To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
REGULACJA POZIOMU GLIKOGENU W KOMÓRKACH (przykład regulacji przez fosforylację i defosforylację) P pirofosforylaza UDP syntaza
glukoza glikozydowa glikogenowa
Glc-1-P UDP-Glc glikogen
glukoneogeneza UTP PPi UDP
fosforylaza
glukoza glikogenowa
np.: w kom. wątroby glikoliza Pi
szlak pentozofosforanowy Glc-1-P
Substratem wyjściowym do produkcji glikogenu jest Glc-1-P. Może on powstać w wyniku fosforylacji glukozy lub w procesie glukoneogenezy. W wyniku działania enzymu, pirofosforylazy UDP-glukozowej i przy udziale UTP przekształca się on w UDP-glukozę (nukleotydo cukier) - jest ona przenośnikiem reszt glukozy służącym do biosyntezy glikogenu. Syntaza glikogenowa wykorzystuje reszty glukozy z UDP-glukozy do wydłużania łańcuchów cukrowych w cząsteczkach glikogenu (żeby powstała dojrzała cząsteczka glikogenu musi zadziałać enzym Q, który wprowadza rozgałęzienia do cząsteczki).
Podczas degradacji glikogenu w komórce główną rolę odgrywa fosforylaza glikogenowa: do wiązania glikozydowego na nieredukującym końcu cząsteczki glikogenu przyłącza resztę kw. ortofosforowego, w wyniku czego terminalna reszta glukozy jest odłączana w postaci Glc-1-P, który może wchodzić w szlak glikolityczny lub pentozofosforanowy, może również przekształcić się w glukozę.
Syntaza glikogenowa oraz fosforylaza glikogenowa są głównymi enzymami biorącymi udział w regulacji poziomu glikogenu w kom.
Syntaza glikogenowa - może występować w dwóch formach:
„I” - nieufosforylowana, aktywna katalitycznie.
„D” - ufosforylowana, w normalnych fizjologicznych warunkach - nieaktywna (wymaga bardzo dużego stężenia glukozy).
Fosforylaza glikogenowa - również występuje w dwóch formach, co do aktywności sytuacja odwrotna:
„b” - nieufosforylowana, nieaktywna.
„a” - ufosforylowana, aktywna.
Regulacja poziomu glikogenu w komórce odbywa się za pośrednictwem substancji hormonalnych, a szczególną rolę pełnią dwa hormony:
adrenalina - wydzielana przez rdzeń nadnerczy w warunkach stresowych pod wpływem bodźców nerwowych. Pochodna aminokwasowa.
glukagon - peptyd, produkowany przez komórki α trzustki w odpowiedzi na głód (obniżenie poziomu glukozy we krwi).
adrenalina (stres) glukagon (głód)
receptory błonowe
aktywacja cyklazy adenylanowej
ATP cAMP
aktywacja kinazy białkowej typu A(PKA)
ATP ATP
ADP kinaza fosforylazy ADP
ATP
syntaza „I” syntaza-P
(…)
…, które prowadzą do zmiany ich aktywności.
ADENYLACJA - inny typ modyfikacji kowalencyjnej (istotny w przypadku bakteryjnego enzymu syntazy glutaminowej - przekształca kw. glutaminowy, glutaminian w jego amid - glutaminę przy udziale ATP jako źródła energii)
Z cząsteczki ATP na reszty tyrozyny (jej grupy -OH) przy udziale odpowiedniego enzymu przenoszona jest reszta AMP, tak że reszta fosforanowa z AMP tworzy wiązanie estrowe z grupą -OH tyrozyny:
Tyr-OH + ATP Tyr-O-AMP +PPi
ADP-RYBOLYZACJA - inny przykład dość często spotykanej modyfikacji, która prowadzi do zmiany aktywności enzymu.
Regulacja bakteryjnej polimerazy RNA - ważny enzym uczestniczący w biosyntezie cząsteczek RNA.
Znamy kilka typów rybozylacji, ale w tym przypadku chodzi o następujący przebieg: na grupę aminową występującą w łańcuchu bocznym argininy zostają przeniesione reszty ADP-rybozy z cząsteczki NAD, w wyniku tego z NAD uwalnia się amid kwasu nikotynowego. Budowa NAD:
Arg-NH2 + NAD+ Arg-NH-ADP-ryboza + amid kwasu nikotynowego
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)