To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Przedstaw pokrótce podstawowe założenia metafizyki Platona. Wskaż na podstawowe różnice między terminami racjonalizm i irracjonalizm. (zrobione w pytaniu 17)
Metafizyka - dział filozofii odnoszący się do tego, co najogólniejsze, co jest. Byt jest tym, co istnieje (gr. fisis - natura, przyroda; meta - poza przyrodą, czyli to, co ogólne). Tezy metafizyczne to (np.): materializm (gr. mittera - matka) - to, co jest, jest materialne
spirytualizm - prymat ducha nad materią (podejście jakościowe)
Podstawowe założenia metafizyki Platona („barczysty”, „szerokoplecy”; prawdziwe nazwisko: Arystokles):
Rzeczy - pojęcia - idee
Pogląd Sokratesa, że w pojęciach jest zawarta wiedz pewna i bezwzględna był założeniem teorii Platona. Co jest jednak tą rzeczywistością, jaką poznajemy przez pojęcia?
Własnością pojęć jest jedność i stałość. Przedmioty określane przez pojęcia muszą mieć te same własności. Tymczasem wszystkie rzeczy są złożone i zmienne. Zatem nie rzeczy są przedmiotami pojęć. Platon przyjął, że istnieje byt, który nie jest bezpośrednio dany. Ten byt nazwał „ideą”.
Idee - sedno koncepcji platońskiej. Idee są stałe, wieczne, niezmienne, niepodzielne. Porządek idei jest pierwotny względem porządku rzeczy. Idee są realnym bytem, są doskonałe. Rzeczywistość (od „rzeczy”) jest tylko odbiciem idei. Mnogość rzeczy jest przeciwstawna ideom. Idea drzewa, żeby mogły istnieć gatunki drzew i pojedyncze egzemplarze.
Świat idei jest światem pierwotnym - tym, co stałe i ogólne. Jest zhierarchizowany. Najwyższą ideą jest idea dobra. Za nią jest idea piękna. Świat idei jest doskonały.
Idealizm obiektywny - idea jest bytem, obiektem - zręby metafizyki platońskiej.
Sposób odczytania Platona: Dualizm systemu platońskiego - istnienie świata rzeczy i idei, dwóch porządków, dwoistość.
Platon posługuje się mitem o jaskini, według którego ludzie uwięzieni w niej widzą tylko cienie idei, a ponieważ jest to jedyna realność którą dostrzegają, biorą ją za samą rzeczywistość.
Ostateczny wynik rozumowania jest zatem taki:
Monizm - istnieją idee, które są podstawą rzeczy. Jeden porządek idei - rzeczy się z nich wywodzą jednorodność bytu (stały, niezmienny).
(Jest jeszcze pluralizm - wielość porządków bytowych i bytów, ale do Platona się nie odnosi)
Człowiek jest istotą złożoną z duszy i ciała. Porządek duszy jest nadrzędny do porządku ciała. Dusza ożywia ciało, jest formą aktywną w odróżnieniu od biernego ciała. Ciało jest pozbawione życia, jest materią pasywną. Jest więzieniem duszy.
Dusza jest złożona hierarchicznie:
(…)
… posługiwał się rozumem.
Racjonalizm filozoficzny - filozofia zakładająca możliwość poznania prawdy z użyciem samego rozumu - w wersji mocnej negujący rolę innych sposobów poznania: danych zmysłowych, doświadczenia, intuicji etc.; w wersji słabszej uznających drugorzędną ich rolę. (Racjonalistyczna filozofia budowała systemy oparte na aksjomatach, z których poprzez dedukcję próbowała wywieść kompletny obraz świata. Filozofia racjonalistyczna została zapoczątkowana w filozofii greckiej (eleaci), a w nowożytnej postaci wywodzi się od Kartezjusza.)
Irracjonalizm filozoficzny - w najbardziej radykalnej formie neguje wszelką wartość poznania racjonalnego (antyracjonalizm). Częściej głosi, że u podstaw naszego poznania leżą motywy i czynniki pozaracjonalne: wola, uczucia. Domaga się równouprawnienia poznania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)