Prawo zobowiąza ń w prawie Rzymskim

Smolak. Notatka składa się z 3 stron.
Prawo zobowiązań
W prawie rzymskim
-katalog umów obligacyjnych był wyznaczony przez skargi (umowy zaskarżalne i niezaskarżalne
-formalizm i sztywność norm
-źródła powstania zobowiązań:
1) ex contractu - z umowy
2) quasi ex contractu - np. prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
3) ex delicto - z przestępstw prawa prywatnego (potrzeba odszkodowania)
4) quasi ex delicto - np. szkody wyrządzone przez zwierzęta
-kontrakty wg formy zawarcia:
1) werbalne - najważniejsza - stypulacja
2) literalne - pisemne
3) realne - umowy rzeczowe; wymagalne realne wręczenie przedmiotu umowy
4) konsensualne - w drodze samego porozumienia stron
W prawie germańskim
-kontrakty ściśle formalistyczne (ustne i realne) i przy zachowaniu rytuałów; Longobardowie zaczęli również pisemne - do podważenia pisma był wymagany sąd boży
-kontrakt formalny polegał na daniu wadia wierzycielowi, którym dłużnik gwarantował egzekucję na sobie i swoim majątku - w towarzystwie świadków
-w transakcjach życia codziennego: ściśnięcie ręki, przysięga, pociągnięcie za uszy, picie wina, pocałunek, danie rękawiczki itp.
W prawie kanonicznym
-złamanie każdej umowy jest grzechem - pacta sunt servanda (wcześniej tj. w prawie rzymskim - umowy zaskarżalne i niezaskarżalne)
-kazualność umów - wiążące umowy zawarte w słusznym celu
-nieważność umów lichwiarskich
Źródła powstania zobowiązań
-w prawie germańskim z deliktu - kary kompozycyjne
-we wczesnym średniowieczu dominowały:
1) umowa formalna - zobowiązanie się strony do świadczenia w przyszłości w uroczystej formie (wadia, przysięga)
2) umowa realna - zobowiązanie do świadczenia w odpowiednim terminie wynikało z faktu otrzymania rzeczy od drugiej strony
3) umowa konsensualna - opierała się na samym porozumieniu stron; głównie prawo francuskie w czasach nowożytnych
-w średniowieczu o kontraktowym charakterze danej umowy decydowała możliwość przeprowadzenia legalnego dowodu jej zawarcia
Wykonanie zobowiązań
Gwarancje wypełnienia umów:
-zadatek - danie jakiegoś przedmiotu, który przechodził na rzecz wierzyciela w razie niewywiązania się z umowy
-kara umowna - w razie niewykonania umowy dłużnik zobowiązywał się wypłacić pewną kwotę
-rękojemstwo - odpowiedzialność za wykonanie umowy przechodzi na ręczyciela, który dawniej ręczył swoją osobą i majątkiem
-załoga - wierzyciel mógł przebywać w gospodzie na koszt dłużnika do czasu spełnienia świadczenia
-łajanie - wierzyciel mógł bezkarnie lżyć dłużnika

(…)

… rzeczywista i szkoda z utraconych korzyści (lucrum cessans)
-w ABGB trzy stopnie winy (zły zamiar, rażące niedbalstwo, niedbalstwo (tutaj możliwość żądania tylko rzeczywistej szkody)); względy słuszności podstawą odpowiedzialności cywilnej
-polski kodeks handlowy z 1934 r. przyjmował kryterium podmiotowe, które za podstawę stosunków handlowych uznaje normy prawne odnoszące Siudo osób zawodowo trudniących…
… i hipoteka
Egzekucja zobowiązań
-karanie na wolności, honorze i majątku
-od czasów nowożytnych odpowiedzialność dłużnika przesuwała się na majątek
Zobowiązanie wygasało:
Przez zapłatę długu
W sposób nadzwyczajny: ekskomunika, banicja, wojna, wstąpienie do klasztoru
Prawo zobowiązań w XIX i XX w.
-swoboda umów zasadą prawa państwa liberalnego
-swoboda umów najbardziej wyraziście w Code civil z granicami tj…
... zobacz całą notatkę