Reformy Stanisławowskie do sejmu wielkiego

Krasowski. Notatka składa się z 2 stron.
REFORMY STANISŁAWOWSKIE DO SEJMU WIELKIEGO 1. Sejm konwokacyjny, który odbył się w 1764 r. po śmierci Augusta III Sasa (1763 r.) przeprowadził ważne reformy przy poparciu “Familii” Czartoryskich i carycy Katarzyny II.
zakazano posłom przysięgi na instrukcje sejmikowe,
w sprawach skarbowych i wojskowych nakazano nakazano głosowanie większością głosów, przedłużono też na czas nieokreślony konfederację,
ograniczono kompetencje hetmanów i podskarbich na rzecz pierwszych kolegialnych ministerstw - komisji skarbowych i wojskowych : a) komisja skarbu zajmowały się dochodami i wydatkami państwa, w 1768 r. wprowadziła budżet . Wcieliła też w życie ustawę porządkującą polski system ceł, miar i wag i monet ; b) komisja wojska kierowana była przez hetmana, powierzono jej troskę o armię , jej właściwą organizację, zaopatrzenie i wyszkolenie; komisje wojska zostały zlikwidowane w 1776, a ich sprawy przejął departament wojskowy Rady Nieustającej; reaktywował je Sejm Czteroletni w 1788 r. ;
2. Sejm koronacyjny (1764) Stanisława Augusta Poniatowskiego przyniósł utworzenie namiastki rządu pod nazwą “konfederacja króla z ministrami”. W 1765 roku utworzono tzw. komisje dobrego porządku , przeznaczone dla miast królewskich , które miały zająć się uporządkowaniem w konkretnych miastach wszelkich spraw tego wymagających. Miały one skład szlachecki oraz uprawnienia nadzorcze i uchwałodawcze.
3. W pierwszych latach panowania króla dokonano spisu królewszczyzn, otwarto mennicę państwową, przeprowadzono też reformy w armii (powołanie Korpusu Kadetów ).Rozwinęła się gospodarka, a król wspierał rozkwit kultury .
4. W 1768 roku sejm pod kontrolą wojsk rosyjskich uchwalił jednak tzw. prawa kardynalne , podobne w treści do Artykułów henrykowskich , lecz konserwatywnie rozszerzone i gwarantowane przez Rosję. Po konfederacji barskiej przeciwko królowi i zależności od Rosji doszło do pierwszego rozbioru Polski w 1772 r. 5. W 1773 roku powstała Komisja Edukacji Narodowej , które została zorganizowana jako komisja wielka dla oświaty . Było to pierwsze kolegialne ministerstwo oświaty w skali światowej, chluba polskiego Oświecenia. Podlegała królowi.
6. W 1775 roku utworzono nowy rząd pod nazwą Rady Nieustającej (zwanej potocznie w Polsce “zdradą nieustającą”). Powoływał ją sejm w składzie 36 członków na okres 2 lat . Przewodniczył jej król. Działała in pleno oraz w pięciu departamentach resortowych : Interesów Cudzoziemskich , Policji czyli Dobrego Porządku , Wojska , Skarbu i Sprawiedliwości . Rada nadzorowała i kierowała organami rządzącymi państwem, krępowała króla w dysponowaniu królewszczyznami.

(…)

…) duchowieństwo - brak zmian;
c) mieszczanie - do konstytucji weszło prawo o miastach królewskich z IV 1791; ustawa dotyczyła jednak jedynie posesjonatów miejskich (cenzus majątkowy); dawała mieszczanom:
nietykalność osobistą i zakaz konfiskaty majątków bez wyroku sądowego,
prawo posiadania nieruchomości, także na wsi i swobodę działalności gospodarczej,
dopuszczenie do urzędów administracji państwowej, wymiaru…
... zobacz całą notatkę