To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
2010-12-15 1 Etapy rozwoju zarodkowego Rozwój zarodków zwierząt jest procesem ciągłym, ale można w nim rozróżnić poszczególne etapy, w których zachodzą odmienne przemiany morfogenetyczne i morfologiczne: - bruzdkowanie - gastrulacja - powstawanie pierwotnych narządów embrionalnych - organogeneza związana z formowaniem się narządów ostatecznych Bruzdkowanie ( fissio s. segmentatio) Kolejne podziały mitotyczne zapłodnionego jaja nazywamy bruzdkowaniem, natomiast komórki powstałe wskutek tych podziałów – blastomerami. Termin „bruzdkowanie” pochodzi od bruzd widocznych na zewnątrz dzielącego się jaja. Bruzdy te są przejawem podziału cytoplazmy (cytokinezy), następującego po podziale jądra komórkowego. Płaszczyzny, które kolejno rozdzielają powstające blastomery, są zorientowane według określonego wzoru. Reguły bruzdkowania Powstawanie bruzd podziałowych Pierwsza bruzda podziałowa (I podział) przebiega w płaszczyźnie południkowej przez obydwa bieguny jaja i rozdziela je na 2 blastomery. Druga przechodząca też w płaszczyźnie południkowej, lecz prostopadle do poprzedniej, daje 4 blastomery (2 podział). Trzecia bruzda przebiega w płaszczyźnie równikowej, prostopadle do obu poprzednich, odcina 4 blastomery w półkuli animalnej i 4 w półkuli wegetatywnej, razem 8 (3 podział). Dwie następne bruzdy – płaszczyzna południkowa (4 podział), a dalsze dwie (5 podział) w płaszczyznach równoleżnikowych. Opisany typ bruzdkowania jest prawie idealny z punktu widzenia biologicznego i występuje tylko u lancetnika oraz osłonic. Bruzdkowanie morula blastula blastocel w wyniku bruzdkowania powstaje morula, a następnie blastula Typy bruzdkowania Przebieg bruzdkowania zależy od typu jaja, a mianowicie od ilości żółtka zawartego w komórce jajowej. Żółtko jest materiałem, który w czasie podziału komórki stanowi czynnik wyraźnia opóźniający ten proces. Jaja skąpożółtkowe; oligo – (ssaki, jeżowce) i średniożółtkowe; mezolecytalne (płazy, nicienie) - (mała ilość żółtka rozłożonego równomiernie), dzielą się na 2,4,8,16,32 itd. wyraźnie od siebie oddzielone blastomery. Taki podział nazywa się bruzdkowaniem całkowitym lub holoblastycznym (segmentatio totalis s. holoblastica). 2010-12-15 2 Bruzdkowanie całkowite równomierne ( fissio in toto equalis; s. segmentatio totalis equalis) Blastomery równej wielkości jaja oligolecytalne Bruzdkowanie całkowite nierównomierne ( fissio in toto inequalis; s. segmentatio
(…)
…) blastomery nie dzielą się jednocześnie, istnieją
stadia o nieparzystej liczbie komórek).
Proces, w którym blastomery o podobnych
właściwościach rozwojowych zaczynają się skupiać i
zajmują określone definitywne miejsca, tworząc
płaszczyzny nabłonkowe nazywane listkami zarodkowymi.
Najpierw tworzą się EKTODERMA – zewnętrzny listek
zarodkowy i ENTODERMA – wewnętrzny listek
zarodkowy. Następnie powstaje między nimi
MEZODERMA – środkowy listek zarodkowy.
Powstawanie listków zarodkowych na
przykładzie zarodków płazów.
gastrulacja zarodka płazów
4
2010-12-15
Typy gastrulacji
Typ gastrulacji, podobnie jak typ bruzdkowania zależy
od zawartości żółtka w jaju. Spośród strunowców, u
lancetnika przebieg bruzdkowania jest najprostszy –
jaja z małą ilością żółtka (oligolecytalne). Blastula jest
zbudowana z jednej warstwy…
… (segmentatio partialis
s. meroblastica; s. fissio ex parte)
W jajach polilecytalnych (duża ilość żółtka) podziałowi podlega tylko
część cytoplazmy pozbawiona żółtka, otaczająca bezpośrednio jądro
zygoty. Masa żółtka jest materiałem biernym – NIE ULEGAJĄCYM
PODZIAŁOWI.
Bruzdkowanie całkowite nierównomierne – płazy (jajo mezolecytalne, blastocel)
telolecytalne (ptaki, gady ,ryby) –
częściowe tarczowe…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)