Rozwój nauki o żywieniu człowieka

Rozwój nauki o żywieniu człowieka Wykaz zagadnień 1. Uwarunkowania środowiskowe dla życia i rozwoju człowieka.
2. Nauka o żywieniu, o żywności i zdrowiu jako wypadkowa rozwoju innych dyscyplin naukowych.
3. Rozwój cywilizacji i wzrost potrzeb żywnościowych w wyniku zmian demograficznych (uprawa zbóż, hodowla, masowa produkcja żywności).
4. Aktualne problemy żywieniowe świata i Polski.
5. Znaczenie nauki o żywieniu w aspekcie promocji zdrowia.
Wstęp Odżywianie człowieka jest jednym z podstawowych warunków jego życia, rozwoju, zdrowia i sprawności fizycznej, źródłem satysfakcji z zaspokajania potrzeb socjalnych i hedonistycznych. Zdobywanie żywności, jej produkcja oraz konsumpcja były zawsze najważniejszym zajęciem i zadaniem ludzkości. Życie człowieka jest uwarunkowane przez czynniki wewnętrzne i zewnętrzne, przy czym wśród tych drugich najbardziej zmienna była na przestrzeni dziejów żywność i sposób odżywiania się.
Funkcje żywienia:
Fizjologiczna - dostarczanie niezbędnych składników odżywczych dla życia organizmu,
Hedonistyczna - dostarczanie przyjemności poprzez jedzenie,
Społeczna - wyraz prestiżu i pozycji społecznej,
Kulturowa - wzorce żywieniowe w danej kulturze - produkt jadany w jednej, może być niejadany w innej.
Historia odżywiania się ludności na przestrzeni dziejów era zbieractwa - przełom pliocenu i pleistocenu (3 mln lat temu), praczłowiek odżywiał się głównie pokarmem pochodzenia roślinnego, braki zaspokajał jajami ptaków, gadów i owady, był wszystkożerny.
era łowiectwa - początek dała wczesnopleistoceńska grupa Naczelnych - Australopithecinae ( 3-1,5mln lat temu).
era ognia - umiejętność tę nabyły plemiona 400 tys. lat temu, kiedy Homo erectus rozszerzył swój obszar na klimat umiarkowany.
Regularne wykorzystywanie ognia nastąpiło dopiero w Górnym Paleolicie. Upowszechnienie ognia (40 tys. lat temu), zaowocowało przemianą plemion łowców i zbieraczy w rolników i hodowców. Prymitywne formy uprawy ziemi i hodowli zwierząt sięgają 10 tyś. lat temu (głównie pszenica, kukurydza i ryż). Epoka rolniczo-hodowlana objęła cały starożytny świat i dotrwała w postaci niezmienionej aż do XVIII wieku. Wkroczenie ludzkości na drogę industrializacji w XVIII, zaowocowało nowymi metodami agrotechniki, mechanizacji, chemizacji, biotechnologii. Rozwinęło się przetwórstwo i metody przechowywania.
Sposób odżywiania na ziemiach polskich
W okresie neolitu najczęściej pojawia się jęczmień i pszenica, a z roślin motylkowych groch i bób. W znaleziskach z okresu klasztackiego pojawia się owies i wyka siewna. W czasach celtyckich i rzymskich przeważająca część obszarów dorzecza Wisły i Sanu pokryta była lasami, a w odżywaniu ludności znaczącą rolę odgrywały dziko rosnące rośliny. Hodowano kozy owce i świnie, łowiono ryby, zbierano miód. Jadło gotowano w glinianych garnkach, stosując polewki zwane bryją czyli rodzajem zacierki, do tego dodawano mleko i tłuszcz. Znano również podpłomyki i placki, które stanowiły pierwsze pieczywo zbożowe. Polanie również umieli otrzymywać śmietanę, twaróg i masło. Mięsa gotowano, pieczono, suszono lub wędzono. Było piwo (postrzyżyny Ziemowita).

(…)

… zwane bryją czyli rodzajem zacierki, do tego dodawano mleko i tłuszcz. Znano również podpłomyki i placki, które stanowiły pierwsze pieczywo zbożowe. Polanie również umieli otrzymywać śmietanę, twaróg i masło. Mięsa gotowano, pieczono, suszono lub wędzono. Było piwo (postrzyżyny Ziemowita).
Rozwój wiedzy
Zręby wiedzy o żywieniu sięgają do początków medycyny i dietetyki. Dzięki papirusom Ebersa, wiadomo, że w XV w p.n.e. Egipcjanie wyróżniali niektóre pokarmy jako szczególnie wartościowe i lecznicze, dostrzegając związek między objadaniem się a niestrawnością i występowaniem chorób.
W starożytnej Grecji o żywności traktowali:
Asklepiades,
Arystoteles,
Empedokles,
Pitagoras,
Hipokrates „ojciec medycyny” (460-359 r.p.n.e.) „Zdrowa dieta daje skutki tylko w powiązaniu z normalnym trybem życia, a ludzie…
… Zalecenia żywieniowe dla różnych grup ludności i planowanie jadłospisów
Żywienie w różnych warunkach środowiskowych
Żywienie niekonwencjonalne
Wpływ czynników psychologicznych na zachowania żywieniowe
Rola czynników społecznych i kulturowych w żywieniu
Podstawy żywienia człowieka obejmują wiadomości o:
Żywności (rodzaj, skład chemiczny, dostępność, wartość odżywcza i jakość zdrowotna, sposoby pozyskiwania, przechowywania i przetwarzania);
Organizmie (możliwość trawienia i przyswajania składników pożywienia, ich oddziaływanie i rola żywieniowa, objawy niedoboru i nadmiaru, zapotrzebowanie w różnych stanach i okresach życia;
Racjonalizmie żywienia (planowanie posiłków z zastosowaniem norm żywienia oraz tabel wartości odżywczej produktów spożywczych z uwzględnieniem uwarunkowań genetycznych, społecznych…
… organoleptycznych, wzbogacenia wartości odżywczej, przedłużenia okresu trwałości czy zapewnienia prawidłowego procesu technologicznego.
Zanieczyszczenie - substancja obca, która przeniknęła do środka spożywczego w sposób niezamierzony wskutek niewłaściwego postępowania w toku jego produkcji lub obrotu, względnie jako następstwo skażenia środowiska.
Jakość zespół cech, które wpływają na zdolność środka spożywczego…
... zobacz całą notatkę