(Prawo międzynarodowe publiczne - geneza i stan obecny):
Prawo to jest silnie związane ze stosunkami międzynarodowymi. A dlaczego to prawo jest publiczne - bo jest społeczność międzynarodowa, jej elementy (6.ooo - z poprzedniego wykładu) - to publiczna, ono reguluje stosunki między jednostkami, organizacjami, narodami, państwami, kiedy elementy międzynarodowe państw wchodzą ze sobą w relacje, dotyczą społeczności międzynarodowej) -nie to, co prywatne!!! - jednostki fizyczne, właściciele banków, itp. Lex humane - prawo boskie, mamy je od urodzenia aż do śmierci; prawo naturalne, prawo do życia, przemieszczania się, religii, są nienaruszalne i niezbywalne, nawet jeśli jest się w więzieniu, bo twoja myśl jest wolna, możesz być np. myślami na Hawajach.
Prawo obywatelskie - są to prawa wtórne, prawo do głosowania, itp., nabyte później, zależne od człowieka, tu już Bóg się nie wtrąca, też są ludzkie, ale dane i można je utracić.
Ius gentium - prawo rodzajów ludzkich, podział na narody, plemiona; narody i nacjonalizm to dopiero w XIX wieku, tu chodzi o ludy, grupy etniczne. Dotyczą kontaktów między różnymi rodzajami ludzkimi, mogło ingerować i rozstrzygać; narodziło się w starożytnym Rzymie dla ich ochrony. Zdefiniował je Ulpian - dostrzegł w ius gentium dwa interesy: interes prywatny (kupców, właścicieli ziemskich; interes publiczny - republiki rzymskiej - zyskuje na prestiżu, sile, gdy wchodzi z innymi w kontakty. Byli wtedy niewolnicy, czyli rzecz mówiąca (instrumentum vocale).
Ius inter gentes - prawo między ludami, jeden z rozłamów ius gentium (F. de Uittoria i F. Suarez je wymyślili). Uittoria uznał: wtedy, gdy dochodzi do dynamicznego kontaktu - wojna, pokój, itp., relacje między ludami; pochodzi od prawa naturalnego.
Ius commune - prawo wspólnoty, narodów katolickich, wspólnota państw katolickich pod berłem papieża - oczywiście Europy, bo jest to średniowiecze, wówczas wspólnym mianownikiem była religia katolicka; kraje niekatolickie nie mogły tu należeć.
Z tych dwóch ścieżek od około 1780 roku J. Bentham stworzył jedno pojęcie - prawo międzynarodowe (international law). Wcześniej tego nie było, bo były te inne.
W polskiej terminologii od 1885 roku - od prof. F. Kasparka - przymiotniki „publiczne”, „prywatne” przyjęły się automatycznie.
Źródła prawa:
Źródła bezpośrednio tworzące prawo: a) w znaczeniu ścisłym (konwencje, traktaty, zwyczaj międzynarodowy (normy prawne, nawet nie spisane); b) wyrokowania (orzeczenia sądów, wyroki, to, co dotyczy życia człowieka i pracy tych instytucji); c) pomocnicze - nauka o stosunkach międzynarodowych (np. Wałęsa w Chinach, propozycja okrągłego stołu dla Ukrainy zgłoszona Millera); doktryny międzynarodowe (np. doktryna wojenna NATO - mogą być źródłem prawa, bo się sprawdzą).
(…)
… nie ma odpowiednika, jest tylko słowo „prawo”.
Sankcje:
Sankcje zorganizowane - grożą za złamanie prawa międzynarodowego - mają one charakter akcji, nie są incydentem: organizacyjne (wyrzucenie z organizacji, np. Białoruś z Rady Europy czy Niemcy z LN); korygujące (skorygowanie błędu, np. zadośćuczynienie, odszkodowanie); przymus bezpośredni (najbardziej radykalna z sankcji, np. NATO w Jugosławii, przymus siłą…
…), ale nie było protestantyzmu.
1648 rok - pokój westfalski, kres zwierzchnictwa cesarza, potem uzależnienie od papieża; cesarz nie wymaga glejtu papieża, są dwie władze równe sobie.
1721 rok - do społeczności międzynarodowej przystępuje Rosja prawosławna; po wojnie północnej jako potężny podmiot.
II połowa XVII wieku - dochodzą USA; pierwszy pozaeuropejski kraj, społeczność transatlantycka, pojęcie globalne.
XIX wiek - dochodzą pierwsze organizacje międzynarodowe (1865 rok - przychodzi Światowy Związek Telegrafistów - GO; od tego roku stanowią podmiot); w wyniku rewolucji S. Bolivara kraje Ameryki Łacińskiej zdobywają niepodległość, dzięki czemu dochodzą do społeczności międzynarodowej - Boliwia, Argentyna, Chile, potem reszta.
1856 rok - dochodzi Turcja - pierwszy niechrześcijański kraj (muzułmanie po wojnie krymskiej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)