Definiuje takie pojęcia jak: kara, racjonalizacja religijna, racjonalizacja sprawiedliwościowa, racjonalizacja celowościowa, bezwzględne teorie kary, względne teorie kary, ogólne dyrektywy wymiaru kary, cele kary w kodeksie, kary i środki karne. W notatce zostały wyróżnione i omówione również rodzaje kar, tj. Kara grzywny, kara ograniczenia wolności, kara pozbawienia wolności, kara 25 lat pozbawienia wolności, kara dożywotniego pozbawienia wolności. Ponadto podjęte zostały takie zagadnienia jak: środki karne, pozbawienie praw publicznych, zakaz zajmowania określonego stanowiska lub wykonywania określonego zawodu, zakaz prowadzenia pojazdów, obowiązek naprawienia szkody, nawiązka, świadczenie pieniężne, podanie wyroku do publicznej wiadomości. Dodatkowo zostały wytłumaczone takie kwestie jak: wymiar kary, przesłanki wymiaru kary, instytucje nadzwyczajnego zaostrzenia kary, recydywa, nadzwyczajne złagodzenie kary i inne instytucje pokrewne, zamiana rodzaju kary, wyrok łączny, środki związane z okresem próby. Notatka podejmuje także tematy takie jak: warunkowe umorzenie postępowania karnego, warunkowe zawieszenie wykonania kary, przedterminowe zwolnienie, środki zabezpieczające, środki o charakterze leczniczo - izolacyjnym i rehabilitacyjnym. Zostały dodatkowo zdefiniowane takie pojęcia jak: nieletni, przedawnienie, zatarcie skazania , ułaskawienie, amnestia, abolicja.
NAUKA O KARZE
Kara jest szczególnie ostrym środkiem przymusu państwowego, służącym do zwalczania przestępstw. Kara występuje już w najdawniejszych społeczeństwach, w różnych formach; różne były również motywacje karania, czyli tak zwane racjonalizacje kary. Pojęcie to wprowadził do naszego prawa B. Wróblewski m.in. w pracy Penologia z 1926 roku. W. Świda pisał, że w treści swej racjonalizacja jest odbiciem kultury duchowej i prądów intelektualnych danej społeczności.
Wymienia się trzy racjonalizacje:
racjonalizacja religijna - karanie w celu przebłagania bóstwa, uniknięcia gniewu bogów
racjonalizacja sprawiedliwościowa - kara jest odpłaceniem złem za zło
racjonalizacja celowościowa - kara ma na celu zatrzymanie popełniania przestępstw
Rozwiniętą postacią racjonalizacji kary są jej teorie. Niemiec Zachariae podzielił teorie kary na bezwzględne, względne i mieszane.
bezwzględne teorie kary (absolutne, odwetowe) - wg nich kara jest odpłatą za czyn przestępny
teoria odwetu moralnego (sprawiedliwościowego, Kant) - kara to akt sprawiedliwości
teoria odwetu dialektycznego (Hegel) - kara jest zwykłym nakazem logiki; negacją negacji
teoria odwetu Bożego - państwo działa jako pełnomocnik Boga
teoria odwetu fizycznego - kara wynika z prawa natury
względne teorie kary (celowościowe, ochronne, utylitarne) - w Oświeceniu. kara nie może być odpłatą za przestępstwo, powinna przynosić korzyści: dla państwa, przestępcy, społeczeństwa. Kara jest surowa i nieunikniona . H. Grotius - kara jest naturalną konsekwencją przestępstwa, ale zarazem powinna być pożyteczna
T. Hobbes akcentuje jej odstraszający charakter, S. Puffendorf aspekt wychowawczy. Już Seneka (wg Makarewicza powtórzył on po Protagorasie), że „nikt rozsądny nie karze dlatego, że popełniono przestępstwo, lecz po to aby nie popełniano przestępstw” (nemo prudens punit quia peccatum est; sed ne peccatur). C. Beccaarii - w „Przestępstwach i karach” pisze tak: „Cel kary sprowadza się do tego, aby przeszkodzić winnemu w wyrządzaniu nowych szkód współobywatelom oraz aby powstrzymać innych od wyrządzania szkód tego samego rodzaju.” Te post
(…)
… oraz aby powstrzymać innych od wyrządzania szkód tego samego rodzaju.” Te postulaty określa się obecnie mianem prewencji ogólnej i szczególnej. J. Bentham - akcentuje postulaty prewencji oraz indywidualno - prewencyjne cele kary, wyróżniając trzy:
unieszkodliwienie sprawcy, uniemożliwienie mu popełniania nowych przestępstw
poprawę
odstraszenie
Teorię tę popierali również K. Grollman, F. Liszt czy A. Feuerbach…
… na konkretnego sprawcę, by nie popełnił już nowego przestępstwa
potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa - postulat prewencji ogólnej (generalnej) - popularyzacja norm prawa karnego, uchronienie ludzi od wejścia w kolizję z prawem. Obowiązujący kodeks buduje rozwiązania na podstawie grupy mieszanej teorii kary, a więc wg niego celami kary są:
odpłata jako zadośćuczynienie społecznemu…
… nie przekraczała stopnia winy
uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu
uwzględniając cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego
uwzględniając potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (pozytywna prewencja ogólna)
Kodeks karny nie wprowadza hierarchii celów kary. O tym, która dyrektywa powinna mieć znaczenie decydujące orzec można dopiero…
… wprowadził odpowiedzialność warunkową, tzn. że wobec nieletnich w wieku od 13 do 17 lat stosowano zakład poprawczy, jeśli czyn został wykonany z rozeznaniem. Czas pobytu w zakładzie nie był określony - zależał od postępów reedukacji sprawcy; mógł trwać jednak tylko do ukończenia 21 roku życia. Sąd mógł zaniechać zastosowanie zakładu poprawczego i zastosować środki wychowawcze, gdy charakter czynu i warunki…
… po ukończeniu przez niego 17 roku życia - stosowano wobec niego złagodzoną „normalną” kary, gdyż umieszczenie go w zakładzie nie miał sensu, z powodu na wiek. Normalną, złagodzoną karę stosowano wobec skazanych, którzy zostali skazani na umieszczenie w zakładzie poprawczym, ale ukończył 20 lat przed rozpoczęciem wykonania wyroku. Gdy nieletni działał bez rozeznania, czyli nie był umysłowo i moralnie…
… do:
- Pieniędzy, dokumentów i znaków wartościowych, jeśli zostały podrobione lub przerobione lub usunięto z nich oznakę umorzenia
- podrobionych narzędzi pomiarowych i środków technicznych, służących do popełniania przestępstw określonych w rozdziale XXXVII - „Przestępstwa przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi”. Art. 293 §1 zezwala na przepadek rzeczy pochodzących z przestępstwa paserstwa…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)