Sekty destrukcyjne a poszukiwanie tożsamości przez młodzież Kryzys tożsamości w okresie dorastania a podatność na wpływy sekt destrukcyjnych
Przez całe życie gromadzimy informacje na swój temat - kim jesteśmy, jakie jest nasze miejsce w świecie - tak budujemy zręby tożsamości. Dzięki samoobserwacji zdobywamy wiedzę o własnych zachowaniach, działaniach, cechach itp. Poza tym inni ludzie, zwłaszcza osoby znaczące, są źródłem mniej lub bardziej trafnej wiedzy o nas samych. Wreszcie przekonania na swój temat zdobywamy w następstwie identyfikacji introjekcyjnej. W okresie dorastania, w wyniku nagromadzenia się wiedzy oraz dzięki rozwojowi myślenia refleksyjnego, pojawia się potrzeba zintegrowania owej wiedzy i stworzenia względnie stabilnego poczucia „ja” (spójnego obrazu siebie). Nie dzieje się to jednak w sposób automatyczny i bezbolesny. Zanim dojdzie do integracji „ja”, młody człowiek przeżywa kryzys tożsamości. W teorii Eriksona jest to tzw. „pomieszanie tożsamości”. Towarzyszą mu przykre stany emocjonalne, jak: poczucie izolacji, wyobcowania, pustki. Młodzi w kryzysowym momencie mogą przejawiać w swoim zachowaniu niepokój i niezdecydowanie. Z.Płużek oraz A.Jacyniak w pracy na temat ludzkich kryzysów, zaliczają kryzys tożsamości wieku młodzieńczego do kategorii kryzysów egzystencjalnych i powołując się na teorię Eriksona, zwracają uwagę, iż „pogłębianie własnej tożsamości dokonuje się poprzez identyfikowanie się (czyli utożsamianie się) z tym kimś, kim jestem i kim chcę się stać”. W tym okresie powinna się dokonać integracja poprzednich identyfikacji obrazu siebie, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych (to czego się dana osoba wstydzi u siebie, co chciałaby ukryć przed innymi lub za co czuje się winna). Bardzo istotne dla dalszego funkcjonowania jest, by w obrębie tożsamości zostały zintegrowane pozytywne i negatywne informacje na temat siebie. Zdarza się, czasami dochodzi do tzw. negatywnej identyfikacji, w efekcie której wytwarza się „negatywna tożsamość”. Jednostka ma wtedy poczucie posiadania wielu potencjalnie złych lub bezwartościowych cech - czasami broniąc się przed nimi - rzutuje je na innych. Występują wówczas trudności w zintegrowaniu wiedzy na swój temat. Według Eriksona zmiany w obszarze tożsamości wiążą się ściśle z potrzebą odczuwania, że należy się do jakiegoś wyjątkowego rodzaju ludzi. Właśnie ta potrzeba bycia kimś wyjątkowym, unikalnym, niepowtarzalnym, może popychać młodych ludzi do poszukiwania swojego miejsca i swojej tożsamości w grupach religijnych, etnicznych, społecznych, a jednocześnie może być motywem odrzucenia tego co wcześniej zostało im wpojone przez rodzinę, szkołę, tradycję.
Poprzez mechanizm identyfikacji z członkami tych grup i ich przywódcami, a także z ideologią (rytuałami i zwyczajami), młodzi potwierdzają własną tożsamość. Trudna sytuacja uczuciowa, związana z przeżywaniem kryzysu, potrzeba bycia kimś wyjątkowym, poszukiwanie autorytetów, otwartość na innych oraz poszukiwanie ideologii jako zwartego systemu poglądów o świecie i ludziach, w szczególny sposób mogą popychać młodych ludzi do interesowania się nowymi ruchami religijnymi (w tym destrukcyjnymi sektami). Jednocześnie, te same czynniki sprawiają, że dorastająca młodzież jest obiektem szczególnej indoktrynacji, perswazji i nacisków wywieranych przez sekty.
(…)
… się ze stosunkowo żywym zainteresowaniem szczególnie u młodych ludzi. Nowe ruchy są też interesujące dla osób, które przeżyły jakieś bolesne doświadczenie. Mogło to być chwilowe poczucie pustki, alienacji lub straty kogoś lub czegoś, co zachwiało na jakiś czas poczucie sensu życia, albo wyzwoliło niepewność, bezsilność itp. Niekiedy grupy religijne stają się schronieniem (a nawet środowiskiem terapeutycznym) dla osób z zaburzeniami nerwicowymi, czynnościowymi lub psychotycznymi, ponieważ pobyt w tych grupach owocuje obniżeniem napięć i lęku, podwyższeniem nastroju, ogólnym zmniejszeniem objawów chorobowych.
Nowe ruchy religijne stwarzają młodym możliwość strukturowania bolesnych doświadczeń z przeszłości, dotyczących rodziców. Dzieje się to poprzez silny, emocjonalny związek z przywódcą grupy…
… -przynależności i sensu życia. Twierdzi tak Grzymała-Moszczyńska, a o deprywacji duchowych i religijnych pisze Z.Pawłowicz. Wielu autorów uznaje, że czynniki osobiste są decydujące w procesie konwersji do religii tradycyjnych, natomiast społeczne - decydują w przypadku konwersji do nowych ruchów religijnych.
W dokumentach watykańskich na temat sekt i nowych ruchów religijnych, jako przyczynę…
…, zagubionemu, anonimowemu. Nowe ruchy religijne starają się zastąpić rodzinę. Dają poczucie wspólnego celu i losu. Mała liczebność grup spotkaniowych powoduje, że każdy może czuć się zauważony i ważny dla innych. Młodzi poszukują sensu życia i swojego miejsca, chcą mieć jasną wizję siebie i świata. Nowe ruchy zdają się oferować proste, gotowe odpowiedzi na skomplikowane pytania o sens życia i najwyższą prawdę…
… będzie dążyć do utrzymania spójności między uznanymi przekonaniami a aktualnymi formami zachowań, działań i poglądów. Na poziomie emocjonalnym, trwałość zmian będzie warunkowana zaspokajaniem potrzeb: sensu życia, przynależności, redukcji poczucia winy oraz własnej bezwartościowości. Istotny jest też czynnik poszukiwania „odmiennych stanów świadomości”, doznawanych np.: podczas medytacji czy modlitwy. Spośród…
… członków, sprzedaż książek i materiałów grupy, żebranie, czasami prostytucja, będą utrwalały nową tożsamość. Jednakże zanim powierzy się nowemu członkowi grupy jakieś ważne zadania, najpierw musi dokonać się u niego całkowita interioryzacja nowego systemu wartości i przekonań. Zapomniane zostaje to co było dobre, dawne zainteresowania, pasje, przyjaźnie, nawet więzi z najbliższymi. Równocześnie nowemu…
… czynników społecznych na uwagę zasługuje skłonność do podporządkowania się presji grupowej, a także uleganie tzw. „gwałtowi emocjonalnemu” oraz zaspokajanie przez grupę podstawowych potrzeb psychologicznych: miłości, przynależności, oparcia i bliskości.
Podczas pobytu w nowym ruchu religijnym mogą wystąpić u młodych ludzi niepokojące zmiany, jak: ślepy kult jednostki, euforyczny nastrój, silny egocentryzm…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)