Fragment notatki:
ĆW 5 ROZWÓJ ZARODKOWY JEŻOWCA
Jajo jeżowca i zapłodnienie:
krótki i szybki rozwój
jaja niewielkie 80-100 nm.
Oligolecytalne - niewielka ilość ziarenek żółtka niewielka ilość materiałów zapasowych (ziarenka białka witelogeniny i kropelki lipidów) jest rozproszona w cytoplazmie
Rozmiary jaja różne u róznych gatunków
Dojrzewanie przebiega w jajniku i owulowana jest dojrzała komórka jajowa jest ona osłonięta 2-oma błonami:
Błona żółtkowa - w niezapłodnionym jaju ściśle przylega do powierzchni jaja
osłonka galaretowata
owulacji podlegają jaja w pełni dojrzałe do wody
zapłodnienie w wodzie (zewnętrzne ) pomagają w tym atraktanty; gdy w H2O gamety różnych gatunków
kontakt plemnika z osłonką galaretowatą wywołuje w nim reakcję akrosomową czyli wyrzucenie zawartości akrosomu, w której obecne są enzymy proteolityczne torujące plemnikowi drogę poprzez osłonkę galaretowatą, zachodzi wtedy tworzenie nici akrosomowej
zawarte w osłonie galaretowatej czynniki odpowiedzialne za wywołanie reakcji akrosomowej są gatunkowo specyficzne
po przejściu plemnika przez osłonę galaretowata i błonę żółtkową dochodzi do kontaktu nici akrosomowej z powierzchnią jaja i następnie fuzji błon nici akrosomowej i jaja w efekcie fuzji błon następuje wniknięcie plemnika do cytoplazmy jaja
w fuzji gamet pośredniczy specyficzne gatunkowo białko: bindyna, które występuje na powierzchni nici akrosomowej i w trakcie zapłodnienia wiąże się z receptorem znajdującym się na powierzchni błony żółtkowej oocytu
plemnik przedziera się przez osłonkę przejrzystą; tworzy się wyrostek akrosomalny
gdy plemnik zetknie się z jajem tworzy się bariera przeciwko polispermii
2 bariery (bloki) przeciwko polispermii:
blok elektryczny - szybki, podwyższenie potencjału błonowego na skutek wnikania jonów Na+ do komórki; jajo nieatrakcyjne dla plemników (-70 - 0 mV) podwyższenie potencjału na +20 mV plemnik ma zdolność fuzji z błoną jaja, tylko gdy ma ona ujemny potencjał elektryczny, nie łączy się z błoną o potencjale dodatnimpo minucie efektywność spada do 0 zanim ten blok przestanie działać tworzy się drugi blok, powolny zapewniający stałą ochronę jaja przed wnikaniem dodatkowych plemników
blok „powolny” (30sek) - mechaniczny - gotowy nim przestanie działać blok 1 polega na wyrzuceniu białek stanowiących zawartość ziaren korowych ( wyrzucanie zawartości ziaren korowych zaczyna się w miejscu kontaktu z plemnikiem) do przestrzeni między błoną komórkową a błoną żółtkową jaja zawarte w ziarnach korowych proteazy rozpuszczają białka łączące błonę komórkową jaja z błoną żółtkową, powodując rozdzielenie się tych początkowo ściśle przylegających do siebie warstw i wytworzenie między nimi przestrzeni okołożółtkowej z kolei mukopolisacharydy zawarte w ziarnach korowych i uwolnione do rpzestrzeni okołożółtkowej po wyrzuceniu tworzą gradient osmotyczny powodujący wchłanianie wody do tej przestrzeni i w konsekwencji odsunięcie błony żółtkowej od powierzchni jaja enzym peroksydaza modyfikuje błonę żółtkową, nazywaną teraz błoną zapłodnienia, czyniąc ją nieprzenikliwą dla plemnikówwytworzenie błony zapłodnienia następuje w 20-60 sekund po zetknięciu plemnika z komórką jajową w reszcie zawarta w ziarnach korowych hialina tworzy na powierzchni jaja silnie przylegającą doń warstwę hialinową warstwa ta wiążąc z sobą blastomery powstające w wyniku podziałów zygoty zapewnia integralność zarodka aż do czasu wytworzenia między nimi połączeń ścisłych plazmolemma jaja i błona żółtkowa ściśle przylegają pod powierzchnią są ziarna korowe (białka w nich) po zetknięciu się plemnika z jajem fala zjawisk ziarna korowe podchodzą pod powierzchnię i zawartość wydostaje się do przestrzeni enzymy trawią i zawartość ziaren się tam wydostaje + H20 błona żółtkowa odsunięta od jaja pęczniejebiałka dołączają się do błon żółtkowych czyniąć ją nieprzepuszczalną dla plemników tworzy się BŁONA ZAPŁODNIENIA - do końca zabezpiecza
(…)
… określonym rejonem) a następnie kurcząc się doprowadzają do zetknięcia szczytu prajelita z błoną podstawną ektodermy
na tym etapie zachodzi też wywędrowywanie ze ścianki prajelita do jamy blastocelu komórek mezenchymy wtórnej - materiału na mezodermę zarodka
w ściance prajelita (od tej chwili możemy je nazwać już jelitem) pozostaje tylko endoderma
komórki będące prekursorami komórek pigmentowych pierwsze opuszczają ściankę prajelita i wędrują poprzez jamę blastocelu, posuwając się wzdłuż włókien kolagenowych po dotarciu do błony podstawnej ektodermy `'przebijają' błonę i lokują się po jej wewnętrznej stronie, a potem wędrując wzdłuż ścianki ektodermalnej zajmują swą ostateczną pozycje.
Następnie opuszczają ścianę prajelita komórki będące prekursorami komórek mięśniowych oraz materiał na wyściółkę jamy ciała…
… jak i neuralną)
makromery ektoderma a większa część materiału na endo- i mezodermę
mikromery górne piętro (duże mikromery): szkielet larwy a dolne piętro (małe mikromery): wyściółkę wtórnej jamy ciała
nie oznacza to że losy poszczególnych blastomerów są już w tym momencie nieodwracalnie ustalone rozwój jeżowca jest regulacyjny- po eksperymentalnym rozdzieleniu wczesnego zarodka z każdego z pierwszych dwóch…
…
w wyrośniętej blastuli wszystkie komórki tworzące jej ścianę są jednakowej wielkości między nimi tworzą się połączenia ścisłe (przed wytworzeniem tych połączeń czynnikiem spajającym komórki blastuli była warstwa hialinowa)
po stronie wewnętrznej (skierowanej do blstocelu) komórki blastuli tworzą błonę podstawną
na wewnętrznej powierzchni blastuli wyrastają rzęski
komórki blastuli zaczynają wydzielać…
… i ektoderma tworzy płytę zawiązek płyty oralnej; tworzy się układ ambulakralny; rosną kolce
powstaje osobnik i opada na dno i nie może się odżywiać w tym czasie reorganizacja; część ulega lizie i wychodzi jeżowiec (forma promienista)
OWADY
jaja polilecytalne, centrolecytalne jajo z 2-oma osłonkami, błona żółtkowa i chorion z mikropyle gdzie jest okienko, którym wnika plemnik
zapłodnienie w metafazie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)