. Sejm szlachecki w Polsce - geneza, skład, kompetencje.
- struktury kształtowały się przez drugą połowę XV w, uwieńczeniem było zwołanie pierwszego Sejmu Walnego Koronnego do Piotrkowi w 1493 i ostateczne uformowanie się jego organizacji w 1505 ( Konstytucja Nihil Novi)
- składał się z dwóch izb: Senatu ( izba wyższa) i izby poselskiej ( niższa), częścią składowa był król, zasiadła z senatorami, posiadał uprawnienia odrębnego stanu
- trzy stany sejmujące: król, senat, izba poselska
- Izba poselska stanowiła reprezentację stanu szlacheckiego, składali się na nią posłowie wybierani na sejmikach przedsejmowych, ich liczba zależna była od wielkości województwa i ziemi, nie reprezentowali narodu, lecz poszczególne ziemie, związani były instrukcjami poselskimi, wyjątkowo udzielano ich z mocą zupełną ( Swoboda głosu) lub warunkowych ( uzależniały głos posła od spełnienia przez sejm partykularnych żądań sejmików
- do sejmu nie weszli przedstawiciele miast ani kapituł, liczba posłów początkowo była zmienna, po unii lubelskiej wynosiła 170 w tym 48 z Litwy, przewodniczył marszałek
- Senat - wywodził się z dawnej Rady Królewskiej, w skład wchodzili arcybiskupi i biskupi katoliccy, wojewodowie, kasztelanowie, dygnitarze koronni i nadworni, zamknięto skład za panowania Zygmunta Starego, nie weszli hetmani i podskarbi nadworni, senatorów było 140, przewodniczył król
- kompetencje - ogóle określała konstytucja Nihil Novi, ustawodawstwo ogólnopaństwowe, zakres wytyczały prawa i wolności szlachty, oraz prawo powszechne; projekty konstytucji inicjował król i Senat, rzadko posłowie szlachty; kompetencje finansowe sejmu - uchwalanie podatków, nowe cła, monopole, regulacja spraw monetarnych, kontrola podskarbich, wybór poborców podatkowych; polityka zagraniczna - wysłuchiwał obcych posłów, integrował lenna, nadawał ogólny kierunek polityce zagranicznej, zawierał traktaty oraz przymierze; kompetencje wojskowe- zwoływanie pospolitego ruszenia, powoływanie wojska zaciężnego, reformy systemu obronnego państwa; sprawowanie ogólnej kontroli nad rządem, udzielanie prawa łaski i amnestii, nobilitacje i indygenaty, wysłuchiwanie sprawozdań senatorów rezydentów, sądownictwa sejmowe
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)