To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
PRAWO A MORALNOŚĆ
Obserwując zachowanie się ludzi w wielu codziennych sytuacjach łatwo dojść do wniosku, że w swym postępowaniu kierują się oni nie tylko prawem. Wskazuje na to fakt, że w wielu sytuacjach nie uregulowanych przez prawo ludzie przejawiają podobny sposób postępowania. Jedyne wolne miejsce w tramwaju zajmie w większości przypadków staruszka, a nie młodzieniec, mimo, że możliwości fizyczne stawiają w uprzywilejowanej sytuacji tego ostatniego.
Ponadto trzeba mieć na uwadze, że nawet w sytuacjach uregulowanych normami prawnymi ludzie postępują w podobny sposób niekoniecznie pod wpływem tych norm, które często są im nieznane.
Czynnikami pozaprawnymi kształtującymi postępowanie są normy obycza- jowe, a także normy towarzyskie, sportowe i in. Ważną rolę odgrywają normy moralne 2 .
Moralność to ukształtowany w procesie długotrwałego rozwoju społeczeństwa zespół norm postępowania, według których ocenia się określone zachowanie jako dobre lub złe.
Normy moralne pozwalają ocenić wzajemne zachowanie się ludzi, za- chowanie się wobec społeczeństwa, wobec państwa, a także postępowanie wobec przyrody. Przeprowadza się także moralną ocenę intencji człowieka.
U podłoża moralności leżą więc wyobrażenia ludzi o tym, co jest dobre i o tym, co jest złe.
Wyobrażenia te są różne u różnych ludzi, niekiedy krańcowo różnorod- ne. Wpływa na to epoka, w której człowiek żyje, środowisko geograficzne, stosunki społeczne, przynależność klasowa i szereg innych czynników. Wpły- wają na to przede wszystkim warunki życia człowieka, jego sytuacja życiowa, warunki społeczne.
Warunki życia ludzi ulegają zmianom, a wraz z nimi zmienia się moralność. Ponieważ warunki życiowe ludzi w społeczeństwie są różne, poglądy na dobro i ^sło_wśród członków jednego społeczeństwa też są zróżnicowane.
W każdym społeczeństwie istnieje zespół norm moralnych wspólnych dla całego społeczeństwa. Są to tzw. elementarne normy moralne.
W zakresie nie objętym normami elementarnymi ocena moralna tego samego zjawiska może być różna, zależnie od punktu widzenia. Inaczej ocenia zamach bombowy palestyński terrorysta, a inaczej przedstawia się ocena moralna tego czynu w oczach izraelskiego ministra.
/ Prawo i moralność regulują wiele stosunków społecznych. Są takie dziedzi- ny, w których postępowanie ludzi reguluje tylko prawo lub tylko moralność. Na wielu jednak płaszczyznach prawo i moralność stykają się i może między nimi dochodzić do kolizji. Kolizje polegają na tym, że prawo zobowiązuje do takiego sposobu postępowania, którego moralność nie aprobuje lub wręcz zabrania. Rozbieżność między normą prawną a moralną może być całkowita ub częściowa.
Z punktu widzenia określonej moralności można następująco sklasyfiko-
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)