To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
MONARCHIA PATRYMONIALNA
Początkowo w ważniejszych sprawach powoływano wolną ludność miast i okolicy na WIECE, będące środkiem sprawowania władzy przez książąt oraz forum sądowym (dla najważniejszych spraw)
książęta korzystali z niego celem uzyskania formalnej aprobaty dla prezentowanych decyzji
poprzedzała go narada możnych („starszych miasta”), na której przygotowywali oni wnioski w sprawach będących przedmiotem wiecu
od XIII w. rozwijały się WIECE URZĘDNICZE - forma udziału możnowładztwa w rządach i wyraz jego roli politycznej
wiece urzędnicze MIĘDZYDZIELNICOWE - dla wspólnych spraw dzielnic
gdy kilka dzielnic łączyło się pod władzą 1 księcia, miały one na celu koordynację wspólnej polityki
wiece urzędnicze DZIELNICOWE
ważniejsze decyzje władcy musiały być dokonane w porozumieniu z nimi (podział dzielnicy między spadkobierców, wyznaczanie następcy, ustanawianie nowych praw i podatków, wojna, traktaty, przywileje)
bez udziału księcia decydowano o zastosowaniu prawa oporu, dokonywano elekcji
funkcje sądowe - udzielanie rady księciu
W miarę jednoczenia się państwa pojawiły się w latach 1306 i 1310 URZĘDNICZE WIECE OGÓLNOPAŃSTWOWE zapowiedź SEJMU WALNEGO (ukształtował się w monarchii stanowej)
MONARCHIA STANOWA (1320-1454)
po zjednoczeniu każda ziemia posiadała wiec urzędniczy (zjazd prowincjonalny), a dla spraw ogólnych zwoływano wiec (zjazd) ogólnopolski.
Zjazdy stały się sejmami, gdy zaczęła na nie przybywać szlachta, reprezentanci miast i kapituł.
do końca XV w utrzymuje alternatywność sejmu prowincjonalnego i walnego.
SEJM PROWINCJONALNY dogodniejszy dla króla, gdyż łatwiej mógł przeforsować swoje plany, gdy miał zgodę jedngo lub dwóch.
umożliwiał szerszą reprezentację szlachty. Składał się:
grupa dygnitarzy, tzw. panowie-rada
urzędnicy ziemscy
szlachta nie piastująca urzędów, przedstawiciele miast i kapituł.
SEJM WALNY - wyraziciel poglądów i interesów możnowładztwa. Składał się:
rada królewska w pełnym składzie → potem przekształciła się w senat.
urzędnicy
szlachta nie piastująca urzędów, przedstawiciele miast i kapituł
ogół szlachty nie brał udziału w ściślejszych naradach, choć często aprobował przez aklamację → szczególnie na sejmach obozowych (np. 1422 - w Czerwińsku)
od poł. XV w szlachta wysyła reprezentantów na sejm walny i prowincjonalne.
od początku XV w - sejm walny raz do roku w Piotrkowie, sejm prowincjonalny Wielkopolski w Kole, a Małopolski w Nowym Mieści Korczynie.
(…)
… - jako sąd wyższy
uchwalał podatki na potrzeby ziemi
od początku XV w przedstawiał kandydatów na urzędy sądowe
1454 - przywilej cerekwicki - uchwalanie nowych praw i zwoływanie pospolitego ruszenia na sejmikach.
Konfederacje
tworzone do określonych celów przez jeden lub kilka stanów, które działały w zastępstwie władzy państwowej lub w celu wymuszenia pewnych postanowień.
związek osób, które podpisały…
….
Kompetencje sejmów:
ustawodawstwo (wszystkie większe statuty)
podatki
nacisk przy wystawianiu nowych przywilejów.
mógł też obradować i uchwalać bez króla, który ex post je zatwierdzał
delegaci sejmu walnego brali czasem udział w zatwierdzaniu umów międzynarodowych
unia horodelska (1413) - przewidywała wspólne obrady sejmów Litwy i Polski.
Sejmiki Ziemskie
Wiec dzielnicowy rozbił się na sąd wiecowy i radę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)