Psychologia kliniczno-wychowawcza dzieci i młodzieży - wykład 4

Temat wykładu brzmiał: Przegląd teoretycznych modeli zaburzeń wieku dziecięcego,
podstawowe grupy symptomów zaburzeń według klasyfikacji ICD-10 oraz DSM-IV. W notatce zostały przedstawione i opisane teoretyczne modele zaburzeń wieku dziecięcego: modele biologiczne, modele behawioralne, modele poznawcze, modele psychodynamiczne, modele systemowe, modele podatność - stres. Kolejnymi zagadnieniami opisanymi w notatce są: klasyfikacja zaburzeń psychicznych ICD-10 oraz DSM-IV, podejście taksonometryczne, zaburzenia z objawami skierowanymi do wewnątrz, zaburzenia z objawami skierowanymi do zewnątrz

WYKŁAD 4
Przegląd teoretycznych modeli zaburzeń wieku dziecięcego. Podstawowe grupy symptomów zaburzeń według klasyfikacji ICD-10 oraz DSM-IV.
TEORETYCZNE MODELE ZABURZEŃ WIEKU DZIECIĘCEGO:
- modele biologiczne
- modele behawioralne
- modele poznawcze
- modele psychodynamiczne
- modele systemowe
- modele podatność - stres
Modele biologiczne:
(lub inaczej - modele medyczne, organiczne, biomedyczne)
Symptomy zaburzeń psychicznych powodowane są przez czynniki biologiczne
- genetyka
- zaburzenia równowagi biochemicznej OUN
- zakażenia, choroby, uszkodzenia OUN
Modele behawioralne:
- Modele te kładą nacisk na obserwowalne zachowania jednostki oraz na czynniki środowiskowe podtrzymujące te zachowania.
- Opierają się na teorii uczenia się.
- Dane zachowanie pojawia się w rezultacie wyuczenia.
- Podkreślają rolę indywidualnej historii uczenia się oraz doznawanych w jej trakcie wzmocnień.
- Warunkowanie klasyczne: uczenie się przez kojarzenie bodźców warunkowych i bezwarunkowych.
- Warunki sprawcze (instrumentalne): wzmacnianie zachowań dzięki doświadczeniom nagradzającym.
- Modelowanie: uczenie się przez obserwację innych osób.
- Obok procesów uczenia się ważną rolę przypisuje się czynnikom społecznym, środowiskowym - mogą one generować zachowania przystosowawcze bądź zaburzone.
- Zmiany środowiska wpływają na zmianę wzorów zachowania.
Modele poznawcze:
Sposób funkcjonowania poznawczego znacząco wpływa na dyskomfort emocjonalny i behawioralny
U dzieci i młodzieży wyróżnia się:
- zniekształcenia poznawcze (błędne spostrzeganie środowiska lub interpretowanie informacji - np. w przebiegu depresji, zaburzeń lękowych)
- deficyty poznawcze (brak myślenia przewidywania, gdy to konieczne - np. u dzieci impulsywnych)
Integracja obu w/w podejść: MODELE POZNAWCZO - BEHAWIORALNE
Modele psychodynamiczne:
Zaburzenia psychiczne związane z konfliktami intrapsychicznymi na różnych poziomach świadomości, z którymi nasze ego nie może sobie poradzić
- kiedy odczuwamy lęk (nie mogąc zaspokoić pragnień ID, zwłaszcza tych seksualnych) lub winę (nie mogąc sprostać standardom SUPEREGO), do głosu dochodzą różne mechanizmy obronne
- jeżeli mechanizmy obronne zawodzą lub gdy korzystamy z nich zbyt często, powstają zachowania neurotyczne
- teoria relacji z obiektem: nie seksualność, a jakość wczesnych relacji interpersonalnych jako źródło zaburzeń rozwoju, a w konsekwencji zaburzeń psychicznych
Modele systemowe:
Rolę pacjenta wyznacza dziecku system relacji między członkami rodziny

(…)

… zaburzenia rozwoju mowy i języka
F81: Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych
F82: Specyficzne zaburzenie rozwoju funkcji motorycznych
F83: Mieszane specyficzne zaburzenia rozwojowe
F84: Całościowe zaburzenia rozwojowe
F88: Inne zaburzenia rozwoju psychicznego
F89: Zaburzenia rozwoju psychicznego, nieokreślone
Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym (F90-F98)
F90: Zaburzenia hiperkinetyczne (zespoły nadpobudliwości ruchowej)
F91: Zaburzenia zachowania
F92: mieszane zaburzenia zachowania i emocji
F93: Zaburzenia emocjonalne rozpoczynające się w dzieciństwie
F94: Zaburzenia funkcjonowania społecznego rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym
F95: Tiki
F98: Inne zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle…
… I Zaburzenie psychiczne (np. fobia szkolna) 2 I Swoiste opóźnienia w rozwoju (np. zab. czytania) 3 II Poziom rozwoju intelektualnego (np. lekkie u.u.) 4 III Zaburzenia somatyczne (np. padaczka)
5 IV Problemy psychosomatyczne (np. wymioty nawykowe) 6 V Ocena funkcjonowania (np. nieprzystosowanie w szkole) PODEJŚCIE TAKSONOMETRYCZNE JAKO ALTERNATYWA DIAGNOSTYCZNA
(wielozmianowy statystyczny system…
... zobacz całą notatkę