To tylko jedna z 7 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Seweryn Goszczyński Zamek Kaniowski Gatunek: powieść poetycka
- synkretyzm gatunkowy
- atmosfera grozy i tajemniczości
- fabuła o luźnej, fragmentarycznej kompozycji, luki w akcji, niedopowiedzenia w fabule (wyjaśnienie - częściowe - pod koniec utworu)
- bohater bajroniczny (obdarzony tajemniczą biografią, skłócony ze światem, owładnięty silnymi namiętnościami)
- napięcie i emocje - tajemnicza postać lirnika, który wyjaśnia prehistorię i zwiastuje nieszczęścia
- nad treścią historyczną rozciąga się „wielka metafora” współczesności, co powoduje zaniechanie motywacji realistycznej w powieści /w Zamku kaniowskim jest jakaś aluzja, „wielka metafora”, która mówi o rewolucji; autor nie potępia ani nie poleca rewolucji, ujmuje ją w aspekcie tragizmu/
- malarskość opisu
- motyw zemsty
Romantyzm w utworze: - ludowość (ludność wiejska, ludowa moralność, wierzenia i podania)
- wątki narodowe (powstanie)
- miłość prowadząca do katastrofy - miłość nieodwzajemniona - fantastyka
- wiara w wolność - tajemniczość i groza natury
- wizyjność
- bunt młodości
TRAGIZM REWOLUCJI Tragizm Zamku... , który jest dla tego utworu zjawiskiem kluczowym, posiada kilka „wątków”. Po pierwsze „koliszczyzna”, czyli rewolucja chłopska na Ukrainie z 1768r. To wydarzenie jest podstawą tematyczną Zamku..., jest głównym „problemem filozoficznym”, wpływa na ogólną wizję rewolucji, jaką sugeruje Goszczyński.
„Koliszczyzna” - osiemnastowieczny antyfeudalny ruch chłopstwa - była rewolucją skazaną na zagładę. Niezależnie od tego, jak wiele bohaterstwa, wysiłku, walki i wiary w zwycięstwo włożyli w nią chłopi, kryła w sobie zarodek klęski, gdyż była ruchem przedwczesnym, który zrodził się w warunkach potęgi feudalizmu; była żywiołowym buntem chłopów, jej sukces był w tamtych warunkach niemożliwy.
Tę sytuację możemy nazwać „tragizmem przedwczesnej rewolucji” .
Kolejny wątek tragiczny dostrzegamy w miejscach, gdzie oceniane są walczące strony. Może to być traktowane jako komentarz autorski. Goszczyński nie wypowiada się wyraźnie po którejś z walczących stron, utwór nie zawiera jednoznacznej odpowiedzi. Autor nie mówi ani „tak”, ani „nie”, ale przyjmuje wizję rewolucji - niemoralnej, lecz koniecznej. Trzeba podkreślić, że na tle dotychczasowej literatury - wrogiej wobec rebelii chłopskiej - utwór Goszczyńskiego jest odważny i śmiały.
Ujęcie rewolucji jest tu o tyle ciekawe, że „maluje się” wśród zbrodni popełnianych przez obie walczące strony, gdzie wśród niesprawiedliwych giną sprawiedliwi, wśród winnych - niewinni. Nawiązuje to do Byrona, który chociażby w swoim utworze
(…)
… - je krytykował). Opisy te jednak powstały pod przemożonym naciskiem autentycznej masakry „koliszczyzny”. „Estetyka okropności” jest też konsekwentnym wyrazem ideowego rozumienia rewolucji jako „tragicznej zbrodni”. Tutaj makabra to nie „sztuka dla sztuki”, manieryzm! GENEZA „ZAMKU KANIOWSKIEGO”
- najważniejszym źródłem informacji o dziele jest rozprawa „Nowa epoka poezji polskiej” (Goszczyńskiego) drukowana…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)