Właściwość jest to zakres kompetencji sądu do rozpoznania sprawy cywilnej i podejmowania czynności procesowych.
W zależności od źródła, z którego właściwość wynika, wyróżniamy:
właściwość ustawową, właściwość umowną, właściwość delegacyjną.
Właściwość ustawowa została określona przez ustawodawcę. Dzieli się ona na właściwość miejscową, rzeczową oraz funkcjonalną.
Właściwość rzeczowa określa nam, który z sądów różnego rzędu (sąd rejonowy czy okręgowy) jest odpowiedni do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Generalna zasada w postępowaniu cywilnym jest taka, iż sprawy w pierwszej instancji rozpoznaje sąd rejonowy, w drugiej - sąd okręgowy. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje od powyższej reguły wyjątki. Ustawodawca bowiem zdecydował, iż ze względu na wartość przedmiotu sporu i zawiłość sprawy niektóre powództwa będą rozpoznawane w pierwszej instancji przez sąd okręgowy a nie rejonowy.
Do właściwości sądów okręgowych należą następujące sprawy:
O prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o unieważnienie uznania dziecka oraz o rozwiązanie przysposobienia - te bowiem sprawy pozostawiono sądowi rejonowemu. Natomiast sprawy dotyczące wydania czy sprostowania opinii, sprawy o zakazanie najemcy korzystania w określony sposób z pomieszczeń we wspólnym mieszkaniu, członkostwa spółdzielni, proces o zobowiązanie spółdzielni do przyjęcia w poczet członków następcy prawnego członka spółdzielni należeć będą w pierwszej instancji do właściwości sądu okręgowego. O ochronę praw autorskich i pokrewnych, jak również dotyczących wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych. O roszczenia wynikające z prawa prasowego. O zapobieganiu i zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. O wydaniu orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni. O uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną czyli zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań swoim własnym działaniem.
O prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych, a w postępowaniu w sprawach gospodarczych sto tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania i o zniesienie wspólności majątkowej czyli o ustanowienie rozdzielności między małżonkami oraz spraw o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym - te bowiem również pozostawiono sądom rejonowym.
(…)
… dopuszczania organizacji społecznej do udziału w postępowaniu,
zawieszenie postępowania,
odmowa zawieszenia postępowania,
podjęcie zawieszonego postępowania,
odmowa przywrócenia terminu do dokonania czynności procesowej,
zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia ugody,
zajęcie stanowiska, wyrażenie opinii lub zgody przez inny organ,
nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności,
ukaranie strony, świadka…
… przez sąd w postępowaniu. Do orzeczeń zaliczane są (zarówno na gruncie procesu karnego, jak i procesu cywilnego): wyroki,
postanowienia,
nakazy zapłaty.
Do orzeczeń nie są zaliczane zarządzenia organów procesowych w procesie karnym. W postępowaniu cywilnym kwestia zaliczenia niektórych zarządzeń do kategorii orzeczeń nie jest do końca przesądzona.
Wyrok to orzeczenie sądu, rozstrzygające merytorycznie…
…;
co do wykonalności: podlegające wykonaniu (wykonalne),
niepodlegające wykonaniu (niewykonalne);
co do znaczenia , jakie mają w postępowaniu: kończące postępowanie w sprawie,
niekończące postępowania w sprawie.
Nakaz zapłaty to orzeczenie sądowe wydawane na posiedzeniu niejawnym bez udziału stron wyłącznie na podstawie treści pozwu oraz załączonych do niego dokumentów.
Istotą nakazu zapłaty jest:
w postępowaniu…
…, w którym niebędący dłużnikiem osobistym właściciel ruchomości lub prawa obciążonych zastawem rejestrowym albo zastawem, poddaje się egzekucji z obciążonych składników w celu zaspokojenia zastawnika, jeżeli wysokość wierzytelności podlegającej zaspokojeniu jest w akcie określona wprost albo oznaczona za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, i gdy akt określa warunki, które upoważniają wierzyciela do prowadzenia egzekucji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)