To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Sądy kapturowe ZWZ - AK, Wojskowe Sądy Specjalne, Cywilne Sądy Specjalne.
Polskie Państwo Podziemne posiadało również własny konspiracyjny wymiar sprawiedliwości - wojskowy i cywilny. Początkowo funkcjonowały - tworzone od maja 1940 r. - Sądy Kapturowe Związku Walki Zbrojnej, następnie Wojskowe Sądy Specjalne (od listopada 1941 r.). W tym samym czasie działalność rozpoczęły też Cywilne Sądy Specjalne, działające przede wszystkim na szczeblu województw, przy okręgowych Delegaturach Rządu. Wyroki wydawali zawodowi sędziowie i wykształceni prawnicy opierając się na wyraźnie sformułowanych przepisach (kodeksy Sądów Kapturowych, Wojskowych i Cywilnych Sądów Specjalnych), wzorowane na polskim przedwojennym prawie karnym i do niego się odwołujące. Najliczniejszą grupę spraw rozpatrywanych przez te sądy były przypadki nielojalności narodowej: denuncjacji i kolaboracji, ponadto wypadki dezercji, niesubordynacji, tchórzostwa, grabieży mienia. W sumie podziemne sądy wydały ok. 4 tys. wyroków, z których ok. 2,5 tys. udało się wykonać. Do sądzenia przestępstw mniejszej wagi i wykroczeń powołano Komisje Sądzące Walki Cywilnej (później - Walki Podziemnej) o charakterze sądów obywatelskich, działało ich na terenie okupowanych ziem polskich kilkadziesiąt opierając się na własnym regulaminie.
- podstawowym źródłem prawa stosowanym w tych sądach był Kodeks karny z 1932, uzupełniony przepisami prawnokarny zawartymi w rozporządzeniu prezydenta z 24.10.1934, o niektórych przestępstwach przeciwko państwu i dekrecie z 1938 o ochronie niektórych interesów państwa, stosowano tez przepisy Kodeksu karnego Wojska Polskiego z 1934, oraz konwencji haskiej z 1907
- wyroki opierano również na przepisach wydanych w okresie okupacji, zawartych w postanowieniach normujących organizację sądów specjalnych
- specjalnych maju Kazimierz Sosnkowski wydał Kodeks sądów kapturowych ZWZ oraz Przepisy materialne, zatwierdzone przez W. Sikorskiego. Zawierał mij postanowienia w zakresu prawa i postępowania karnego, normowały sądzenie i wyrokowanie w wypadkach popełnienia zbrodni zdrady, szpiegostwa, prowokacji, denuncjacji oraz nieludzkiego prześladowania i krzywdzenia ludności polskiej. Stosowano je wobec obywateli polskich i odób posiadających wcześniej obywatelstwo polskie. Zgodnie z "Kodeksem Sądów Kapturowych" komplet sądzący składał się z trzech sędziów, z których jeden musiał być sędzią zawodowym lub adwokatem, a co najmniej posiadać wykształcenie prawnicze. Sąd orzekał na podstawie zeznań świadków i innego rodzaju dowodów takich jak: dokumenty, fotografie, opinie biegłych. Rozprawa była tajna, a o wezwaniu względnie doprowadzeniu oskarżonego decydował przewodniczący sądu, pod warunkiem, że nie zagrażało to bezpieczeństwu sądu lub innym komórkom podziemnym. Nieobecnego oskarżonego bronił wyznaczony w tym celu obrońca. Od wyroku skazującego nie przysługiwało odwołanie. Orzeczenia były trojakiego rodzaju:
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)