W. S. REYMONT „CHŁOPI”
GENEZA. Na powstanie chłopów wpłynęło kilka czynników:
Proces unarodowienia chłopów polskich, rozpoczęty w II połowie XIX wieku. Chłop zaczyna być pełnoprawnym obywatelem, biorąc współodpowiedzialność za losy narodu. Poprzedzone to zostało dwoma tragicznymi wydarzeniami, które uświadomiły społeczeństwu cierpienie i ucisk chłopów: rabacja galicyjska (1846) oraz powstanie styczniowe (1864; chłopi pozostali obojętni na mobilizację zbrojną i mocno przyczynili się do upadku powstania).
Środowisko rodzinne pisarza - dzieciństwo spędził na wsi, gdzie związał się z mieszkańcami, którzy wywarli na nim niezwykłe wrażenie i na zawsze już pozostał im wierny.
Reymont rozpoczął karierę wśród pisarzy, związanych z „ Głosem ”, gdzie sprawy wsi, chłopa i kultury ludowej zajmowały miejsce pierwszorzędne, a także istniało przekonanie, że tylko chłopi mogą uratować kraj przed zagładą.
Fa s cynacja sp r a wą chłopską znalazła odbicie we wcześniejszych nowelach Reymonta: Śmierć, Zawierucha, Suka, Tomek Baran, Sprawiedliwie . Przede wszystkim ostatnia pozycja stanowi wprowadzenie w problematykę Chłopów , niejako próbę generalną przed napisanie „chłopskiej epopei ”.
Lektura Ziemi E. Zoli ( Chłopi rozgrywają się w tym samym miejscu akcji) - tak podaje sam autor w jednym ze swoich artykułów. Zostało to jednak zakwestionowane przez badaczy: Reymont nie mógł mieć styczności z tłumaczeniem polskim Zoli, ponieważ wtedy jeszcze się nie ukazało, natomiast w oryginale nie był w stanie go przeczytać, nie znał bowiem francuskiego. Możliwe jest jedynie, że znał treść dzieła Zoli z opowiadań ludzi. PRACA NA CHŁOPAMI . Tetralogia powstała przez dziesięć lat (1897 - 1908):
- jesień została ukończona w 1902 r.
- zima - skończona późną jesienią 1902
- wiosna powstawała w latach 1903-1905
- lato - prawdopodobnie pomiędzy 1906-1907
Dzieło drukował „Tygodnik Ilustrowany”, pomimo dużego oporu i krytyki ze strony odbiorców.
ŚWIAT PRZEDSTAWIONY. Sam tytuł jest zaskoczeniem i awangardą dla ówczesnych odbiorców, nikt wcześniej bowiem nie podjął tak bezpośrednio tematu chłopstwa. Reymont kreuje 90 bohaterów , na planie pierwszym umieszczając 20-osobową grupę ludzi z Lipiec - rodzinę Borynów .
Lipce reprezentują każdą wioskę polską, są uniwersalne, symboliczne. Przedstawiają problemy, z którymi borykają się mieszkańcy wszystkich wsi polskich. Tak samo rodzina Borynów mogłaby być każdą chłopską rodziną. Stanowi w powieści jedynie pewien określony model zachowań i problemów.
Czas akcji - początek lat 80. XIX wieku, przełom roku 1883/84 (świadczy
(…)
… określony model zachowań i problemów.
Czas akcji - początek lat 80. XIX wieku, przełom roku 1883/84 (świadczy o tym choćby fakt powrotu parobka Borynów - Pietrka, który zaciągnął się do wojska z początkiem wojny rosyjsko-tureckiej w 1887 i służył 5 lat).
Zostaje ukazana cała społeczność wiejska, od najbogatszych po najbiedniejszych (żebraków).
Głównym wątkiem powieści jest historia nieszczęśliwego…
… jest bowiem podporządkowane nadrzędnej zależności; obejmują one w pierwszej kolejności hierarchię rodową oraz majątkową).
Elementem, łączącym wszystkim bohaterów jest ziemia. To ona stanowi główną przyczynę konfliktów między pokoleniami.
Głównymi instytucjami, skupiającymi wokół siebie społeczeństwo chłopskie są kościół i karczma.
KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA GŁÓWNYCH BOHATERÓW.
Maciej Boryna - ma 58 lat, jest pracowity na roli…
… ponownego ożenku. Mężczyzna udaje się do sądu na rozprawę. Skarży go dziewczyna, która niegdyś pracowała u Boryny. Zarzuca gospodarzowi, że nie zapłacił jej za pracę i wygnał z ich dzieckiem. W sądzie bohater spotyka Dominikową, z którą to wraca do wsi. Podczas jazdy Maciej rozmyśla o małżeństwie z córką swej towarzyszki - Jagną. Do dobrodzieja przychodzi Kuba (parobek Boryny), by podarować mu upolowane…
… postępowaniem dziedzica, który decyduje w sprawie lasu. W Dzień Zaduszny Kuba wspomina swoje dzieciństwo i rodzinę. W domu Borynów dochodzi do kłótni. Niezadowolenie Antka, który domagał się przyznania ziemi, spotęgowane jest zazdrością o Jagusię. Między mężczyznami dochodzi do bójki, w wyniku której Antek, wraz z rodziną, zostaje wyrzucony z gospodarstwa ojca. Przepędzeni udają się do ubogiej chaty Bylicy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)