Poznanie i teoria poznania - wykład

Nasza ocena:

3
Pobrań: 378
Wyświetleń: 1967
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Poznanie i teoria poznania - wykład - strona 1 Poznanie i teoria poznania - wykład - strona 2 Poznanie i teoria poznania - wykład - strona 3

Fragment notatki:

Poznanie i teoria poznania Niektóre nurty filozofii (np. tomizm) rozważania filozoficzne rozpoczynają od metafizyki (ontologia, filozofia bytu, rzeczywistość). Nasza propozycja idzie za Kantem - początek należy się poznaniu. Niemniej kwestia jest dyskusyjna. Anzenbacher, który w kolejności zagadnień idzie za tomistami, mówi o poznaniu w ramach filozofii podmiotu (zgodnie z trójkątem platońskim). Słowem „poznanie” oznaczamy pewne czynności psychiczne zwane aktami poznawczymi. W tym wypadku mówimy nie tyle o poznaniu, ile o poznawaniu. Terminem „poznanie” obejmujemy nie tylko akty poznawcze, ale i rezultaty poznawcze (treść poznania).
TEORIA POZNANIA to dział filozofii zajmujący się prawdziwością i prawomoc­nością (zasadnością) poznania ludzkiego . Dopiero w czasach nowożyt­nych wyodrębniono teorię poznania z innych nauk fi­lozoficznych, przypisano jej osobne nazwy (gnozeologia, teoria poznania i epi­stemologia, a z mniej rozpowszechnionych: krytyka, kryteriologia, noetyka, logica maior lub logica materialis - w odróżnie­niu od logica minor czy logica formalis ) i poświęcono osobne podręczniki. W XIX w., pod wpływem orientacji neokantowskich i pozytywistycznych, nie tylko filozo­fię, ale i całą wiedzę starano się sprowa­dzić do teorii poznania jako jedynego terenu rozważań w pełni ukrytycznionych.
1. Źródła problematyki teoriopoznawczej. fakt rozbieżności rezulta­tów poznawczych, ulegania złudzeniom i pomyłkom
fakt dogmatyczności nauk.
Pierwszy prowadzi do rozróżnienia pozna­nia prawdziwego i nieprawdziwego (fałszy­wego) i nasuwa pytania o przyczyny błę­dów oraz sposoby ich uniknięcia w naszym poznaniu, o granice i podstawy pewności poznawczej. Drugi - dogmatyczność - po­lega na tym, że każda nauka przyjmuje jakieś założenia i stosuje metody, których nie uzasadnia i nie może uzasadnić bez popełnienia błędów logicznych (można je potraktować jako różne postacie błędu petitio principii ).
2. Różne koncepcje teorii poznania: Koncepcja scjentystyczna - problematyka teoriopoznawcza jest fragmentem problema­tyki takich nauk szczegółowych, jak psycho­logia, fizjologia, socjologia i razem z nimi zależy (zarówno pod względem przyjmowa­nych przesłanek, jak i stosowanych metod) od nauk przyrodniczych i humanistycznych; t.p. jest jedną z tych nauk. Poznanie (przed­miot badania) ujmuje się w niej jako jeden z przedmiotów otaczającego nas świata, uwikłany w ten świat i zachodzące w nim procesy rozmaitymi związkami, zwłaszcza przy­czynowymi;
Koncepcja logistyczna - teorię poznania powinno się uprawiać metodą dedukcyjną, na wzór nauk formal­nych: przez odpowiedni, niesprzeczny układ aksjomatów można ustalać sens potrzebnych pojęć i - na podstawie przyjętych reguł wnioskowania - dedukować z nich twierdze­nia odnoszące się do poznania; wartość tak otrzymanej teorii polega na jej przydatności, użyteczności poznawczej


(…)

… definicji, wła­ściwości i poznawalności (kryteriów) praw­dziwości poznania (klasyczna a nieklasyczne koncepcje prawdy, absolutyzm a relatywizm, agnostycyzm, sceptycyzm i dogmatyzm).
W związku z oceną sprawności poznawczej głównych naszych czynności wyróżnia się wiele problemów (dających się potraktować jako szczegółowe przypadki wyżej wymie­nionych), jak zagadnienia: jakości zmysło­wych, uniwersaliów…
… się stosować bez popadania w nieskoń­czony ciąg dzięki samoprzeźroczystości (samozwrotności) aktów świadomościowych (conscientia concomitans, reflexio in actu exercito, intuicja przeżywania). Pewność jest psychicznym skutkiem oczywistości, doskonałym sposobem (stanem) posiadania prawdy przez podmiot poznający. Niektórzy rozróżniają kryterium prawdziwości i motyw pewności, najczęściej wszakże uważa…
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz