PROBLEM RELACI IDEI DO ZJAWISK W FILOZOFII PLATONA
3 możliwe rozwiązania tego problemu, wszystkie niezadowalające podane przez Platona
-Methexis/metheksis - uczestniczenie idei w zjawisku i zjawiska w ogólnej idei
- paruzja - obecność idei w poszczególnej rzeczy
- koinonia - wzajemne obcowanie idei ze zjawiskiem, zjawiska z ideą
Idea nie jest jednością tylko możliwą potencjalną wielością - to do methexis
Kolejne rzeczy rozrywają ideę - do paruzji
Wszystko to sprzeczności logiczne, z których sobie zdawał sprawę Platon, podał argument TRITOS ANDROPOS - „trzeci człowiek” - wyobrażamy sobie, że wokół jednej idei człowieka występuje cała wielość poszczególnych ludzi i to jest jakiś zbiór. Jest jakaś idea podobieństwa, czyli coś, co łączy ten zbiór jednoelementowy (ideę) ze zbiorem wieloelementowy - i tym jest idea podobieństwa. Logika każe nam przyjąć, że musi istnieć więc jakaś idea idei człowieka, która sprawia, że prawomocna jest ta całość (ludzie i idea człowieka). Ideę idei człowieka z tym łączy znowu idea podobieństwa…. I tak dalej, i tak dalej w nieskończoność. Mamy więc błąd, który w logice nazywa się regresum ad infinitum. *Kwestia poznania idei - koncepcja platońska idei jako bytu, mamy w miarę rozwiązany problem relacji idei do zjawisk, więc musimy zapytać, w jaki sposób dochodzimy do poznania owych idei. Tu kolejna metafora - metafora linii (a właściwie to odcinka) - linia podzielona na dwie nierówne części (połowy, więc pewnie chodziło o odcinek) - i to prezentuje nam proces naszego poznania - a następnie w tej samej proporcji w ten sam sposób dzielimy jeszcze raz tak, żeby otrzymać 4 odcinki, każdy oznacza etap, przez który nasze poznanie pochodzi. Poznanie zaczyna się od poznania zmysłowego, czyli to co widzimy - to co widzą przykuci od jaskini, czyli obicia, cienie itp. - tak tez mówi Platon, analizując pierwszy odcinek - odbicia, cienie, odblaski, wyobrażenia, postrzeżenia. Na drugim etapie zaczynamy łączyć ze sobą w bardzo pierwotny sposób postrzeżone przedmioty byty - pojawia się nam więc świat przedmiotów postrzeżonych, że coś jest nad, pod itp.
Na trzecim etapie mamy świat pojęć ogólnych - dopiero tu możemy tworzyć naukę, która jest tworem o wysokim stopniu ogólności. Na tym właściwie moglibyśmy poprzestać, bo na tym kończy się nauka. ALE filozofia sięga dalej. Platon twierdzi, że w dwóch pierwszych etapach jest poznanie typu doxa/ doksa - co tłumaczy się jako mniemanie i czemu nie przysługuje pełen walor prawdy.
Dwa koljen odcinki to poznanie epistene - co tłumaczymy jako poznanie prawdziwe (choć na trzecim odcinku nie do końca, tam są tylko hipotezy). Pełne epistene jest dopiero i tylko na czwartym odcinku. To jest już świat i byt - żeby do niego dojść nie musimy przechodzić przez te 3 etapy a ODCIĄĆ je i bezpośrednio do niego dojść. W jaki sposób?
(…)
…, które następnie uogólniamy, dochodząc do pojęć najwyższych - a z tego do idei. (to droga do góry) Droga w dół - od idei do pojęć (rodzajów i gatunków wg Platona) a potem rozdzielić ej na indywidua. Jak będzie się to wszystko zgadzać i od dołu do góry i od góry do dołu to mamy prawdę. Metoda indukcyjna (od szczegółu do ogółu) i dedukcyjna (od ogółu do szczegółu).
Dusza jest przede wszystkim zasadą poznania dla Platona a także zasadą życia)
Alegoria koncepcji duszy - też bardzo znana i sławna - w dialogu „Faidos” (dialog o duszy, drugi to „Fedon” nazwy od uczestników tych dialogów!) -> alegoria woźnicy/ zaprzęgu - uskrzydlona para koni i woźnicy - jeden koń dobry, drugi zły - dusza składa się z trzech elementów - duszy zmysłowej (narowisty koń), dusza wolicjonalna/ wolitatywna -chodzi o władze woli i chcenie musi je rozważyć, zastanowić się nad alternatywami (koń spokojny) kieruje nimi dusza rozumna - czyli woźnica.
Dusza przebywała jakiś czas w zaświatach, zanim połączyła się z naszym ciałem - pytanie o to, co potem, jak sczeźnie nasze ciało, czy dusza tez umiera z ciałem, czy wraca do uniwersum idei - wg Platona dusza = życie, a życie to stan w którym nie ma śmierci, wiec dusza tożsama z życiem nie może umrzeć…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)