Omów procedurę dopuszczenia stron i innych uczestników do udziału w postępowaniu karnym. Proces karny ma charakter podmiotowy. W stadialnym przebiegu procesu karnego można wyróżnić nie tylko organy procesowe, ale również strony procesu karnego oraz innych uczestników tego postępowania. Uczestnikiem procesu nazywamy osobę, która występuje w procesie w określonej roli prawem przewidzianej i która swoim zachowaniem opływa na bieg tego procesu. Do grona uczestników procesu należą:
1. strony
2. obrońcy i pełnomocnicy
3. przedstawiciel ustawowy
4. rzecznicy interesu społecznego
5. pomocnicy procesowi
6. osobowe źródła dowodowe
Stroną procesową nazywamy osobę mającą interes prawny w korzystnym dla siebie rozstrzygnięciu, opartym na prawie karnym materialnym. Ochronę prawną tych interesów gwarantują przepisy prawa karnego procesowego.
Występują dwa rodzaje stron w procesie; l/ strona czynna (ofensywna) i 11 strona bierna (defensywna). Stroną czynną jest podmiot występujący z roszczeniem prawnym, w imieniu, którego i na żądanie, którego toczy się proces. Stroną zaś bierną jest osoba, przeciwko której toczy się proces.
Wśród stron czynnych możemy rozróżnić strony akcji karnej i strony stosunku cywilnoprawnego. Do stron akcji karnej zaliczamy oskarżycieli (publicznego, prywatnego, posiłkowego) i pokrzywdzonego w postępowaniu przygotowawczym. Stroną stosunku cywilnego jest powód cywilny.
Oskarżycielem jest ten, kto wnosi do sądu oskarżenie o popełnieniu przestępstwa oraz ten, kto pobiera to oskarżenie przed sądem. Ustawa przewiduje instytucję oskarżyciela publicznego, prywatnego i posiłkowego.
Oskarżycielem publicznym jest prokurator, który wnosi i popiera akt oskarżenia w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego (art.45 § l k.p.k.), a wyjątkowo o przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego(art. 60 k.p.k.). Sam organ państwowy może być oskarżycielem publicznym z mocy szczególnych przepisów ustawy, określających zakres jego działania.(art. 45 § 2k.p.k.).
Oskarżycielem prywatnym jest pokrzywdzony, który wnosi do sądu i popiera akt oskarżenia w sprawie o przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego (art.. 59 § l k.p.k.). W sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego pokrzywdzony może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego obok oskarżyciela publicznego lub zamiast niego ( 53 ,54 k.p.k.).
Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo. Pokrzywdzonym może być także instytucja państwowa, samorządowa lub społeczna, choćby nie miała osobowości prawnej (art. 49 §1,2, k.p.k.). Pojęcie pokrzywdzonego jest ściśle związane z przepisami prawa karnego materialnego.
(…)
…, co do której wydano postanowienie o przedstawieniu zarzutów, albo której bez wydania takiego postanowienia postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchani w charakterze podejrzanego(art. 71 g l k.p.k.),oskarżonym - osoba, przeciwko której wniesiono akt oskarżenia (art. 71§ l k.p.k.), skazanym - osoba, co do której zapadł wyrok skazujący. Ustawa przewiduje również "osobę podejrzaną" (art. 244 i 308 k.p.k.). Jest to osoba, w stosunku do której podjęto określone czynności ścigania karnego, wskazujące na to, ze traktuje się ją jako osobę podejrzaną, jeszcze przed wydaniem postanowienia o przedstawieniu zarzutów. Jeżeli kodeks używa w znaczeniu ogólnym określenia oskarżony, odpowiednie przepisy mają zastosowanie do podejrzanego (art. 71 § 3 k.p.k.).
O oskarżonym więc możemy mówić w trzech znaczeniach:
1) ścisłym, jako o osobie, przeciwko której wniesiono akt oskarżenia;
2) szerszym jako podejrzanym i oskarżonym oraz
3) najszerszym jako o osobie podejrzanej, podejrzanym, oskarżonym, a niekiedy i skazanym
3. W przypadku śmierci pokrzywdzonego w procesie karnym może występować strona zastępcza albo strona nowa (art. 52, 58, 61, 63 k.p.k.). Moment śmierci decyduje o tym czy osoby uprawnione są stroną nową, czy stroną…
… oskarżenia (art. 61 k.p.k.), po wytoczeniu powództwa cywilnego (art. 63 k.p.k.) - osoby te są stroną nową.
4. Rozróżnia się również strony zasadnicze i strony szczególne. Stronami szczególnymi są: interwenta dochodzący swoich roszczeń do przedmiotów przestępstwa skarbowego, które podlegają zajęciu lub przepadkowi (art. 19 § l i 140 § 1 u.k.s)
osoba odpowiedzialna posiłkowe za przestępstwo skarbowe…
… lub przeszukaniu (art. 205),kurator sądowy przeprowadzający wywiad środowiskowy (art..- 214), osoba rejestrująca obraz lub dźwięk (art. 147), funkcjonariusz organu lub Policji doręczający pisma (art. 131), funkcjonariusz wykonujący zarządzenie o doprowadzeniu (art.247 i 285 § 2) lub wykonujący zarządzenia przewodniczącego wydane dla zachowania porządku rozprawy i powagi sądu (art. 372). Do grona pomocników stron…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)