skarbowość Organizacja skarbu Odzielenie skarbu prywatnego króla od skarbu państwowego nastąpiło wraz z powstaniem wojska zaciężnego 1563 . Utworzono w tym celu oddzielny skarb 1569 z siedzibą w Rawie Mazowieckiej( skarb rawski ). Przychodziły do niego dochody z kwarty(podskarbi i Komisja skarbowa) oraz z sejmu kiedy powoływał podatki na wojsko(poborcy i szafarze współpracujący z podskarbim). W ten sposób dokonał się podział skarbu na nadworny i pospolity szczegółowy podział przychodów rozgraniczyno w 1632 nadworny - niektóre cła i dochody z mennicy, żup, kopalń, z części królewszczyzn wyodrębnionych w 1590 inne dochody wpływaly do skarbu pospolitego.
Królewszczyzny W 1504 król otrzymał zakaz rozdawnictwa królewszczyzn. A od sejmu 1562-3 rozpoczęła się egzekucja dóbr . Królewszczyzny dzieliły się na starostwa grodowe( na czele z starostą ) i starostwa niegrodowe( będące będące pod zastawem lub dzierżawą, takiego zastawnika nazywano tenutariuszem). W 1590 ustalono ekonomie czyli dobra królewskie nie mogące zostać zastawione.
Dochody skarbowe Dochód z mennicy Czynsze dzierżawne z królewszczyzn Kwarta Podatki - stanowiły dochód niestały bo były ustalane przez sejm czasowo Łanowe (Chłopi) - 2 gr. z łanu[w dobrach szlacheckich], 4 gr.[w dobrach kościelnych] Łanowe nadzwyczajne , poborowe(chłopi) - praktycznie dorocznie 30 gr. Z łanu Podymne(szlachta zagrodowa i chłopi) - od domu Szos - podatek majątkowy miasta formir ryczałtu W XVII w. doszły Akcyza - miejski, procent od wartości sprzedawanych towarów na rynku Szelężne - podatek od napojów(co 10 szeląga) Czopowe- od wyrobu i szynkowania piwa Hiberna - dobra królewskie i kościelne na utrzymanie wojska w zimę Donatywa duchowna - dobrowolny podatek duchowieństwa przy ustalaniu poboru Pobór - podatek dla szlachty ustanawiany na sejmie jednorazowy Dochody z Prus królewskich i lenn Cła Wydatki i kontrola finansowa Sumy skarbowe były wydawane głównie na potrzeby wojskowe, a także na poselstwa diety posłów i nagrody..
Do kontroli skarbu pospolitego sejm powoływał komisje skarbową(trybunał skarbowy). Od 1677 skład(komisarze) do komisji przekazano sejmikom relacyjnym, sprawdzała równieerz sądownictwo w sprawach skarbowych, rozpatrywał też skargi wojskowe. Od 1717 komisja stała się stała.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)