Rola państwa w gospodarce
Państwo to złożona, zróżnicowana wewnętrznie, wieloszczeblowa struktura administracyjna społeczeństwa zamieszkującego określone terytorium, dysponująca władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Znaczenie samorządu na szczeblu wojewódzkim wzrasta, a administracyjne terytorialnej spada. Uprawnienia gospodarcze przechodzą na szczeble lokalne, ponieważ tam właśnie jest najlepsze rozeznanie potrzeb społecznych i są największe możliwości efektywnej alokacji zasobów. Lokalne społeczności mają większe możliwości kontroli samorządów. Państwo pełni 3 funkcje w gospodarce:
+ alokacyjna
+ stabilizacyjna
+ redystrybucyjna
Alokacja - państwo uczestniczy w rozmieszczeniu zasobów gospodarczych, bądź decyzje indywidualne, np. powołanie przedsiębiorstwa, bądź regulacyjne, dotyczące wielu podmiotów, np. ulgi podatkowe dla inwestorów i dla dających pracę niepełnosprawnym. Coraz więcej regulacyjnych.
Państwo pełni ważną rolę w tworzeniu warunków dla poprawnej alokacji. W krajach post-socjalistycznych warunkiem jest prywatyzacja przedsiębiorstw. Ponad 80% firm to firmy prywatne. Najbogatszym krajem jest Słowenia, a na zachodzie Luksemburg. W Polsce niesprywatyzowane są: poczta, lotniska, przesył energii, armia, porty, niektóre koleje i część banków. Zwolennicy prywatyzacji podają przykłady państw post-socjalistycznych, które sprywatyzowały cały sektor bankowy a przeciwnicy podkreślają, że tylko małe kraje sprzedają swoje banki i w żadnym średnim kraju nie są one sprzedawane na dużą skalę. W Polsce państwowa jest większość firm: górnictwo węglowe, koleje, transport lotniczy, przemysł zbrojeniowy, stocznie, energetyka, ciężka chemia. Najlepiej byłoby sprywatyzować energetykę. Rola funkcji alokacyjnej maleje.
W ramach funkcji stabilizacyjnej państwo:
- decyduje o wzroście dochodu narodowego
- walczy z bezrobociem i inflacją
- niedopuszcza do nadmiernych wahań wzrostu gospodarczego
- wydaje decyzje umożliwiające najlepsze wykorzystanie środków produkcji
Niedyskusyjną i słuszną jest tylko walka z inflacją.
Rodzaje stabilizacyjnej polityki państwa:
- krótko-okresowa, pro-popytowa, wykorzystująca instrumenty fiskalne i monetarne, np. obniżanie podatków, by zwiększyć popyt (zastrzeżenia co do tego w teorii ekonomii - wielu uważa, że przynosi ona więcej złego, niż dobrego);
- opierająca się na decyzjach długo-okresowych, pro-podażowych, skupia się na podnoszeniu poziomu kwalifikacji, wspieraniu rodzimej gospodarki, rozbudowie infrastruktury technicznej, dbaniu o długo-okresową stabilność pieniądza (jest to preferowane przez teorię ekonomii).
(…)
… - efektywnościowe, nie uwzględnia zaś społecznych, co musi zrobić państwo. Są osoby na rynku o cenie zerowej.
Trzy płaszczyzny redystrybucji dokonywanej przez państwo:
+ redystrybucja dochodów między ludźmi i grupami społeczno-zawodowymi (państwo jak Janosik), np. podatek progresywny albo mandaty skandynawskie; + zmniejszanie międzyregionalnych różnic dochodowych
+ redystrybucja między sektorami (sektory bogate…
… politykę gospodarczą na kilkadziesiąt lat (III).
1974 - wzrost cen skutkiem wojny; państwo sobie nie poradziło w tej trudnej sytuacji; powrót poglądów neoliberalnych - rynek najlepszy mechanizm gospodarczy i symbol: Milton Friedman (IV) - program Balcerowicza oparty na nim
1974 - zmiana punktu widzenia na źródła energii
1998 - apogeum finansów światowych, zakończone dzięki interwencji państw najbogatszych
George Soros, najsłynniejszy spekulant świata Najważniejszy miernik - udział wydatków w PKB - dochód narodowy; o ile na przełomie XIX/XX w. udział ten wynosił 7-15%, to teraz wynosi 32-62%; w Polsce 39-40% i obniża się.
(łac. subventio - zapomoga) - nieodpłatna i bezzwrotna pomoc finansowa udzielana najczęściej przez państwo podmiotom
Do czasu Wielkiego Kryzysu (1929) uważano, że produkcja…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)