103. POSTLIMINIUM ; FICTIO LEGIS CORNELIAE. Postliminii było to prawo powrotu a dotyczyło głównie jeńców wojennych którzy to wraz z niewolą dotknięci zostali capitis deminutio. Aby...
104. POWSTANIE NIEWOLI. Powstanie niewoli mogło odbyć się w wielu płaszczyznach i tak możemy wyróżnić powstanie niewoli poprzez : wzięcie w niewolę nieprzyjacielską w wyniku działań wojennych, urodzenie się z matki niewolnicy ( z zastrzeżeniem faktu gdy matka choćby przez chwilę podczas ciąży była o...
53. POZYCJA POZWANEGO W STADIUM IN IURE. Stadium in iure było pierwszą fazą postępowania w rzymskim procesie legisakcyjnym i formułkowym początek nadawało mu wezwanie powoda do stawiennictwa przed urzędnikiem państwowym (in ius vocatio) a kończyło go litis consestatio a więc wykształcenie przez powo...
4. PRAWO PUBLICZNE I PRAWO PRYWATNE. Najtwardszym podziałem norm prawnych w prawie rzymskim okazał się podział prawa na IUS PUBLICUM i IUS PRIVATUM. Już niemal od początku stosowania prawa spotkać można było rozgraniczenia w tej materii pierwszym źródłem, które jasno precyzuje nam ten podział są sło...
17. PRAWO RZYMSKIE - BIZANTYJSKIE. Stworzony przez Justyniana Codex iuris civilis był trudno przyswajalny w cesarstwie wschodnim z wielu powodów. Po pierwsze był on spisany w języku łacińskim mało znanym w kraju, w którym panowała greka, po wtóre zakazy, co do interpretacji i komentowania digestów n...
18. PRAWO RZYMSKIE NA ZACHODZIE EUROPY. Upadek cesarstwa rzymskiego nie pociągnął za sobą upadku prawa rzymskiego a nawet wręcz przeciwnie przyczynił się do jego ekspansji na nowo powstałe kraje europejskie. W germańskich państw...
87. PRAWOMOCNOŚĆ WYROKU I APELACJA. W czasach gdy w Rzymie obowiązywały procesy legisakcyjny i formułkowy wyrok był od chwili ogłoszenia pełnomocny. Inna sytuacja ma miejsce w procesie kognicyjnym w którym to za sprawą hierarchii urzędów istniała możliwość apelacji. Wyrok po odczytaniu na publicznym...
86. PROCES KOGNICYJNY. Proces kognicyjny nie zastąpił od razu procesu formułkowego lecz został wprowadzony obok niego i stanowił postępowanie nadzwyczajne a sama nazwa czyli cognitio extra ordinem określała jego funkcję jako "rozpoznanie poza porządkiem". Proces kognicyjny w zasadniczy spo...
20. ROLA PRETORA W PROCESIE CYWILNYM. Wymiar sprawiedliwości spoczywał początkowo w rękach władzy państwowej jednak wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym i co za tym idzie zwiększoną ilością sporów, które należało rozstrzygać, władcy znajdowali sobie zastępców. Zastrzegli jednak sobie możliwość spr...
RZYMSKIE POJĘCIE PRAWA Brak jest w źródłach rzymskich klasycznej definicji prawa, co jest spowodowane ogólną niechęcią Rzymian do wszelkiego rodzaju definiowania pojęć prawnych. Rzymianie natomiast odróżniali normy prawne od wszystkich innych norm postępowania i co najważniejsze pojmowali je w sposó...
