. Sądy szczególne i inne organy wymiaru sprawiedliwości w II RP
- sądy wojskowe - dzieliły się na pułkowe, okręgów wojskowych i Naczelny Sąd Wojskowy, w 1920 zniesiono pułkowe zamiast nich ustanawiając sądy wojskowe i sądy marynarko wojennej, w czasie wojny przewidywano sądy polowe i sądy eskadr ( marynarka). Sądy wojskowe były dwuinstancyjne, orzekały w sprawach karnych i regulaminowych osób wojskowych
- sądy pracy - utworzono w 1928; sprawy cywilne wynikające ze stosunku pracy, nauki zawodu, karne w zakresie ochrony pracy najemnej o od 1934, także stosunku chałupniczego Działały w składzie jednego sędziego zawodowego i 2 ławników powołanych przez organizację pracodawców i pracowników. Tworzone były samoistnie lub przy sądach grodzkich. Od orzeczeń sądów pracy przysługiwała apelacja do sądów okręgowych lub skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego.
- sądy wyznaniowe - działały wyłącznie na obszarze b. zaboru rosyjskiego. sprawując jurysdykcję w sprawach małżeńskich. Dla katolików były to sądy diecezjalne, dla ewangelików - sądy konsystorskie, a dla prawosławnych sądy konsystorskie prawosławne. W pozostałych zaborach sprawy małżeńskie podlegały kompetencjom sądów powszechnych.
- Trybunał Kompetencyjny- utworzony został w 1925 r. Składał się z 2 prezesów i 14 członków, mianowanych przez prezydenta na wniosek premiera. Rozstrzygał spory kompetencyjne między organami administracyjnymi a sądami.
- Trybunał Stanu - powołano w 1921 r. Składał się on z pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, 8 członków wybranych przez Sejm i 4 członków wybranych przez Senat. Od 1935 r. liczył tylko 6 członków, powołanych przez prezydenta spoza osób zasiadających w parlamencie. Trybunał Stanu pociągał do odpowiedzialności konstytucyjnej większością 3/5 głosów przy kworum 50% prezydenta (tylko według konstytucji marcowej) i ministrów.
Inne organy:
- prokuratury - organizację unormowano w 1928, strukturę dostosowano do organizacji sądów, podporządkowana była ministrowi sprawiedliwości, zajmującemu stanowisko prokuratora generalnego i sprawującego nadzór nad działalnością pozostałych prokuratur. Przy Sądzie Najwyższym powołano Prokuraturę Sądu Najwyższego, z pierwszym prokuratorem SN, przy sądach apelacyjnych prokuratury sądów apelacyjnych i prokuratorem apelacyjnymi przy sądach okręgowych prokuratury sadów okręgowych, pod przewodnictwem prokuratora okręgowego; organizację oparto na zasadzie hierarchicznego podporządkowania
- adwokatury - organizacje, prawa i obowiązki adwokata określała ustawa z 1932 znowelizowana w 1938; zorganizowane na zasadach samorządu zawodowego, w każdym okręgu sądu apelacyjnego istniały izby adwokackie, najwyższym organem Naczelna Rada Adwokacka, wybierana przez adwokatów
(…)
… podporządkowania
- adwokatury - organizacje, prawa i obowiązki adwokata określała ustawa z 1932 znowelizowana w 1938; zorganizowane na zasadach samorządu zawodowego, w każdym okręgu sądu apelacyjnego istniały izby adwokackie, najwyższym organem Naczelna Rada Adwokacka, wybierana przez adwokatów
- notariat - ustawa z 1933, notariusze byli osobami zaufania publicznego, mianował i odwoływał minister sprawiedliwości…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)