchowej i ciężkich zaburzeń psychicznych (np. przez trwałą izolację matki od młodych)
wystawianie na szkodliwe, silne stresujące bodźce możliwości ucieczki
STOPIEŃ X…
… lub inne patologiczne zachowania socjalne).
Przykłady:
kaniulacja lub kateteryzacja naczyń lub jam ciała w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym
drobne zabiegi operacyjne w znieczuleniu, (np. biopsja, laparoskopia, otwarcie jamy otrzewnowej, usunięcie gonad)
krótkotrwałe unieruchomienie, poza zakresem stopnia 2, bez podania środków uspokajających lub znieczulenia
krótkotrwała deprywacja wodna/pokarmowa ponad okresy…
… środków zwiotczających bez znieczulenia
metody uśmiercania niezalecane przez KKE
poddawanie bardzo poważnemu stresowi lub szokowi
wyjątkowo inwazyjne procedury chirurgiczne, wywołujące bardzo poważne zmiany w organizmie
poddawanie zwierząt oparzeniom i urazom bez znieczulenia
doprowadzanie do śmierci przez zatrucie (np. strychniną), odwodnienie, głodzenie, działanie temperatury lub ciśnienia
wywoływanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)