Zmiany klimatu w czasie tworzenia się Ziemi ( w czasie zmian geologicznych) Klimat Ziemi podlegał różnym zmianom/przekształceniom w czasie dotychczasowego rozwoju naszej planety. Przekształcenia te mogą być określane jako zmiany lub wahania. Zmiana klimatu polega na jego gruntownym przekształceniu.O gruntownych zmianach klimatu w przeszłości geologicznej świadczą dane paleontologiczne. Należy jednak pamiętać, że o zmianach klimatu można mówić albo w skali lokalnej (regionalnej) albo planetarnej. Nie można, zatem jednoznacznie stwierdzić jaki był klimat (paleoklimat) naszej planety w przeszłości geologicznej. W każdym bowiem okresie geologicznym istniała swoista strefowość klimatyczna (związana z kulistym kształtem, który nie zmienił się od momentu powstania planety), czasem bardzo wyraźna, czasem bardziej wyrównana. Zmiany klimatu planetarnego zależą od zmian tych czynników, które ten klimat kształtują. Decydującą rolę odgrywa proces wymiany ciepła (głównie na drodze promieniowania), który jest zależny od czynników astronomicznych oraz składu atmosfery.
Pierwotna atmosfera składała się głównie z wodoru i helu. Były to gazy, które najłatwiej mogły opuścić strefę przyciągania ziemskiego. Gdy Ziemia zaczęła stygnać, wydobywające się ze skał gazy zaczęły tworzyć nową atmosferę, tzw. wtórną. Był to głównie dwutlenek węgla z niewielkimi domieszkami metanu i azotu. Wydostawała się też para wodna. To ona, gdy jej ilość wzrosła do stanu nasycenia, zaczęła się skraplać i stała sie źródłem wody na naszej planecie. Warstwa ochronna atmosfery stwarzała efekt cieplarniany. Przepuszczane było krótkofalowe promieniowanie słoneczne, zatrzymywane zaś długofalowe promieniowanie ziemskie. W efekcie tego temperatura planetarna była dużo wyższa niż w przypadku wtórnej atmosfery efekt ten wynosił około 60K.
Następna wielka zmiana zaszła w atmosferze wtedy, gdy dwutlnek węgla rozpuścił się w wodach wszechoceanu. Ponad miliard lat temu dwutlenek węgla znacznie zmalał, dochodząc prawie do obecnej zawartości. W tym czasie większość wodoru ponownie ulotniła się z atmosfery. W wyniku ubutku tych gazów stale wzrastała zawartość azotu. W środkowym proterozoiku temperatura planetarna wynosiła już tylko 288K i była o 35K wyższa niż, gdyby nie było atmosfery. Zmalał więc efekt cieplarniany z powodu znacznego ubytku dwutlenku węgla. Można zatem stwierdzić, że od ery proterozoicznej temperatura planetrana naszej palenty w miarę ustabilizowała się.
W rekonstrukcji dawnego klimatu fundamentalne znaczenie mają metody określania chronoligii ociepleń i ochłodzeń klimatu (zlodzeń Ziemi).Zmiany klimatu w czasie tworzenia się Ziemi można jedynie odtworzyć znając czas procesów fizycznych i chemicznych zachodzących na Ziemi.
(…)
… pierwiastki promieniotwórcze. Wiek skał i osadów można oszacować, znając masę końcową i czas połowicznego rozpadu promieniotwórczego pierwiastka.
W.F. Libby w 1946 roku jako pierwszy wskazał, że istnieje możliwość określania wieku bezwzględnego szczątków organicznych (kości, drewna, torfu, itd.) na podstawie zawartości izotopu węgla 14C. Metody radioaktywnego węgla nie da się stosować jednak do datowań przedholeceńskich ze względu na krótki okres rozpadu ( 5730 lat ). Do tych odleglejszych datowań stosuje się inne pierwiastki promieniotwórcze ( protaktyn, tor, uran), można również wykorzystać zjawisko luminescencji. Skala czasu do paru tysięcy lat ustalana jest również na podstawie danych dendrometrycznych, czyli odczytów rocznych przyrostów pni drzew.
Paleotemperatura. Na dnach oceanów, mórz i jezior od chwili…
…. Pod koniec ciepłej ery mezozoicznej, około 55 milionów lat temu, nastąpiło gwałtowne ochłodzenie klimatu podczas którego wymarło wiele gatunków zwierząt ( w tym dinozaury). Później, w trzeciorzędzie wystąpiły kolejne duże ochłodzenia, z asymetrycznym zlodowaceniem Ziemi ( tylko bieguna południowego, Antarktydy). Zlodowacenie bieguna północnego nastąpiło pod koniec trzeciorzędu. Tak więc średni odstęp czasu…
… zdarzeń w historii Ziemi, jej zlodowaceń podzielony został na cztery główne przedziały czasu - ery. ERY CZAS GEOLOGICZNY [mln lat] Ezozoik (Prekambr) 2300-570 Paleozoik 570-225 Mezozoik 225-65 Kenozoik 65-0 Około 2,3 miliarda lat temu aktywność wulkaniczna malała, a temperatura Ziemi znacznie się obniżyła. Nastąpiła pierwsza (archaiczna) epoka lodowa na Ziemi. Świadczą o tym charakterystyczne moreny…
…-sylurskie), którego ślady znaleziono na Saharze. Nanosząc wartości paleotemperatury poszczególnych kontynentów na mapę świata zgodnie z zasadą strefowości klimatów: cieplejsze, bliżej równika, a najchłodniejsze w pobliżu biegunów, otrzymano dawne położenie kontynentów. Okazało się, że wówczas dzisiejsza Ameryka Południowa, Afryka z Półwyspem Arabskim, obszar Indii, Australia i Antarktyda tworzyły olbrzymi…
… się lądolodów. Podobnie zachowują się duże wysokogórskie lodowce w Alpach i Himalajach. Mniejsze lodowce górskie ulegają częściowej regresji. Globalna pokrywa lodowa nie reaguje na niewielkie roczne wahania temperatur, lecz na wielowiekowe tendencje zmian klimatu. Zmiany poziomu morza rzędu 1 m są wywołane długo trwającym działaniem różnych przyczyn (kilka tysięcy lat). Aktualnie żyjemy w epoce lodowej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)