To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Przeprowadając porównanie gospodarki planowej i rynkowej musimy sobie zdefiniować
te pojęcia.
Gospodarka planowa w założeniach stanowiła podstawę funkcjonowania państwa budującego porządek swego działania w oparciu o plan centralny, umożliwiający realizację gospodarki nakazoworozdzielczej czyli gospodarki, w której wszystkie decyzje dotyczące produkcji i konsumpcji są podejmowane przez państwo. Państwowe instytucje planistyczne decydują o rodzaju i ilości produkowanych dóbr i usług, cenach oraz sposobach wymiany i rozdzielnictwie.
Ustalały hierarchię potrzeb w gospodarce. Szczegółowe nakazy są kierowane do przedsiębiorstw,
pracowników, a nawet gospodarstw domowych.W gospodarce tej wadą było między innymi nieracjonalne wykorzystanie czynników wytwórczych, które były własnością państwa.Brakowało motywacji przedsiębiorstw do osiagania zysku.Zanikała przedsiebiorczość.Zaopatrzenie sklepów było
bardzo słabe.
Cechy gospodarki planowej: centralizacja zarządzania gospodarką i planowania, nakazowo-rozdzielczy charakter systemu, ceny były kształtowane administracyjnie, centralizacja uprawnień do
tworzenia i reorganizacji jednostek gospodarczych, niemal całkowity brak konkurencji między jednostkami gospodarczymi, brak działających na zasadach komercyjnych instytucji finansowych,duży
stopień izolacji gospodarki i przedsiębiorstw od procesów i zjawisk dominujących w gospodarce
światowej.
Gospodarka rynkowa to forma, w której jednostki gospodarujące kierują się swoimi własnymi celami i
starają się osiągać maksymalne korzyści, nie uciekając się do pomocy czy ochrony ze strony państwa; to, co, jak i dla kogo wytwarzać, wynika z działania "niewidzialnej ręki rynku" (jako jedynego regulatora), która sprawia, że gospodarcze działania jednostki służą celom społeczeństwa jako
całości.Czynniki wytwórcze sa własnością prywatną i podlegają mechanizmom rynkowym.Ceny
dóbr i usług kształtują się na rynku i to rynek określa ilość tych produktów i odbiorcę.
Podmioty gospodarcze mają swobodę działania.Państwo pełni rolę ograniczona do ochrony własności prywatnej i zapewnia bezpieczeństwo obywateli.Gospodarka rynkowa zawdzięcza swoją nazwę przede wszystkim temu że podstawowym regulatorem i koordynatorem procesów gospodarczych jest w niej rynek który jest samoczynnie działającym mechanizmem, wpływającym na zachowanie podmiotów gospodarczych, te zachowania przesądzają o alokacji zasobów gospodarczych.
Własność prywatna skłania też do efektywnej konkurencji między przedsiębiorstwami; silne bodźce
to: optymalizacja produkcji i racjonalne wykorzystanie czynników produkcji. Dążąc do jak największego zysku przedsiębiorcy starają się produkować więcej i lepiej niż ich konkurenci oraz
możliwie najtaniej. Wymaga to poszukiwania najtańszych kombinacji czynników produkcji oraz
wprowadzenia obniżających koszty innowacji technologicznych i organizacyjnych.
Podstawowe podmioty gospodarcze: przedsiębiorstwa, gospodarstwa domowe działają
w gospodarce rynkowej samodzielnie i kierują się zasadą samofinansowania, występują na rynku
w roli sprzedawców jak i nabywców, dobrowolne umowy są zawierane między nimi przy użyciu
pieniądza według cen kształtujących się na ogół swobodnie na rynku. Ceny dóbr konsumpcyjnych
oraz ceny czynników produkcji ustala się zwykle na poziomie równoważącym popyt z podażą.
Zalety gospodarki rynkowej: - tendencje do racjonalnego wykorzystania zasobów gospodarczych, efektywny system motywacji, - duża innowacyjność gospodarki, - dyscyplina
(…)
… - taka jednak współcześnie nie istnieje. Podstawą gospodarki rynkowej jest prywatna własność czynników wytwórczych.
W Polsce w latach 90., zapominając, iż był to program liberalny wprowadzony w Niemczech Zachodnich, często przywoływano pojęcie społecznej gospodarki rynkowej. Podczas dyskusji o pożądanym kształcie polskiej. gospodarki i akcentowano przede wszystkim zawarte w nim elementy
koncepcji państwa opiekuńczego, w celu zaspokojenia bieżących potrzeb politycznych, tym samym
wypaczając właściwą ideę społecznej gospodarki rynkowej.
Prace nad koncepcją zmiany systemu gospodarczego. zostały podjęte w II poł. 1989 przez rząd
T. Mazowieckiego. Głównym problemem był proces transformacji - tj. przejścia od struktur gospodarki planowej- do systemu rynkowego. W XII 1989 sejm przyjął przedstawiony przez L. Balcerowicza…
… 80.). Zjawiskom
tym towarzyszył rozwinięty „czarny rynek”.Ten brak równowagi w latach 70. pogłębiła nadmierna
emisja pieniądza w stosunku do wartości dóbr i usług, powodująca tzw. nawis inflacyjny i przymusowe oszczędności. Celem gospodarki planowej było uzyskanie maksymalnego tempa wzrostu gospodarczego (element ideologicznej rywalizacji z gospodarką rynkową innych państw).Powodowało…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)