To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Rodzaje aktorów transnarodowych i najbardziej charakterystyczne ich przykłady. Transnarodowy - czyli jaki? Transnarodowy - przekraczający narodowe lub tradycyjne granice państw; może odnosić się do działań rozmaitych podmiotów niepaństwowych, takich jak osoby prywatne czy organizacje pozarządowe.
Rodzaje aktorów transnarodowych (na podstawie MSP P. Ostaszewski)
międzynarodowe organizacje pozarządowe (pytanie następne)
korporacje międzynarodowe/transnarodowe
międzynarodowe organizacje religijne
międzynarodowe struktury terrorystyczne
międzynarodowa zorganizowana przestępczość
Korporacje międzynarodowe Według UNCTAD korporacje transnarodowe są to przedsiębiorstwa będące spółka kapitałową, które składają się z przedsiębiorstw macierzystych i ich filii zagranicznych. Podstawowymi atrybutami korporacji transnarodowej są: własność majątkowa i rozbudowana struktura organizacyjna.
W ostatnich dwóch dekadach zaznaczył się wzrost znaczenia korporacji międzynarodowych. Zarówno procesy integracyjne jak i znoszenie barier w handlu międzynarodowym oznaczają ich większy zasięg geograficzny, gospodarczy i polityczny. Niektóre z nich mają znaczną siłę oddziaływania także w sferze politycznej, a to za sprawą dochodu, który w niejednym przypadku przewyższa roczny dochód niektórych państw. Jest to o tyle znamienne, że dochód niektórych z nich przewyższa dochód budżetu państwa, np. według PKB/dochodu korporacji:
USA
Japonia
Niemcy
Chiny
20. Indonezja
21. Polska
27. Wal-Mart 28. Exxon Mobile 30. RPA
38. General Motors 45. Czechy
Z czysto liberalnego punktu widzenia rola korporacji międzynarodowych jest pozytywna w dwojakim wymiarze. Przynosi bowiem korzyści zarówno samej firmie, jak i krajowi, w którym posiada ona swoją filię. Zwolennicy otwierania rynków są przekonani, iż działalność korporacji międzynarodowych przyczynia się do ogólnego wzrostu gospodarczego państw, wpływa kreująco na lokalny rynek pracy zarówno w kraju macierzystym, jak i w kraju goszczącym, przyczynia się także do podnoszenia kwalifikacji siły roboczej, choćby poprzez wprowadzenie nowej technologii, metod zarządzania, itp.
Wśród negatywnych opinii panuje przekonanie, iż nastawione na bezwzględny zysk korporacje międzynarodowe bynajmniej nie przyczyniają się do wzrostu gospodarczego, lecz poszukują jedynie rynków, na których jest tania siła robocza i niskie koszty produkcji. Ponadto transfer nowych technologii ma znaczenie o tyle, o ile pozwala zwiększyć produkcję, a jego ograniczenia związane są raczej z ostrożną polityką rynków lokalnych i krajów przyjmujących. Często wskazuje się również na niszczenie lokalnej konkurencji poprzez możliwość zbijania cen, a także za sprawą ogromnych zasobów jakimi dysponują firmy mogące sobie pozwoli na pewien okres amortyzacji, żeby powoli opanować rynek i stać się na nim siłą dominującą. W przypadku krajów rozwijających się korporacje międzynarodowe oskarżane są o wykorzystywanie ich złej sytuacji ekonomicznej, czego konsekwencją jest wpływanie na decyzje polityczne władz. Najlepszym tego przykładem może być sprawa prywatyzacji w Boliwii, której rząd uginając się pod presją ekspertów Banku Światowego, doprowadził do uwolnienia cen sektora dostaw wody. W efekcie kontrola nad sektorem przeszła w ręce brytyjskiej korporacji International Water Ltd. Prowadząc do drastycznego podwyższenia (o około 200-300%) rachunków za jej dostawy. Choć po kilku miesiącach wycofano się z prywatyzacji, przypadek boliwijski ilustruje ryzyko, jakie dla kraj
(…)
… brytyjskiej korporacji International Water Ltd. Prowadząc do drastycznego podwyższenia (o około 200-300%) rachunków za jej dostawy. Choć po kilku miesiącach wycofano się z prywatyzacji, przypadek boliwijski ilustruje ryzyko, jakie dla krajów Trzeciego Świata pociąga za sobą presja takich organizacji jak Bank Światowy i korporacji międzynarodowych, tam właśnie upatrujących najefektywniejsze źródło swego zysku…
… przestępczości zorganizowanej może być duży, dotyczy to przede wszystkim państw upadłych. Np. w Kolumbii kartel Medellin zajmujący się handlem narkotykami na światową skale jest w stanie kontrolować pewne obszary kraju pozostające poza jurysdykcja państwową. Często grupy przestępcze posiadają aktywa wielokrotnie przekraczające budżet państwa.
…
…. Cele terroryzmu (wg Davida Zieglera):
zmuszenie rządu do zmiany polityki;
doprowadzenie do zmiany polityki rządu;
chęć wywalczenia własnego państwa, np. separatyzm;
realizacja określonych celów politycznych sponsorującego państwa.
Międzynarodowa zorganizowana przestępczość
Dotychczas nie sformułowano jednej definicji przestępczości zorganizowanej, co więcej wyróżnia się dwa podejścia:
amerykańskie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)