Proces kognicyjny- opracowanie

Proces kognicyjny
Ukształtował się jako jedyny sposób dochodzenia roszczeń wynikających z prawa prywatnego dopiero w okresie dominatu.
Jednofazowe postępowanie toczyło się w całości przed sędziami - urzędnikami państwowymi. Na najniższym szczeblu sądzili w sprawach drobniejszych urzędnicy municypalni. Właściwymi sędziami pierwszej instancji stali się namiestnicy prowincji. Instancją wyższą byli wikariusze w diecezjach, a ponad nimi prefekci pretorianów podlegający wprost cesarzowi. Na czele tej hierarchii stał cesarz, który sądził jako instancja apelacyjna. Utrzymał się jawny charakter postępowania. Zmienił się kalendarz sądowy, który dostosowano do kalendarza chrześcijańskiego. Zmiany dotyczyły także zastępstwa stron: za dominatu jedynym zastępcą pozostał prokurator. Proces kognicyjny był ostatnim etapem rozwoju środków ochrony praw prywatnych w Rzymie. Był on spośród wszystkich sposobów najbardziej powszechny. Rozwijał się do końca dziejów państwa. W procesie tym brak jest formalnie wyodrębnionych faz, chodź funkcjonalnie można wskazać pewne istotne etapy :
wszczęcie procesu i wezwanie pozwanego
stwierdzenie sporu
postępowanie dowodowe
wydanie wyroku
środki odwoławcze od wyroku
postępowanie egzekucyjne
... zobacz całą notatkę