teoria państwa i prawa, filozofia prawa, socjologia prawa, dogmatyka prawa. Dodatkowo omawia historię państwa i prawa, historia doktryn polityczno ? prawnych, poglądy na istotę prawa wg kierunku pozytywistycznego i wg kierunku prawa naturalnego. Dokładnie omawia poszczególne funkcje prawa, tj. stabilizacyjna, dynamizacyjna, ochronna, organizacyjna, represyjna ? prawo, wychowawcza. Podejmuje również temat: prawo a inne porządki normatywne, definiuje pojęcie moralność i mówi czym różnią się prawo i moralność. Wskazuje również na różnice między normą prawną i przepisem prawnym, opisując strukturę normy prawnej, klasyfikację norm prawnych i przepis prawny.
1. Prawoznawstwo. Pojęcie prawoznawstwa. Działy prawoznawstwa.
Prawoznawstwo - to nauki o państwie i prawie oraz o poglądach na państwo i prawo. Działy prawoznawstwa:
teoria państwa i prawa - to system podstawowych, dobrze uzasadnionych twierdzeń odnoszących się do państwa i prawa
filozofia prawa - to nauka, której przedmiotem badań jest pytanie o istotę prawa, jego cele i sposobów osiągnięcia danego celu
socjologia prawa - dyscyplina socjologii, która zajmuje się społecznym działaniem prawa, czyli skutkami działania i przyczynami powstawania prawa
dogmatyka prawa - to nauka o prawie obowiązującym (tu i teraz)
historia państwa i prawa - zajmuje się odtwarzaniem (ustalaniem) faktów i wydarzeń z przeszłości dotyczących państwa i prawa
historia doktryn polityczno - prawnych - jest historią mniemań i poglądów na strukturę polityczną społeczeństwa w szczególności zaś na państwo i prawo
2. Pojęcie i funkcje prawa
W naukach prawnych trzeba odróżnić prawo w znaczeniu przedmiotowym (prawo przedmiotowe) od prawa w znaczeniu podmiotowym (prawo podmiotowe). Prawo w znaczeniu przedmiotowym jest obok państwa podstawowym pojęciem używanym w naukach prawnych.
Prawo - to zespół norm wydawanych lub usankcjonowanych przez państwo i zagwarantowanych przymusem państwowym. Z wydaniem normy mamy do czynienia wówczas, gdy państwo działając poprzez upoważniony do tego organ tworzy nową nieistniejącą przedtem normę. O usankcjonowaniu mówimy wtedy, gdy państwo normę stosowaną dotychczas np. zwyczajową, uznaje za obowiązującą poprzez działalność organów stosujących prawo, które zwyczajem zaczynają się posługiwać tak; jak prawem.
Poglądy na istotę prawa
W nauce znane są dwa główne kierunki rozważań o istocie prawa, a są nimi:
kierunek pozytywistyczny - uznaje, że prawem jest zespół norm ustanowionych (usankcjonowanych) i chronionych przez państwo. Pozytywizm prawniczy związany był z dominującym w drugiej połowie XIX w. prądem myślowym - pozytywizmem prawniczym. Poszukiwał on takiego prawa, które jest dostępne badaniu empirycznemu. Jego rzecznicy przyjmowali więc, że prawo istnieje tylko w postaci tekstów prawnych.
kierunek prawonaturalny - zakłada, że prawo pozytywne nie jest wyłącznym ani najwyższym wzorem zachowań i że ludzie związani są także prawem natury. Prawo natury wywodzi się z tzw. natury (godności) człowieka lub od istoty wyższej, czyli Boga. Prawo natury jest wieczne i uniwersalne.
Funkcje prawa
Terminowi funkcja nadaje się w języku potocznym i nauce rozmaite znaczenie. W jednym ze znaczeń funkcja to skutek istnienia i działania jakiejś instytucji, normy lub tworu organizacyjnego dla ich otoczenia. Mówiąc o funkcji prawa ma się na myśli to, jakie skutki społeczne wywołuje w danej społeczności fakt ustanowienia i stosowania prawa.
(…)
… szeroki zakres praw i katalog adresatów
Normy szczegółowe - jest regułą szczegółową ustanawiającą wyjątki od postanowień normy powszechnej
Według tego samego kryterium można wyodrębnić:
Normy bezwzględnie obowiązujące - ustanawiają drogą zakazu lub nakazu jeden rodzaj powinnego zachowania. Podmioty prawa nie mają żadnej możliwości wyboru. Każde odstępstwo od nakazanego sposobu postępowania jest naruszeniem prawa
Normy względnie obowiązujące - pozostawiają podmiotom prawa swobodę kształtowania własnego zachowania i wzajemnych stosunków. Znajdują one zastosowanie dopiero wówczas, gdy strony same czegoś w danym zakresie nie postanowiły lub ich postanowienia mają tylko częściowy charakter. Pierwszeństwo uzyskuje zgodne oświadczenie woli stron, które ma dla nich moc wiążącą, zaś normy względnie obowiązujące są stosowane dopiero, gdy brak jest woli obu stron
Przepis prawny - to każda jednostka redakcyjna tekstu prawnego tworzącego dany akt normatywny. Przepisem jest więc artykuł lub paragraf. Przepisem może być także część obszerniejszego artykułu lub paragrafu nosząca nazwę ustępu, zdania, punktu.
…
… prawnej wynika nakaz, zakaz lub upoważnienie do pewnego postępowania. Norma generalna występuje wtedy, gdy cechy adresata normy określone są rodzajowo, np. każdy obywatel, każdy użytkownik pojazdu, matka, premier, prezydent. Przeciwieństwem normy generalnej jest norma indywidualna. Norma abstrakcyjna występuje wtedy, gdy wyznacza pewien typ powtarzalnych zachowań. Przeciwieństwem normy abstrakcyjnej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)