Procesy koordynacji w gospodarce rynkowej - Zarządzanie przedsiębiorstwem

16. Procesy koordynacji w gospodarce rynkowej Każda gospodarka oparta na podziale pracy stoi przed problemem koordynacji działań: jak powinny być powiązane interesy i zmiany oraz wynikające z nich działania wszystkich jednostek i ugrupowań, by koordynacja była trwała i skuteczna oraz możliwa w przyszłości (np. RSI) Problem koordynacji przejawia się w gospodarce dwojako. Z jednej strony chodzi o „problem kalkulacji": jak należy rozdzielić zasoby, czynniki produkcyjne gospodarki narodowej, aby zapewnić dobrobyt całemu społeczeństwu. Drugi aspekt dotyczy „problemu kontrolnego": jakim sposobem można osiągnąć to, by wszyscy ludzie współdziałali w zakresie koniecznym do osiągnięcia zamierzonych celów. Przy rozwiązywaniu tych problemów każde społeczeństwo ma do dyspozycji 2 typy działań:
działanie zorientowane na porozumienie;
działanie zorientowane na wynik (maksymalizacja zysku z włożonego kapitału)
W konkurencyjnej gospodarce rynkowej, sterowanej cenami, dominującym typem koordynacji jest działanie zorientowane na wynik. Opiera się ono na subiektywnej racjonalności podmiotów gry rynkowej, w której każdy z uczestników, w miarę własnych preferencji i wiedzy o środkach, maksymalizuje swoje korzyści. Treść koordynacji stanowi wzajemny wpływ uczestników gry a nie argumentacja w celu uzgodnienia kierunków działań. Działanie zorientowane na wynik prowadzi do kompromisu ustalającego warunki ,,chwiejnego pokoju” i każda zmiana subiektywnych widoków na sukces może skłonić poszczególnych uczestników gry rynkowej do walki o poprawę swojej pozycji.
Rynkowa koordynacja gospodarcza, oparta o działanie zorientowane na wynik, wykazuje „zysk sprawności” w porównaniu z gospodarką centralnie planowaną. Uzasadnić to można złożonością ekonomicznych problemów kalkulacji i kontroli. Przy mnogości wyborów celów i środków przez poszczególne jednostki gospodarcze sama tylko ilość podmiotów gospodarczych skazuje na niepowodzenie każdą próbę uzgadniania wszystkich pojedynczych planów.
W ramach działania zorientowanego na wynik każdy partner rynkowy dba o swoje własne interesy, które krzyżują się na rynku poprzez ceny spełniające funkcje systemu informacji. Do transakcji dochodzi wtedy, gdy następuje uzgodnienie manifestowanych przez podaż i popyt interesów uczestników transakcji. Właściciele kapitału ponoszą ryzyko gospodarcze, które w razie porażki przynosi straty, a w przypadku sukcesu zyski. Wynika z tego ryzyko kapitałowe i dlatego przysługuje im pełna autonomia działania. Statut przedsiębiorstwa w gospodarce rynkowej wyraża jedność ryzyka i kontroli oraz zysku lub straty. Wszystkie formy przedsiębiorstwa pozostawiają właścicielom kapitału swobodę realizowania własnych interesów w ramach przepisów prawa. Zespół przepisów

(…)

… restrykcyjność przepisów ochrony środowiska. Ustawodawstwo tworzy zewnętrzny system restrykcji wobec właścicieli kapitału i menedżerów, modyfikujący wewnętrzny proces decyzyjny w dużych przedsiębiorstwach.
Ponieważ na Europejskim Sympozjum Zarządzania, które miało miejsce w latach 70 XX wieku przyjęto manifest stwierdzający, że „zawodowym zadaniem kierownictwa przedsiębiorstwa jest służyć klientom…
... zobacz całą notatkę