Prawoznawstwo - Podmioty stosunku prawnego

. Podmioty stosunku prawnego
Podmiot = strona stosunku prawnego - osoba, która w nim występuje jako uprawniona lub zobowiązana do określonego zachowania się względem innych osób, będących uczestnikami tego samego stosunku prawnego. Istota relacji: bezpośredniość (A ma obowiązek Z w stosunku do B). Osoba trzecia: Jeśli obowiązek A wobec B wywołuje faktyczne skutki dla C, to C może, ale nie musi być stroną - decydują normy prawne: jeśli przyznają C jakieś uprawnienia/obowiązki, to wtedy C jest stroną)
Typy podmiotów prawa
Prawo konstytucyjne: organy władzy publicznej i j.s.t, naród (różnie rozumiany)
obywatele jako: wyborcy, posłowie, radni.
Prawo administracyjne: organy państwa i j.s.t, obywatele jako: podatnicy (rezydenci wg prawa dewizowego); cudzoziemcy; instytucje (banki, przedsiębiorstwa), jednostki organizacyjne (szkoły, kościoły). zmodyfikowane kategorie prawa cywilnego: krajowa/zagraniczna osoba fizyczna.
Prawo karne:
państwo poprzez organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości (prokurator, sąd)
sprawcy czynów (osoby fizyczne, czasem osoby prawne i inne jednostki organizacyjne)
Prawo cywilne:
osoby fizyczne - każdy człowiek od urodzenia do śmierci. Posiada zdolność prawną oraz co do zasady zdolność do czynności prawnych.
osoby prawne - twór organizacyjny powstały na podstawie i zgodnie z postanowieniami Kodeksu cywilnego lub innych przepisów szczególnych i zwykle dysponującym pewnym majątkiem. Posiada osobowość prawną. Działa za pośrednictwem upełnomocnionych organów, np. zarządu, dyrektora.
Podział ważny ze względu na różne uprawnienia osób/wspólników/akcjonariuszy:
zrzeszenia = korporacje, dla których istnienia przesądzające jest zgrupowanie pewnej liczby osób fizycznych lub osób prawnych. Np. stowarzyszenia, partie polityczne, związki zawodowe, kongregacje religijne
zakłady dla których istnienia przesądzające jest zgrupowanie pewnego majątku. Np. przedsiębiorstwa, spółki.
ułomne osoby prawne = j. org, które tylko w pewnym zakresie mogą uczestniczyć w stosunkach cyw-pr. Mają prawo do samodzielnego dokonywania określonych czynności prawnych, np. mają zdolność sądową (strona przed sądem cywilnym). Nie mają pełnych organów. Np. wspólnota mieszkaniowa
Ad 1). Zdolność prawna = możność uczestnictwa, jako podmiot, w stosunkach prawnych. = możność nabywania uprawnień i obowiązków względem innych osób. Każdy człowiek posiada ją od chwili urodzenia do śmierci (pewne prawa od poczęcia, ale niepełna)

(…)

… powstawania osób prawnych:
Rejestrowy - zasada w polskim prawie. OP powoływana z inicjatywy założycieli - osób fizycznych lub prawnych, OP uzyskuje osobowość prawną w chwili wpisu do odpowiedniego rejestru na podstawie decyzji organu państwowego (sądu rejestrowego) Np. spółki z o.o., spółki akcyjne = kapitałowe, fundacje, stowarzyszenia, spółdzielnie, Zw Zaw.
Od stycznia 2001 - Krajowy Rejestr Sądowy…
… co do tożsamości (nazwisko, nazwa własna) wszystkie podmioty stosunku. Stosunki D.Z. mogą powstać/ustać/ /zmienić się w wyniku działań wzajemnych lub jednostronnych, np. wypowiedzenie umowy.
Jednostronnie zindywidualizowane - jeden podmiot wskazany co do tożsamości, inne anonimowe. Np. stosunek własności (uprawnienia i obowiązki erga omnes); przyrzeczenie publiczne, oferta. Kiedy ktoś odpowie na ofertę → stosunek…
... zobacz całą notatkę